میهن فرزانه بذرپور: دکتر منصور فرهنگ، سالهاست در آمریکا به تدریس علوم سیاسی مشغول است. با این استاد دانشگاه که سالها پیش مشاور وزیر خارجه دولت موقت دکتر ابراهیم یزدی، بوده و نمایندگی ایران برای مذاکرات درباره ی آزادی گروگانهای ایرانی در سازمان ملل بر عهده داشته است، درباره مذاکرات هسته ای که در مسکو به اتمام رسید، گفتگو کردیم. دکتر فرهنگ، معتقد است که عزم جدی برای مذاکره و حل و فصلِ معضلِ هسته ای در جمهوری اسلامی وجود ندارد و اگر هم قرار باشد با مذاکره ای این مساله ختم شود طرف ایرانی و آمریکایی باید مستقیما گفتگو کنند، گفتگویی فراتر از ماجرای هسته ای و بر سر تمامی اختلافها و بی اعتمادی های سی و سه ساله ی گذشته. گفتگوی میهن با دکتر فرهنگ را بخوانید:
مذاکرات هسته ای ایران و غرب بعد ازیک دوره مذاکرات از استانبول و بغداد تا مسکو، عاقبت به شکست انجامید، آیا به نظر شما جلیلی و هیات همراه در این مذاکرات به دنبال وقت کشی بودند و یااینکه غرب انعطاف لازم را بروز نداد؟
بر مبنایِ گزارشاتی که از جلسات این مذاکرات منتشر شد و خبرگزاری هم رویتر یک مقاله ی مفصلی نوشته بود در باره نوع گفت و شنودی که در بغداد و استانبول و مسکو برقرار بوده، ایرانی ها بیشتر در چارچوب شعار دادن و مطرح کردن سوالاتی که هیچ ارتباطی با برنامه ی هسته ای ایران نداشته است خواسته اند که وارد بحث شوند و تنها درخواست ملموس و مشخصی که از گروه پنج بعلاوه یک داشتند ، لغو تحریم ها بوده است. از نظر ایرانی ها بدون اینکه این تحریمها لغو بشود، گفت و شنود راجب مسائل هسته ای ایران نمی تواند ادامه پیدا کند. از طرف دیگر وقتی ایران چنین تقاضایی را می کند در واقع مخاطبش آمریکاست. به خاطر اینکه این آمریکاست که تحریمها را بسیج کرده و روز به روز هم تشدید می شود. ولی در این جلسات، باز خیلی جالب است که نماینده ایران حتی نگاه هم به نماینده آمریکا نمی کرده است. بنابر این من شخصا معتقدم که اگر ایران علاقمند به حل مسالمت جویانه این مساله باشد ، تنهاراهش این است که با آمریکا یک گفت و شنود دو جانبه داشته باشند. البته این مذاگرات پنج بعلاوه یک، می تواند زمینه ساز مذاکرات دوگانه باشد، اما تا کنون ایران هیچ رغبتی در اینباره نشان نداده است. ودر اینجا انگیزه ایران مورد سوال قرار می گیرد که آیا در صدد حل این مساله است و یا از این مذاکرات به عنوان وقت کشی استفاده می کند، برای ساخت تسلیحات هسته ای.
شما معتقدید که این تنش بین ایران و غرب تنها از طریق مذاکره ی مستقیم بین ایران و آمریکا و مذاکرات هسته ای هم منوط به این گفتگوست ، اما چه طور با خصومت تاریخی و تنش ها و بی اعتمادی هایی که هست می توان به اعتماد سازی دست یافت؟
اعتماد سازی در یک جلسه مذاکره پدید نمی آید، مشابه این شرایط در دنیا وجود داشته است ، مثلا اختلافات وسیعی که بین چین و ویتنام با آمریکا وجود داشت. این بی اعتمادی ریشه در رفتار و کردار طرفین در سی و سه سال گذشته است. سوال اساسی این است که آیا نیتِ حرکت در جهت عادی سازی رابطه و اعتماد سازی در طرفین هست یا نه . واقعیت امر این است که وقتی پرزیدنت اوباما به سر کار آمد ، نامه ای به ایران نوشت که از ایران می خواست که وارد گفت و شنود شود و طرح همه ی مطالبات از طرفین باشد. در پاسخ به این نامه احمدی نژاد با یک حرف بی معنی که اوباما را به اسلام دعوت می کرد ، پاسخ داد. اگر ایران در پاسخ به اوباما هیاتی تعیین می کرد که این هیات آماده ی مذکره باآمریکاست ، در آنجا می توانستند گام به گام در جهت حل این مساله پیش روند.
همان طور که چین و ویتنام با امریکا پیش رفتند. مصر و اسرائیل چهار بار با هم جنگ کردند و سر انجام توانستند مذاکره کنند و عهد نامه صلح را امضا کنند. این نتیجه امکان پذیر است اگر طرفین خواستار حرکت تدریجی و عادی سازی رابطه باشند. در اواخر ریاست جمهوری بیل کلینتون ، آقای خاتمی وقتی آمد سازمان ملل صحبت کرد ، پرزیدنت کلینتون برای سخنرانی او حاضر بود. برای هیچ نماینده دیگری آنجا نیامده بود، بعد هم وقتی مادلین آلبرایت سخنرانی کرد که طی آن عذر خواهی کرد از کودتای ۲۸ مرداد علیه مصدق. اینها نمونه هایی است که به طور صریح چراغ سبزی بوده که در دو مورد بسیار مشخص یکی در اوایل ریاست جمهوری اوباما و یکی در اواخر ریاست جمهوری کلینتون به ایران داده شده ولی ایرانی ها به هیچ وجه پاسخ مثبت ندادند.
من فکر می کنم احساسات ضد آمریکایی و شیطان بزرگ، بخشی ازماهیت جمهوری اسلامی شده و در داخل مملکت، به خاطر رقابت های جناحی که ۳۳ سال است ادامه دارد و گروههای مختلفی هم طی آن حذف شده اند از بازرگان و بنی صدر بگیرید تا موسوی. هر وقت این گروهها دارند تصفیه می شوند ، اتهامی که به آنها زده می شود ، همکاری با آمریکا یا تحث تاثیر آمریکا بودن است. استفاده ازشیطان بزرگ و دشمن همیشه در کمین، به شکل ابزاری در آمده برای سرکوب مخالفین و منتقدین خودش حتی منتقدینی که درون رژیم سالها خدمت کرده اند، مثل موسوی و کروبی و رفسنجانی و غیره. واقعا جای سوال است که رهبران ایران این آمادگی را دارند که بعد از ۳۳ سال استفاده ابزاری از آمریکا را کنار بگذارند و شروع کنند به حرکتی برای عادی سازی روابط.
حتی رفسنجانی در ایران اخیرا گفته بود که او از خمینی خواسته بوده تا قبل از فوتش سعی کند این مساله آمریکا را حل کند برای اینکه اگر او نتواند حل کند، رقابتهای داخلی به کسی اجازه حل موضوع را نمی دهد. من فکر می کنم این مذاکرات هسته ای، می توانست زمینه ساز باشد به این شکل که در کنار این مذاکرات، نماینده ایران و آمریکا می توانستند تماس هایی با هم داشته باشند و اعتماد سازی کنند. اما ایران هیچ رغبتی برای این کار نشان نداده است.
اگر خصومت با آمریکا یک رکن ماهیت ساز در جمهوری اسلامی شده باشد، نشستن پشت یک میز مذاکره با آمریکا برهم خوردن نوع سیستم و تغییر نگرش اساسی رهبران نظام نمی تواند باشد و آیا این زیر پا گذاشتن اصول جمهوری اسلامی نیست ؟
در جنگ ایران و عراق هم برای هشت سال کسی در ایران جرئت نداشت که یک کلام درباره ضرورت پایان این جنگ صحبت کند ولی وقتی دیدند که جنگ را می بازند ، آقای خمینی جام زهر را نوشید ، امروز هم از یک طرف تبلیغات ضد آمریکایی در آمیخته با رقابت های داخلی ایران و رها شدن از شر این مشکل خود ساخته برای رژیم بسیار سخت است. از طرف دیگر این تحریمهای وسیعی که درباره ایران اجرا می کنند خصوصا تحریمهای بانکی و محدود کردن خرید نفت وضعیت را به همان نقطه رسانده است. اقتصاد ایران بر مبنای صدور نفت است. درسال ۲۰۱۱ ایران نزدیک ۱۱۰ بیلیون دلار درآمد نفت داشته در حالی که در شش ماه گذشته ۶۰ درصد تقلیل پیدا کرده است. این مشکل بزرگی است و می تواند برای رژیم مشکل بزرگ اقتصادی درست کند. در نظر بگیریم وقتی آلمان با تمام اروپا می جنگید و ۶۰ میلیون انسان کشته شدند و بعد وارد مرحله تازه زندگی شدند و امروز می بینیم که آلمان شده است عضو مهم اتحادیه اروپا. اگر می خواست آن خصومت ها ادامه پیدا می کرد به اینجا نمی رسید. وقتی تحریم و جنگ کشور را تهدید می کند باید این سیاست ها را تغییر دهند، به اصطلاح خود ما نباید از خر شیطان بیایند پایین. ایران به دلایلی که می توان گفت امور داخلی است و یا این واقعیت انکارناپذیر که ایران قصدِ کسب توانایی اتمی دارد.
آیا تجهیز ایران به بمب هسته ای می تواند هاله امنیتی بر دور جمهوری اسلامی بکشد؟
این برای جمهوری اسلامی قابل درک است. اما به دلیل تهدیدات ایران علیه اسرائیل و به دلیل نزدیکی آمریکا و اسرائیل ، آیا دنیا اجازه می دهد که ایران بمب اتمی بسازد. به نظر من بسیار بعید است. اگر این امکان وجود داشت از نظر امنیتی حرف شما درست است. کشورهایی که دارای بمب هسته ای بودند این در واقع مهار تجاوز نظامی با آنهاست. اگر ایران با دنیا درگیر نبود می توانست بمب اتمی داشته باشد . عهدنامه منع گسترش تسلیحات هسته ای، اجازه می دهد که با اخطاری ۹۰ روزه عضویت خودشان را لغو کنند، همان طور اسرائیل و هند و پاکستان این کاررا کردند و دارای سلاح هسته ای هستند. اگر ایران بخواهد که سلاح هسته ای را به صورت مخفی بسازد بااین وجود که بارها رهبراین ایران گفته اند که سلاح هسته ای هدف آنها نیست و خلاف شرع است، اگر این حرف صادقانه است تنهاراه خاتمه دادن به این بحران این ات که با آمریکا مذاکره کنند ، اما اگر تقیه می کنند و معتقدند که این موضع را باید گرفت تا جایی که سوظن رفع شود، آن بحث دیگری است. آقای خمینی در پاریس از آزادی زنان و مردان ایران گفت و بعد که به ایران آمد گفت، تقیه و خدعه کردیم . درسُنت تشیع مثل اینکه هدف وسیله را توجیه می کند، مثل لنیسیم و استالینسم که هدف وسیله را توجیه می کرد و هدف آنقدر بالاست که استفاده از هر وسیله ای، مثل استفاده های ابزاری خلاف اخلاق و انسانیت باز هم قابل توجیه است برای اینکه ما می خواهیم شما را به مدینه فاضله ببریم. تقیه هم در تشیع و نه در اعتقادات گذشته بلکه در جمهوری اسلامی همان نقشی را پیدا می کند که در مکتب استالینیسم “هدف وسیله را توجیه می کرد”، پیدا می کرد. بنابر این وقتی خامنه ای می گوید بمب اتم حرام است، ناظرین باور نمی کنند و به دنبال تضمین هستند.
با شکست مذاکرات هسته ای، آیا سایه ی جنگ نزدیکتر شده است و اگر تحریم ها قرار است تشدید شود، این تحریم های جدید در چه زمینه هایی خواهد بود؟
این تحریمها در جهت محدودیت های بانکی است، اگر برای کشوری که درآمد اصلی آن از صدور یک کالاست و کسانی که این کالا را می خرند با آمریکا روابط بسیار وسیع اقتصادی و تجاری دارند، آمریکا اگر تحریم های درجه دوم وضع کند و اینکه هر بانکی که با ایران روابط داشته باشد ، با آمریکا رابطه ای داشته باشد، دراین صورت قدرت اقتصادی آمریکا آنقدر وسیع است که ادامه این تحریم ها می تواند بزرگترین لطمه را به ایران بزند. اگر خریداران نفت ایران از جمله ژاپن و کره و ترکیه و هند، با فشار آمریکا و کمک عربستان سعودی مواجه شوند، وضعیت بدی برای ایران ایجاد خواهد کرد. اما اگر ایران در جهت ساخت سلاح هسته ایپیش رود و لی آن قدم آخر را برندارد ، بعید نیست که آمریکا تحریم اقتصادی و انزوای سیاسی ایران را ادامه دهد. اما اگر قدمی در راه ساخت سلاح بردارد، تردید ندارم جنگ دیگری در خلیج فارس شروع می شود و با اینکه تبعات این جنگ قابل پیش بینی و کنترل نیست اما وقتی نمی گذرد که ایران شکست فاحشی بخورد و مردم ایران گرفتار یک فاجعه ی دراز مدت شوند. رژیم ایران در برابر یک دو راهی قرار دارد که آیا باید انعطاف به خرج دهد و حق خودش را در غنی سازی اورانیوم تثبیت کند و در قبال آن تمام تاسیسات اتمی ایران را در اختیار کارشناسان آژانس اتمی برای بازرسی قرار بدهد تا این سو ظن رفع شود. اما وقتی نه مذاکره جدی می کنند و نه حاضر هستند تا پرو تکل الحاقی برای بازدید از همه تاسیسات خصوصا سایت فردو بپذیرد ، این سوظن تشدید می شود. این واقعیت را توجه داشته باشیم که وقتی احمدی نژاد و دیگران رهبران ایران اسرائیل را به نابودی تهدید می کنند برای اسرائیلی ها که دو هزار سال گرفتار تعصبات علیه قومیت یهود بودند، وقتی کسی آنها را تهدید می کنند این را جدی می گیرند و با تمام توانشان سعی می کند که این تهدید به مرحله اجرایی نرسد. این تهدید علیه اسرائیل بر افکار اروپایی ها و آمریکای ها تاثیر بدی نسبت به ایران دارد.
بنا بر نظر شما غرب به دنبال تضعیف ایران با تحریم های گسترده است اگر که سوظن ادامه پیدا کند و جمهوری اسلامی هم نخواهد مشخصا به بمب اتم برسد، این مثل موقعیت عراق بعد از جنگ اول با آمریکاست، اما آیا این ایران تضعیف شده می تواند تحریم ها را دور بزند و آن را ناکام گذارد و باز به احتمال جنگ برسیم؟
خود تحلیل گران اروپایی و اسرائیلی و آمریکایی می گویند که حتی حمله به تاسیسات هسته ای ایران تنها موفقیت های ایران را به تعویق اندازد و نه اینکه کاملا متوقف کند. موضوع این است که دانش ساخت سلاح هسته ای در ایران وجود دارد. هیچ بعید نیست که در پی آن حمله به تاسیسات، دوباره پنجسال دیگر به همین مشکل برخورد کنند.
ما شاهدیم که تحریم های آمریکا جدای از اینکه فشارهایی رابر حکومت آورده است اما به هر حال بنگاههای اقتصادی دولتی توانسته اند با ایجاد بانک ها و شرکت های صوری تحریم ها را دور بزنند و می بینیم تحریم ها بیشترین فشار را بر مردم ایران گذاشته است، به نظر شما چنین تحریمی تا چه حد موثر می تواند باشد؟
تردیدی نیست که قربانیان اصلی این نوع تحریم ها جامعه ایران هستند. سپاه پاسداران و به طور کلی آن بخش ازاجتماع که برای حکومت مهم هستند کمتر رنج می برند. واقعیت این است که در دنیایی که ما زندگی می کنند وقتی برخی کشورها دست به تحریم می زنند ، دنبال اهداف خودشان هستند و اینکه چه بلایی سر مردم می آید مهم نیست. در عراق بعد از جنگ اول و تا سال ۲۰۰۳ مردم عراق بهای سنگین انسانی و مادی برای ان تحریم ها پرداختند. در حالی که صدام می توانست به اندازه کافی نفت بفروشد تا حداقل دستگاه امنیتی خودش را سر پا نگاه دارد . بینش آمریکایی ها و اروپایی ها و اسرائیلی ها این است که وقتی این فشارها وارد شود مردم آن کشور، دیر یا زود دولت های خودشان را متهم می کنند که این وضع را درست کرده اند. هدف این است که بین مردم و رژیم در ایران شکافی بیندازند تا مردم در اثر محرومیتی که می کشند، فشاری بر حکومت بیاورند. تنها جایی که این تئوری استفاده از تحریم سودبخش بود و نتیجه داد در آفریقای جنوبی بود. حتی شخصیت هایی مثل نلسون ماندلا می گفتند این تحریم ها را ادامه دهید گرچه توده های مردم و سیاهان بهایی می پرداختند، اما آن را لازم می دانستند. اما این تحریم در ایران هم همین نتیجه را دارد یا نه آینده تعیین خواهد کرد، نمونه های موفق در اینباره کم داریم .
در قسمت «از دیگران» مقالات درج شده میتواند با نظرگاههای حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) همخوانی نداشته باشد. مقالات درج شده در این قسمت برای آگاهیرسانی و احترام به نظرگاههای دیگراندیشان میباشند.
---------------------------
نظر شما در مورد مطلبی که خواندید چیست؟
از سامانه حزب و صفحه رسمی حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در فیس بوک دیدن کنید.
---------------------------
جمشاد پرچمشاهی
... غیر از این هیچ راه دیگری برای نجات ایران و ملت ایران از یوغ و ستم اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و نیز حل تمامی مشکلات در منطقه خاورمیانه که عامل اصلی آنها همین رژیم فتنه جو
و آشوب طلب است. حالا ممکن است برخی ها بگویند این کار به این ساده گی ها نیست و مستلزم وقت و برنامه ریزی های مفصل می باشد. ولی آیا سی و سه سال فقط کافی نبود و نیست. رژیم پهلوی با آن همه ابهت و قدرتش را ظرف کمتر از نیمسال معدوم ساختند!
پس در اینجا مسئله خواستن مطرح است و نه توانستن! غربی ها از جمله آمریکا همواره بنا بر منافع خویش عمل میکنند، حتا در قبال نظام و دولت های یاغی و نامطلوب.
یک تذکر کوتاه در حاشیه: درآمد نفت ایران در سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ بر ۹۸ میلیارد دلار بوده است و نه ۱۱۰ بیلیون دلار - درآمریکا به عدد ۱ با ۹ صفر می گویند "بیلیون" اما در سایر کشورها از جمله ایران یک "میلیارد" به حساب می آید.
June 26, 2012 03:21:27 PM
---------------------------
جمشاد پرچمشاهی
مذاکرات دوجانبه بین جهمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا؟ هرگز! بنیان گذار جمهوری اسلامی از همان آغاز انقلاب، آمریکا را "شیطان بزرگ" و دشمن اسلام معرفی و به جامعه فریب خورده تلقین نمود. این خط قرمزی بوده و هست برای رژیم دینی و سران متعصب و افراطی آن بوده و تا زمانی که این نظام خشنوعالم ستیز روی کار است هیچگونه تغییری در رفتار وعملکردش در قبال ملت ایران و جهانیان بویژه آمریکا رخ نخواهد داد.
تردیدی نیست که اینگونه مذاکرات کذایی و بیهوده، جز وقت کشی و خرید زمان تا دستیابی به سلاح هسته ای از جانب جمهوری اسلامی نیست و کشورهای به اصطلاح ۱+۵ (درواقع ۱+۳ باستثنای
چین و روسیه) بازیچه دست این رژیم قرار گرفته که تنها بهره گیرنده زمان دراین ماجراست.
فقط یک راه خروج از معضل هسته ای برای غرب و اصولا تمام دنیا وجود دارد: براندازی رژیم و رفت و شوی نظام دینی .. ادامه ..
June 26, 2012 03:20:36 PM
---------------------------
|