• ۲۵ بهمن به جهانیان نشان داد که اقتدارگرایان به هیچ عهدی پایبند نیستند و نقض هرگونه قانون و پیمان نامه ای را با ادبیات دینی و شرعی توجیه می کنند. ۲۵ بهمن نمونه‌ای عملی از رفتار استبداد دینی را به جهان معاصر نشان داد. معترضان ۲۵ بهمن، شهروندانی بودند که بر حق حیات و حقوق طبیعی خود در برابر حاکمیت اصرار داشتند. آنها نشان دادند که در صورت لزوم به وجدان خود مراجعه می کنند و از قانون اساسی، تفسیری ملی دارند. حکومت اقتدارگرایان بر این دسته از شهروندان ممکن نیست...



۲۵ بهمن یک آزمون سهل و ممتنع بود. حاکمیت می‌توانست با دادن یک مجوز و هدایت معترضان، «به آسانی» و با کمترین هزینه، زمینه را برای آشتی ملی و بازگشت به قانون اساسی فراهم کند، اما اقتدارگریان از ترس محدود شدن قدرتِ خود، از این کار «امتناع» کردند. از طرفی عدم صدور مجوز، مشروعیت رسمی حاکمیت را نزد افکار عمومی خدشه دار کرده و خیزش دوباره‌ی جنبش سبز می‌تواند به مرور زمان اقتدارگرایان را از تمام قدرت محروم کند.
 
اقتدارگریان خیزش جنبش سبز را انتخاب کردند. این انتخاب ناشی از تحلیلی است که می‌گوید «مهار و محو جنبش سبز ممکن است.» بعید است این تحلیل درست باشد.
 
* * *
 
فعالان سیاسی و تحلیلگران ایرانی می‌دانستند که حکومت ایران با تفسیر کنونی، شبه دموکراسی است و در صورت لزوم، حتی به قانون اساسی خود هم پای‌بند نیست، اما در عرصه‌ی بین‌المللی این موضوع رسمیت نداشت و نگرش به آن با تردید همراه بود. شاید هم در میان منافع کوتاه مدت و میان مدت دولت‌ها کم‌اهمیت می‌نمود.
 
۲۵ بهمن به جهانیان نشان داد که اقتدارگرایان به هیچ عهدی پایبند نیستند و نقض هرگونه قانون و پیمان‌نامه‌ای را با ادبیات دینی و شرعی توجیه می‌کنند. ۲۵ بهمن نمونه‌ای عملی از رفتار استبداد دینی را به جهان معاصر نشان داد، و اکنون جهانیان حق دارند که از خود بپرسند آیا این الگوی حکومتی تهدیدی برای نوع بشر محسوب نمی‌شود؟
 
* * *
 
معترضان ۲۵ بهمن، شهروندانی بودند که بر حق حیات و حقوق طبیعی خود در برابر حاکمیت اصرار داشتند. این دسته از شهروندان نشان دادند که در صورت لزوم به وجدان خود مراجعه می‌کنند و از قانون اساسی، تفسیری ملی دارند. حکومت اقتدارگرایان بر این دسته از شهروندان ممکن نیست و به این معنا ۲۵ بهمن اعلان مقابله‌ی وجدان علیه تفسیر اقتدارگرایانه از قانون و اجرای سلیقه‌ای قانون بود.
 
شهروندان حامی تجمع ۲۵ بهمن، حتی اگر نتوانند قدرت را در کوتاه مدت از اقتدارگریان پس بگیرند، آن را به شدت محدود می‌کنند. ۲۵ بهمن می‌گوید کام اقتدارگریان دیگر از قدرت شیرین نخواهد شد.
 
* * *
 
هجوم یکباره‌ی حاکمیت پس از ۲۵ بهمن قابل پیش‌بینی بود، اما رفتار جنبش در قبال حاکمیت قابل پیش‌بینی نیست. حیات طبیعی جنبش به معادلات سیاسی محصور نمی‌شود و عواقب رفتار تندروانه‌ی حاکمیت بر کسی معلوم نیست. چه بسا دستگیری و محاکمه‌ی احتمالی رهبران جنبش و سرکوب شدیدتر فعالان سیاسی، عرصه را برای حضور نسلی جدید فراهم کند که مصلحت‌سنجی رهبران جنبش را ندارد.
 
* * *
 
انکار درس‌ها و دستاوردهای ۲۵ بهمن توسط حاکمیت می‌تواند زبان جنبش سبز را به تدریج به سمت یک زبان تهدید‌آمیز تغییر دهد. اصرار جنبش سبز بر الگوی ۲۵ بهمن می‌تواند جنبش سبز را به سمت شکست حاکمیت سوق دهد؛ اما در آن صورت نه جنبش و نه حاکمیت در تعیین دستاوردهای این پیروزی نقشی نخواهند داشت. آینده از آن مردم است.

در قسمت «از دیگران» مقالات درج شده می‏تواند با نظرگاه‏های حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) هم‏خوانی نداشته باشد. مقالات درج شده در این قسمت برای آگاهی‏رسانی و احترام به نظرگاه‏های دیگراندیشان می‏باشند.

---------------------------

از سامانه حزب و صفحه رسمی حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در فیس بوک دیدن کنید.

---------------------------