آنچه در این چند هفته در منطقه خاورمیانه در شرف تکوین است آنقدر غیر مترقبه و ناگهانی به وقوع پیوسته است که حتی تصور آن در ذهن هیچ یک از مدعیان شناخت منطقه متصور نبود.

ناگهان موجی ازخشم و اعتراض تمامی کشورهای مسلمان منطقه را از تونس تا ایران و از مصر تا بحرین و هم اکنون لیبی فرا گرفته است. اگر کسی فرصت تفکر کافی را می داشت موفق می شد در نهایت تحولات در دو نمونه از این کشورها را پیشبینی کند. بی گمان سقوط صدام اولین مهره دامینو سقوط دیکتاتورها باید محسوب شود، اگرچه جنگ عراق برای آن ملت بسیار گران تمام شد وبخش بیشتر هزینه هنگفت رهائی منطقه از شر دیکتاتورها توسط ملت عراق پرداخت شده است اما زمانی که گردو غبار حوادث فروکش کند و وقایع نگاران، مورخان و تحلیل گران به تجزیه و تحلیل اوضاع این چند هفته مشغول شوند، جنگ عراق و سقوط صدام و یا حمله تروریستی به بُرج های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در نیویورک را نقطه آغاز این تحولات عمیق و پیاپی معرفی خواهند کرد.

اگر دهه هشتاد زمان سقوط کمونیسم و دیکتاتورهای اروپای شرقی بود دو دهه اول قرن بیست و یکم به نام دوران آزادی ملت های خاورمیانه شناخته خواهد شد. انتخاب کلمه آزادی باید مقید شود به آزادی از قید دیکتاتورهای حاکم بر منطقه، اما هنوز زود است که بخواهیم از آزادی مطلق و دموکراسی سخن گوئیم و چه بسا که چند سالی زمان لازم باشد تا این ملت های به پا خاسته موفق شوند مسیر صحیح دستیابی به نظام های لیبرال و دموکرات را برای خود دست و پا کنند. یک نظر اجمالی به شرایط جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی کشورهایی که درگیر این تحولات هستند بهتر می تواند نمایانگر واقعیتی باشد که همه در انتظار آن بودند.

این ملغمه ای که به نام خاورمیانه برای دنیا دردسر شده ساخته و پرداخته فرانسه و انگلیس است. این دو کشور بودند که پس ازجنگ اول بین الملل و شکست امپراطوری عثمانی منطقه را بین خود تقسیم کردند، دعوای قدرت های آن روز بر سر تقسیم غنائم بود و کوچکترین توجهی به مصالح و منافع ساکنان آن نداشتند. گذشته خاورمیانه را نمی شود از مسائل امروز آن جداکرد. امروز تقریباً پس از گذشت یک قرن بیشتر آن منطقه همچنان در خرافات و بی خبری گرفتار مانده است، اگر به نقشه منطقه نگاه کنیم با وجود درآمد سرشار نفت که برای اکثر کشورهای منطقه یگانه منبع درآمد و سرمایه است درآمدهای سرانه در کشورهای این منطقه به خصوص کشورهای پر جمعیت مانند مصر ، لیبی و ایران بین 2 الی4 هزار دلار است والبته باید کشور هایی مانند عربستان سعودی با درآمد سرانه نزدیک به هفده هزار دلار و دیگر کشورهای کوچک منطقه همانند امارات ،قطر و کویت را باید به عنوان موارد استثنائی شناخت. اما امروز که این کشورها یکی پس از دیگری درگیر قیام، آشوب و موج های انقلابی شده اند هیچکس نمی تواند به درستی آینده منطقه و مردمان آن را پیش بینی کند. قدرت های بزرگ از دور ناظر می باشند چون از نزدیک کاری از دستشان بر نمی آید. قسمت از منطقه هنوز در اشغال نیرو های خارجی است اما از قرائن نیک پیداست که این نیرو ها دیر یا زود باید منطقه را ترک گویند. با در نظر گرفتن این مسائل و مشکلات چگونه می توان امیدوار بود که این همه شوق و اشتیاق که از مردمان این کشورها نشان داده می شود و امید و شعف که در جوانان مبارز و فداکار منطقه می بینیم بتواند بخشی از آمال و آرزوهای این نسل را برآورده کند. آنچه میتوان به عنوان مختصات منطقه خلاصه کرد عبارتست ازنظامهای حکومتی فاسد، اقتصادهای نابسامان در برابر امواج فزاینده امیدهای جوان وخروشان.

آینده ایران در منطقه از نظر دیگران

در ارتباط با مسائل ایران و مبارزات قهرمانانه مردم ایران، به ویژه جوانان و زنان ،علیه رژیم تهران در این هفته مطا لب و مقالات بسیاری نوشته شده است. دراین ستون به اختصار به بررسی دو نمونه از این نوشته ها پرداخته ام. نویسنده مقاله زیر دانیل بایمن (Daniel Bayman) ، پژوهشگر ارشد در مؤسسه تحقیقاتی بروکینگز (ngsBrooki) در واشنگتن است و مقاله او در نشریه پر نفوذ(Chronical of The Higher Education) که بزرگترین نشریه ویژه دانشگاهیان امریکامی باشد تحت عنوان "ایران و مشکل دموکراسی خواهی در خاورمیانه " در تاریخ شانزدهم فوریه دوهزارو یازده به چاپ رسیده است. ترجمه خلاصه مقاله از این قرار است:

"تظاهرکنندگان در حال راهپیمائی صلح آمیز هستند. رژیم استبدادی و متحجر از عوامل مزدور و اوباش خود برای مضروب ساختن آنها وسپس بازداشتشان استفاده می کند؛ اما مبارزان شجاع همچنان به تلاش خود ادامه می دهند. آنها خواستار سقوط رژیم و شالوده ریزی جامعه ای آزاد و دموکراتیک هستند.

این سناریو را پیشتر در مصر و تونس دیده ایم و حداقل تا به امروز این تلاش در آن دو کشورموفقیت آمیز بوده و پایان شگفت انگیز و مسرت بخشی داشته است. بسیاری هدف بعدی این موج را نظام حاکم بر ایران می دانند. دلیل آنها مربوط می شود به سابقه مبارزات مردم ایران در سال 2009، زمانی که با تظاهرات ملیونی خود به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی درآن کشور اعتراض کردند وناظران بین المللی میدانند که شدت نارضائی مردم هرآن در حال افزایش است. اما متأسفانه آینده تیره تر از آن است و شانس پیروزی و وقوع انقلاب در ایران کمتر است.جالب این است که توانائی و موفقیت نیروهای خواستار دمکراسی که به "جنبش سبز" معروف شده اند در جلب پشتیبانی مردم و متشکل کردن آنها همانگونه که در سال 2009 مشاهده شد بسیار بیشتر و بهتراز دیگر جریان های مشابه در خاورمیانه است اما همین برتری به زیان آنان تمام شده است. همانگونه که مشاهده شد رژیم از این قدرت مخالفانش کاملاً آگاه بود و بدین سبب توانست با آمادگی قبلی آنها را درسال 2009 سرکوب کند. برخلاف رژیم های عرب همسایه اش، جمهوری اسلامی از میزان عدم محبوبیت خود اطلاع کامل داشت و از این رو قیام مردم رژیم را همانند دو کشور دیگرمنطقه غافلگیر نکرد، همانگونه که درگذشته تعداد کثیری راکشت و جمع بزرگتری را مضروب ومحبوس ساخت این بار نیزبه خوبی نشان داد که برای حفظ خود از هیچگونه اقدامی رویگردان نیست.

در رژیم های مبارک و بن علی میزان، وابستگی نیروهای نظامی به رژیمهای حاکم تا به این حد نرسیده بود و آنها حاضر نشدند که در برابر ملت خود دست به کشتار بزنند. درایران سپاه پاسداران و نیرو های سرکوب شریک و وابسته به حکومت هستند. حکومت آنها را در قدرت و اقتصاد کشور آلوده کرده است. زمانی که در سال های نود میلادی مردم در برابر نظام قیام کردند و نیرو های نظامی از کشتن هموطنان خود امتناع کردند، رژیم به فکر ایجاد نیروهای سرکوبگردیگری که بیشتر گوش به فرمان باشد افتاد و برای اطمینان خاطر پلیس، بسیجی و دیگر عوامل را استخدام و مجهزکرد. مبارک و بن علی از چنین تجربه ای محروم ماندند و زمانی که با عکس العمل مردمی رو به رو شدند دیگر زمانی برای چاره جوئی باقی نمانده بود.

از آنجایی که امیدی به پیشرفت در مذاکرات هسته ای وجود ندارد اوباما می تواند با قهرمان دموکراسی و آزادی خواهی شدن در برابر رژیم تهران بدون پرداخت هیچگونه هزینه ای موفق شود. متأسفانه این امکان نیز وجود دارد که پشتیبانی مشهود اوباما و آمریکا موجب گستاخ تر شدن رژیم و سرکوب بیشتر مبارزان شود."
این گوشه ای از شرایط و مشکلات ایران است از دید یک ناظربین المللی. اما مقاله دوم تحت عنوان:

"چالش های ترکیه در مسیر استراتژی برای خاورمیانه : ایران و میراث عثمانی"Challenges for a acyTurkish Middle East Strategy:Iran and the Ottoman Leg) در مجله انگلیسی زبان نشریه "حریت" به قلم Burcu Gultekin Punsman نوشته شده است. در این مقاله پس از ذکر مقدمه ای دراهمیت اقتصادی ایران برای ترکیه و یاد آوری این نکته که حجم مبادلات تجاری میان دو کشوراز سیصد ملیون دلار در سالدوهزارو دو به بیش از دو میلیارد دلار در سال دوهزار و نه رسیده است به اصل مطلب می پردازد. نویسنده یاد آوری می کند :"سیاستمداران ترکیه باید به ایران تذکر دهند که دوران سرکشی و یاغیگری سر آمده است وایران باید میان کره شمالی شدن ویا ژاپنی دیگر شدن یکی را انتخاب کند" او می افزاید از آنجا که ترکیه با شدت تمام مخالف سیاست سلاح هسته ای در ایران می باشد باید روی این موضوع پافشاری کند. نویسنده در ادامه می افزاید " باید به رژیم تهران خاطر نشان شود که هیچگونه سود سیاسی در توسعه سلاح هسته ای وجود ندارد و مباحث سال های شصت و آنگونه شعار ها کهنه شده اند و از کار آمدی چندانی برخوردار نیستند".

با یاد آور شدن اینکه مرز میان ترکیه و ایران از سال یک هزاروسیصد و شصت و نه میلادی تا به امروز بدون هیچگونه تغییری ثابت مانده است نویسنده توصیه می کند که "ترکیه باید با ایران همانگونه روابط پایدار برقرار کند که با روسیه ایجاد کرده است". نویسنده یاد آور می شود که سالانه ملیونها ایرانی از ترکیه دیدن می کنند و بر خلاف پاره ای شایعات این ترکیه نیست که تحت تأثیر ایران قرار می گیرد بلکه بر عکس این ایرانیان هستند که با سفر به ترکیه به این نتیجه می رسند که اسلام و مدرنیته متضاد نیستند" و در ادامه می افزاید: "ترکیه به آنها نشان می دهد که می توان از همه آزادی ها برخوردار بود و مسلمان هم باقی ماند".


این مطالب در یک نشریه معتبر ترکیه در کنار سخنان رئیس جمهور این کشور که دریک مصاحبه مطبوعاتی مشترک با احمدی نژاد در تهران در روز25 اسفندماه گفت "دولت هاباید گوش به فرمان خواسته های مردم خود باشند" نشان از آن دارد که حتی ترکیه با وجود سود سرشاری که از پشتیبانی رژیم تهران نصییبش میشود با مشاهده دامنه تحولات منطقه در حال فاصله گرفتن از نظام جمهوری اسلامی است.

در قسمت «از دیگران» مقالات درج شده می‏تواند با نظرگاه‏های حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) هم‏خوانی نداشته باشد. مقالات درج شده در این قسمت برای آگاهی‏رسانی و احترام به نظرگاه‏های دیگراندیشان می‏باشند.

---------------------------

از سامانه حزب و صفحه رسمی حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در فیس بوک دیدن کنید.

---------------------------

حق

با درود خدمت هموطنانم

آقای شاهین فاطمی گرامی،

امیدوارم هر هفته یک ارزیابی اینچنینی از شما در اینجا از شما ببینیم. چقدر قشنگ و مفید و کوتاه مطالب را در این مقاله شکافته اید. یک پرسش از شما و حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) دارم و آن اینست که درباره منشور بازنگری شده موسوی چه فکر می کنید؟ من در نظری که به در اینمورد به برنامه نوبت شما تلویزیون فارسی بی بی سی فارسی امروز ارسال کرده و آنها چاپ کرده اند گفتم که من منشور بازنگری شده موسوی را بعنوان کف مطالباتم فعلا می پذیرم ولی این حق را برای خود محفوظ می دانم تا به مبارزاتم ادمه دهم تا به سقف مطالباتم که تنها در یک قانون اساسی مبتنی بر کلیه مفاد منشور جهانی حقوق بشر است برسم. گفتم که حمایت از منشور موسوی برایم تاکتیک و یک قانون اساسی مبتنی بر منشور جهانی حقوق بشر استراتزی منست. من معتقدم که مردم بحق می ترسند که منشور موسوی را بپذیرند چون فکر می کنند که این ممکنست فریبی باشد مانند همان رفراندوم مسخره ؛جمهوری اسلامی، آری یا نه؛ و ۳۲ سال دیگر تلف شود که دوباره به همین نقطه برسند که این آن چیزی نبود که ما می خواستیم. مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید می ترسد. ملت ایران حق دارند از تعهد سپردن به این منشور بعنوان هم تاکتیک و هم استراتژی بترسند. من فکر می کنم که اگر ملت از حالا به ثبت برسانند که این منشور کف مطالباتشان است و تا رسیدن به سقف مطالباتشان مبارزه خواهند کرد شاید استقبال بهتری از منشور موسوی شود. شما چه فکر می کنید؟ با سپاس از زحمات همگی شما عزیزان.

پاینده ایران

February 25, 2011 03:32:31 PM
---------------------------