دهه ۳۰ در ایران یکی از نقاط عطف تاریخی برای جنبش دانشجویی ایران بشمار می رود. مقطعی که ۳ دانشجوی ایرانی در دفاع از تفکر سیاسی خویش جان خویش را تسلیم گلوله های قدرت می کنند و فصلی جدید از تاریخ جنبش دانشجویی ایران را رقم می زنند.
از دهه ۳۰ تاکنون ویژگی های بسیاری برای جنبش دانشجویی ایران ذکر شده است. از آن نمونه می توان به گفتمان های انتقادی و مخالف ساختار موجود اشاره نمود.
در این میان سعید قاسمی نژاد، از فعالان سابق دانشجویی و سخنگوی دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال در گفتگو با دانشجونیوز به ویژگی های دیگری چون آزادیخواهی، ظلم ستیزی، عدالت طلبی، حرکت به سوی دنیای مدرن و...اشاره نموده است.
این عضو سابق سازمان دانش آموختگان همچنین به تغییرات اساسی در ساختار دانشگاه ها پس از انتخابات ۸۸ اشاره نموده و با ذکر این نکته که «حکومت می کوشد مدل دهه شصت را بازسازی می کند یعنی تبدیل دانشگاه به دبیرستان و تبدیل دانشجو به دانش آموز» اضافه نموده است: «حکومت سعی کرده هزینه ها را چنان بالا ببرد که دانشجویان یا قید شهروند بودن و آگاهی سیاسی داشتن را بزنند یا چنان وانمود کنند که از این چیزها چیزی نمی فهمند.»
سعید قاسمی نژاد با «رادیکال» ارزیابی کردن کارکرد جنبش دانشجویی، این جنبش را فراهم آورنده «بدنه اصلی حرکت سیاسی» در جامعه دانسته است.
این فعال سابق دانشجویی دانشگاه تهران در بخشی از این گفتگو با اشاره به اینکه «ما دانشجویان عمدتا سوخت حرکتها و تحولات مهم سیاسی هستیم» و در توضیح شرایط سیاسی کنونی ایران گفت: « به گمان من ویژگی شرایط سیاسی کنونی ایران این است که نیروهای سیاسی هنوز نتوانسته اند طرحی ارائه بدهند که بر فضای فکری حاکم شود و بتوان در راه آن هزینه داد. یعنی اصلاحات شکست خورده ولی طرح جایگزین هنوز صورت دقیقی به خود نگرفته است به همین دلیل به گمان من در شرایط کنونی کفه به نفع نقش آگاهی بخشی جنبش دانشجویی سنگین تر است. هر زمان طرحی بر فضای فکری سیاسی کشور غالب شود طبیعتا جنبش دانشجویی مانند همیشه در صف مقدم پیش بردن آن طرح و هزینه دادن قرار خواهد داشت در شرایط کنونی نسبت به دادن هزینه های بیهوده باید حساس بود. البته به موقع باید هزینه داد اما در شرایط کنونی مهم این است که شبکه دانشگاهها بتواند نقش آگاهی بخشی و آماده سازی جامعه برای تغییر بزرگی که در راه است را بر عهده بگیرد.»
سعید قاسمی نژاد همچنین «خلا نهاد و استراتژی» از سوی نهادهای اصیل دانشجویی را از جمله دلایل مطرح شدن فراخوان های دانشجویی بی برنامه ذکر میکند و تلاش های صورت گرفته را «ناموفق» توصیف کرده است.

سعید قاسمی نژاد در بخش انتهایی این گفتگو در پاسخ به سول دانشجونیوز مبنی بر اهمیت شکل گیری اعتراضات صنفی در دانشگاه های کشور ، آن را ضروری دانسته و با اشاره به «سیاسی شدن» همه مسائل در ایران در ارتباط با شکل گیری اعتراضات صنفی گفته است: «من گمان نمی کنم نسلی که در تب و تاب اصلاحات و پس از آن جنبش سبز بزرگ شد بتواند نگاهش را از سیاست برگیرد و یک سره به مسائل صنفی بدوزد. سنبه البته اگر پرزور باشد همه چیز ممکن است. »

متن کامل گفتگوی دانشجونیوز با سعید قاسمی نژاد، از فعالان سابق دانشجویی دانشگاه تهران و سخنگوی دانشجویان و دانش آموختگان لیبرال به شرح زیر است:

1- پس از تاسیس دانشگاه های مدرن در ایران، جنبش دانشجویی، با ویژگی ها و آرای انتقادی خود، همواره بر فضای سیاسی کشور تاثیرگذار بوده است. به نظر شما ویژگی مشترک دانشجویان در جنبش دانشجویی از سال 1332 تا به امروز در چه چیزی است.

یافتن ویژگی مشترک در بازه ای چنین طولانی و سرشار از تغییرات بنیادین کار دشواری است اما ویژگی مشترک جنبش دانشجویی در این دوران طولانی ظلم ستیزی آن بوده است. ویژگی دوم آن کم و بیش آزادیخواهی آن بوده است، جنبش دانشجویی ممکن است درباره معنای این آزادیخواهی در برهه هایی اشتباه کرده باشد اما همواره آزادیخواه بوده است. ویژگی سوم جنبش دانشجویی عدالتخواهی آن بوده است. ویژگی چهارم به گمانم این است که جنبش دانشجویی در طول این دوره عمدتا رو به سوی دنیای مدرن داشته است، حتی در ماههای منتهی به سقوط پهلوی و سالهای ابتدایی پس از انقلاب که براستی عصر حاکمیت ارتجاع اسلام سیاسی بر روح و جان روشنفکران ومردم ما و زمانه دیدن عکس امام در ماه است دانشگاه آخرین سنگر آزادی و روشن اندیشی بوده است.

2- پس از تحولات خرداد 1388، چه تغییرات و تحولاتی در مشی جنبش دانشجویی و فعالین آن طی سال های اخیر ایجاد شده است.

ویژگی اصلی دوران پس از انتخابات 1388 این است که حکومت می کوشد مدل دهه شصت را بازسازی می کند یعنی تبدیل دانشگاه به دبیرستان و تبدیل دانشجو به دانش آموز. حکومت سعی کرده هزینه ها را چنان بالا ببرد که دانشجویان یا قید شهروند بودن و آگاهی سیاسی داشتن را بزنند یا چنان وانمود کنند که از این چیزها چیزی نمی فهمند. طبیعتا شرایط جدید روشهای جدید می طلبد و دست بردن به شیوه های پیشین در این دوران جدید پاسخگوی نیازهای جنبش دانشجویی نیست.

3- از دیدگاه شما، با شرایط حاضر در کشور، کارکرد جنبش دانشجویی در مبارزه علیه حاکمیت استبدادی چیست.

جنبش دانشجویی در همه جای دنیا چه کشورهای دموکراتیک چه کشورها غیردموکراتیک چند کارکرد مهم دارد یکی اینکه جنبش دانشجویی آوانگارد و رادیکال است یعنی سنگرها را می برد جلو. کارکرد دیگر جنبش دانشجویی در همه جا این است که دانشجویان معمولا به دیل آرمانخواهی و جوانی و کمتر حسابگر بودنشان بدنه اصلی حرکت سیاسی را فراهم می کنند. در کشورهای دموکراتیک این به صورت نیروهای داوطلب یا انترنهای با حقوق پایین در کمیپنها و نهادهای سیاسی خودش را نشان می دهد در کشورهای غیردموکراتیک مثل ایران، ما دانشجویان عمدتا سوخت حرکتها و تحولات مهم سیاسی هستیم و این اگر چه تلخ است اما طبیعی است. در کشور ایران که حکومت می کوشد تمامی شبکه های ارتباطی را منهدم کند دانشگاهها به دلیل گستردگیشان در سرتاسر کشور به شکلی طبیعی شبکه ای را تشکیل می دهند که آگاهی را به دورترین نقاط کشور می برند. به گمان من ویژگی شرایط سیاسی کنونی ایران این است که نیروهای سیاسی هنوز نتوانسته اند طرحی ارائه بدهند که بر فضای فکری حاکم شود و بتوان در راه آن هزینه داد. یعنی اصلاحات شکست خورده ولی طرح جایگزین هنوز صورت دقیقی به خود نگرفته است به همین دلیل به گمان من در شرایط کنونی کفه به نفع نقش آگاهی بخشی جنبش دانشجویی سنگین تر است. هر زمان طرحی بر فضای فکری سیاسی کشور غالب شود طبیعتا جنبش دانشجویی مانند همیشه در صف مقدم پیش بردن آن طرح و هزینه دادن قرار خواهد داشت در شرایط کنونی نسبت به دادن هزینه های بیهوده باید حساس بود. البته به موقع باید هزینه داد اما در شرایط کنونی مهم این است که شبکه دانشگاهها بتواند نقش آگاهی بخشی و آماده سازی جامعه برای تغییر بزرگی که در راه است را بر عهده بگیرد.

آنچه گفتم درباره جنبش در داخل کشور بود. به گمان من کاری که جنبش دانشجویی در خارج از کشور می تواند بکند تشکیل پارلمان دانشجویان ایرانی در خارج از کشور است. البته در این مسیر تلاشهایی شده است که متاسفانه به شکست انجامیده است. دلایل این شکست بی شمارند اما بسیار مشابه همان دلایلی هستند که مانع متشکل شدن ایرانیان خارج از کشور شده اند.

4- در 25 اردیبهشت شاهد تلاش هایی برای جهت دهی به برنامه های دانشجویی در داخل کشور بدون توجه به نظر فعالین دانشجویی در دانشگاه ها بودیم.اخیرا نیز گروه های غیر دانشجویی فراخوان هایی برای بزرگداشت روز دانشجو در نقاط مختلف دنیا پیشنهاد کردند. نظر شما در مورد فراخوان هایی به این شکل چیست.

تا مدتها دفتر تحکیم وحدت نقش رهبری و سخنگویی جنبش دانشجویی را برعهده داشته است به دلایل عدیده ای که خودش مبحثی مفصل است، دفتر تحکیم وحدت در شرایط جدید دیگر نمی تواند آن نقش را ایفا کند. من البته راجع به افراد فعال در درون تحکیم صحبت نمی کنم. اعضای تحکیم همچنان از تواناترین چهره های دانشجویی کشورند من از دفتر تحکیم به عنوان یک نهاد صحبت می کنم. تلاشهایی که شما ذکر کردید بخشی از تلاشها برای پر کردن این خلا نهاد و استراتژی است که گفتم. این تلاشها می تواند موفق یا ناموفق باشد و باید در مورد هر یک مورد به مورد صحبت کرد. نکته مهم این است که حفره ای خالی پدید آمده است که گروههای مختلفی در تلاش برای پر کردن آن هستند.

5- در ماه های اخیر، علی رغم افزایش فشار بر دانشجویان، شاهد شکل گیری اعتراضات صنفی در بیش از ده دانشگاه کشور بودیم. به نظر شما در شرایط حاضر، تمرکز بر مسائل صنفی و پرهیز از سیاسی کردن فضای اعتراضی، چه نتایج مثبت و یا منفی بر فضای دانشگاه ها خواهد گذاشت.

در سالهای اخیر همواره بحث توجه بیشتر بر مسائل صنفی در دانشگاهها از جانب شناخته شده ترین چهر های جنبش دانشجویی مطرح شده است. مسئله این نیست که آیا باید بشود یا نباید بشود مسئله این است که چرا نمی شود. شاید سرراست ترین دلیلش هم این باشد که در این همه چیز سیاسی است و ما با قدرتی طرفیم که می کوشد نفوذش را تا خصوصی ترین زوایای زندگی افراد بگسترد بنابراین طبیعی است که کوچکترین مسائل نیز سریع سیاسی بشود. شاید اگر فضای خفقان کنونی ادامه پیدا کند تمرکز بر مسائل صنفی و پرهیز از سیاست سرنوشت ناگزیر حرکت دانشجویان شود. در هر صورت من گمان نمی کنم نسلی که در تب و تاب اصلاحات و پس از آن جنبش سبز بزرگ شد بتواند نگاهش را از سیاست برگیرد و یک سره به مسائل صنفی بدوزد. سنبه البته اگر پرزور باشد همه چیز ممکن است.

6- با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. در پایان اگر صحبتی با مخاطبان دانشجونیوز دارید، بفرمایید.

از وقتی که شما دوستان عزیز در دانشجونیوز در اختیار من قرار دادید متشکرم. همواره پیروز و موفق باشید.

منبع: سایت خبری دانشجویان

در قسمت «از دیگران» مقالات درج شده می‏تواند با نظرگاه‏های حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) هم‏خوانی نداشته باشد. مقالات درج شده در این قسمت برای آگاهی‏رسانی و احترام به نظرگاه‏های دیگراندیشان می‏باشند.

---------------------------

از سامانه حزب و صفحه رسمی حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در فیس بوک دیدن کنید.

---------------------------

شیروخورشیدو تاج

با درود،

گفتگوی دانشجونیوز با سعید قاسمی نژاد، خیلی‌ بموقع و به نکات بسیار ظریف و در عین حال درستی‌ اشاره کرد. در این شکی نیست که طوفان آزادی در راه است اما این بار با تجربه آموخته از خرداد ۱۳۸۸، همه با دست پر به میدان خواهند آمد. با حساب و کتاب، برای اینکه این بار کار تمام شود.

در این میان بخش مهمی‌ از نظامیان ایران هم آماده میشوند که به مردم بپیوندند زیرا بسیاری در میان آنها پیشاپیش درک کرده‌اند که ایرانیان مدتهاست که از این رژیم عبور کرده‌اند، و تنها راه منطقی‌ برای نظامیان، در کنار ملت قرار گرفتن است.

مردم ایران هم میدانند که هر چه دیرتر این "طوفان آزادی" برسد، کار مشکلتر میشود. بازداشت بیش از ۱۵ پاسدار در همین چند روز گذشته، بخودی خود حاکی از این حقیقت است. برای هر جدا شده از رژیم زحمات بسیاری کشیده شده است، و شناسایی و از دست دادن آنها کمکی‌ به مبارزه بر ضد این رژیم نمیکند. ما بیشماریم.

***** کی‌ خسته است؟ دشمن (سران جمهوری اسلامی). *****

پاینده ایران و سرنگون باد جمهوری اسلامی،

شیر و خورشید و تاج

December 14, 2011 11:22:56 AM
---------------------------

کاوه یزدانی

با درود به دوستان گرامی
آقای قاسمی نژاد ، با توضیحاتی که دادند:
آغاز نقل قول:
« به گمان من ویژگی شرایط سیاسی کنونی ایران این است که نیروهای سیاسی هنوز نتوانسته اند طرحی ارائه بدهند که بر فضای فکری حاکم شود و بتوان در راه آن هزینه داد. یعنی اصلاحات شکست خورده ولی طرح جایگزین هنوز صورت دقیقی به خود نگرفته است به همین دلیل به گمان من در شرایط کنونی کفه به نفع نقش آگاهی بخشی جنبش دانشجویی سنگین تر است. هر زمان طرحی بر فضای فکری سیاسی کشور غالب شود طبیعتا جنبش دانشجویی مانند همیشه در صف مقدم پیش بردن آن طرح و هزینه دادن قرار خواهد داشت در شرایط کنونی نسبت به دادن هزینه های بیهوده باید حساس بود. البته به موقع باید هزینه داد اما در شرایط کنونی مهم این است که شبکه دانشگاهها بتواند نقش آگاهی بخشی و آماده سازی جامعه برای تغییر بزرگی که در راه است را بر عهده بگیرد.» پایان نقل قول

آن بخش از اپوزیسیون خارج کشور و روشنفکرانی که مدعی دمکراسی و آزادی و حقوق شهروندی برای ملت ایران هستند می باید به نیازهای جنبش دانشجویان و زنان و دیگر آزادیخواهان درون ایران بیندیشند و به انسجام و سازماندهی خود بپردازند، هرچند که زمان زیادی را تا کنون از دست دادند ، اما اگر بیش از این به جداسری ادامه دهند آنها نیز مثل اصلاح ناپذیران اسلامی در دیده ملت منفور خواهند شد. با احترام کاوه یزدانی

December 14, 2011 11:19:37 AM
---------------------------