مقدمه

ماده ۱ ـ حزب مشروطه ايران که در اين اساسنامه حزب ناميده می‌شود از هواداران پادشاهی مشروطه به منظور سازماندهی پيکار رهايي و بازسازی ايران بر پايه يگانگی ملی و تماميت ارضی و استقلال ايران و برقراری مردمسالاری و احترام به حقوق ‌بشر و ميثاق‌های پيوست آن تشکيل می‌شود و در مبارزه مشترک آماده همکاری با همه نيروهای ملی و آزاديخواه است که به اصول ياد شده تعهد داشته باشند. اصول عقايد و برنامه سياسی حزب در منشور آن آمده است که بر همه اسناد حزب اولويت دارد و با الهام از قانون اساسی مشروطيت ايران و نيز بر پايه بيانيه ۱۴ ماده‌ای پادشاه تدوين شده است.

فصل یک: ارکان حزب

ماده ۲ ـ   ارکان حزب عبارتند از:
۱ ) شاخه - هسته
۲ ) شورای مرکزی
۳ ) کنگره

بخش يکم: شاخه ـ هسته

ماده ۳ - ايرانيان مشروطه‌خواه در هر شهری می‌توانند شاخه حزب را در ميان خود بر پايه منشور و اساسنامه حزب تشکيل دهند. اگر در شهری تعداد مشروطه‌خواهان داوطلب تشکيل شاخه از ۱۵ تن کمتر باشد به صورت هسته حزب عمل خواهند کرد. اعضای هسته از نظر پيوند و وظايف حزبی مانند بقيه اعضای حزب هستند. هسته ها می‌توانند به یکدیگر یا به نزديک ترين شاخه شهر خود بپيوندند.
تبصره ــ تشکیل هسته به اجازه شورای مرکزی است. خويشاوندان بلافصل (مادر، پدر، خواهر، برادر، فرزندان) نمی‌توانند اکثريت هموندان هسته را تشکيل دهند.

ماده ۴- برای تشکيل شاخه داوطلبان با دعوت از تعداد هر چه بيشتر از ايرانيان مشروطه‌خواه منطقه خود در جلسات آشنايی و روشنگری، مجمع عمومی مؤسس شاخه را با شرکت کسانی که برگ ‌عضويت را امضاء کرده‌اند برگزار و شورای‌شاخه را انتخاب ‌می‌کنند. انتخابات بايد با ضابطه‌های دمکراتيک باشد، مانند دادن فرصت به اعضاء برای آشنايی و تبادل نظر و سخنراني های انتخاباتی و معرفی نامزدهای عضويت شورا و رای‌گيری توسط هيئت نظارت سه نفری از افرادی که خود کانديدا نيستند.
تبصره ــ مجمع عمومی مؤسس شاخه بايد با حضور نماينده شورای مرکزی باشد و شاخه تنها پس از دوره آزمايشی شش ماهه و دريافت اعتبارنامه از سوی شورای مرکزی رسميت خواهد يافت.

ماده ۵ ـ شاخه ها و هسته های حزب می توانند علاوه بر هموندان عادی، تا پنج عضو پشتيبان انتخاب کنند. هموندان پشتيبان می بايد دارای شرايط عضويت باشند و حد اقل در ماه معادل 10 دلار به حزب کمک مالی کنند. اگر اعضای پشتيبان به دلايل گوناگون نتوانند در فعاليت های عادی حزبی شرکت کنند مشمول مقررات اعضای عادی حزب نخواهند شد. 

ماده ۶ - ارگان‌های شاخه عبارتند از: مجمع عمومی، شورا.

ماده ۷ - مجمع عمومی از همه اعضای شاخه تشکيل می‌شود و بالاترين ارگان شاخه است. وظايف مجمع عمومی به قرار زير است:
۱ ) بررسی و تصميم‌گيری درباره فعاليت‌های شاخه.
۲ ) رسيدگی به گزارش و مطالب طرح شده از سوی شورا و موضوعاتی که از سوی اعضاء پيشنهاد می‌شود.
۳ ) انتخاب اعضاء شورا.

ماده ۸ - مجمع عمومی هر سال يک بار در سه ماهه اول سال ايرانی برگزار می‌شود. اداره نخستين جلسه اجلاس مجمع عمومی با رئيس سنی است. نخستين کار مجمع عمومی انتخاب هيئت رئيسه مرکب از سه نفر است که از ميان خود يک رئيس و نايب رئيس و دبير انتخاب می‌کنند و اداره جلسات مجمع عمومی را بر عهده می‌گيرند. مأموريت هيئت رئيسه تا پايان اجلاس مجمع عمومی است.:

ماده ۹ - هر زمان که دست کم يک سوم اعضای شاخه  درخواست برگزاری نشست همگانی  داشته باشند شورا بايد از اعضاء بدين منظور دعوت کند. نشست همگانی به هیچ روی جانشین مجمع عمومی نیست.

ماده ۱۰ - اعضای شورا به مدت يک سال به اکثريت نسبی مجمع عمومی انتخاب می‌شوند. تعداد اعضای شورا به نسبت اعضای شاخه و بر طبق جدول پيوست اساسنامه است. اعضای شورا می‌بايد دست کم يک سال سابقه عضويت در حزب را داشته باشند، مگر در شاخه‌های نوبنياد يا بازسازی شده. شورا مسئوليت اداره شاخه را دارد و از ميان خود يک رئيس و يک نايب رئيس با اکثريت نسبی انتخاب می‌کند. اگر رئيس به هر علت نتواند به کار ادامه دهد نايب رئيس وظايف او را انجام می‌دهد. شورا می‌تواند برای کارهای خود آيين‌نامه‌هايی در حدود اساسنامه تدوين کند ولی آيين‌نامه‌ها هيچگاه جانشين اساسنامه نخواهد شد.
تبصره ــ در صورتی که هر يک از اعضای شورا به هر علت به کار ادامه ندهد دارندگان ‏اکثريت در انتخابات شورا به‌ترتيب جانشين او می‌شوند.

ماده ۱۱ - مأموريت شوراهايی که در مجمع عمومی مؤسس انتخاب می‌شوند تا موعدی است که در اساسنامه ذکر شده است مگر آنکه کمتر از شش ماه مانده باشد که به سال بعد می‌افتد.

ماده ۱۲ - شورا می‌تواند برای انجام کار های خود کمیته های اجرائی تشکیل دهد و نیز از خدمات غير اعضاء نيز به عنوان کارشناس و رايزن استفاده کند.

ماده ۱۳ - شرايط هموندی در حزب به قرار زير است:
۱ ) ايرانی بودن، ايرانيانی که تابعيت کشورهای خارجی را پذيرفته‌اند نيز می‌توانند به عضويت درآيند.
2) پذيرفتن منشور و اساسنامة حزب و امضای درخواستنامة عضويت.
3) داشتن 18سال به بالا
4) گذراندن دورة شش ماهه آشنائی با حزب.
5) تایيد عضويت از سوی شورا.

ماده ۱۴ - داشتن عضويت در بيش از يک شاخه یا هسته و همچنين در احزاب و سازمان های سياسی ايرانی ديگر ممنوع است

ماده ۱۵ - نام و نشان اعضای شاخه‌ها می‌بايد در اختيار شورای مرکزی باشد. بدين منظور اصل درخواستنامه عضويت اعضای شاخه به شورای مرکزی فرستاده می‌شود و در هر انتخابات شورای شاخه، نام شرکت کنندگان در مجمع عمومی شامل کسانی که وکالت داده اند، در صورت جلسه ثبت و همراه آن به شورای مرکزی گزارش خواهد شد.

ماده ۱۶ - اعضا می‌توانند شاخه خود را تغيير دهند. برای تغيير ‌شاخه موافقت شورای شاخه‌ای که درخواست عضويت آن را داده‌اند لازم است و گزارش آن بايد به شورای مرکزی داده شود.

ماده ۱۷ - در هيچ شرايطی نمی‌توان هموندی را مجبور به ماندن در شاخه يا تغيير آن ‏کرد.

ماده ۱۸ - اخراج از عضويت شاخه با اکثريت دو سوم آرای شورا امکان پذير خواهد بود. در مورد اخراج اعضای شورا از شاخه موافقت شورای مرکزی نيز لازم است.

ماده ۱۹ - شاخه‌ها بايد در دعوت افراد به عضويت، رعايت ملاحظات امنيتی را بکنند و در همه فعاليت‌ها در هر مرحله بايد دقت شود که حزب در برابر عوامل نفوذی حفظ و ملاحظات امنيتی رعايت شود..

بخش دو: شورای مرکزی

ماده ۲۰ - شورای مرکزی از سوی کنگره و از میان اعضای آن انتخاب می‌شود و وظايف آن به قرار زير است:
۱ ) هماهنگ کردن و اداره عمومی حزب و آنچه که از حدود صلاحيت و توانايی شوراهای شاخه‌ها بيرون است.
۲ ) نظارت بر رعايت و اجرای منشور و اساسنامه و تصميمات کنگره.
۳ ) رفع اختلافات و رسيدگی به شکايات درحزب.
۴ ) نمايندگی حزب در مراجع گوناگون و در جاهايی که از حد شاخه‌ها بالاتر است.
۵ ) نظارت بر تشکيل شاخه ها و صدور اعتبارنامه برای آنها و کوشش درگسترش حزب.
۶ )  اخراج اعضای حزب پس از رسیدگی توسط کمیسیون بررسی پنج نفری با حضور  هموندی که ادامه عضویت او به زیان مصالح حزبی تشخیص داده شده است. اگر هموند مورد نظر دو بار به فاصله دو هفته به دعوت کمیسیون ویژه حاضر نشود رسیدگی غیابی خواهد بود. 
۷ ) انحلال شاخه‌ها به موجب اساسنامه.
۸ ) برگزاری کنگره.
۹ ) اداره رسانه‌های حزب مانند گپسرا و رسانه‌های الکترونيک.
تبصره ــ غير از شورای مرکزی هيچ ارگان ديگر حزب حق انتشار نشريه يا رسانه  رسمی و اعلاميه ندارد مگر با موافقت شورای مرکزی. انتشار خبر فعاليت شاخه‌ها در رسانه‌های همگانی از سوی آنها مجاز است.

ماده ۲۱ - تعداد اعضای شورای مرکزی پنج تن و دوره آن دو سال است. اعضای شورای مرکزی از ميان اعضای حزب، با رأی نسبی انتخاب می‌شوند. هر کدام از اعضای شورای مرکزی به هر دليل نتوانند به‌ کار ادامه دهند از ميان دارندگان اکثريت در انتخابات شورای مرکزی به ترتيب جانشين آنها خواهند شد. عضويت بيشتر از يک نفر از يک شورا یا هسته در شورای مرکزی ممنوع است. در اين موارد تنها نامزدی که بيش از ديگران رأی آورده است به شورای مرکزی راه می‌يابد و آرای بقيه به حساب نخواهد آمد.
نامزدان عضویت شورای مرکزی می باید دست کم سه سال عضویت حزب را داشته باشند.

ماده ۲۲ - تقسيم وظايف و چگونگی ارتباط و ترتيب کارهای شورای مرکزی با خود آن است و می‌تواند به مسئوليت خود رايزن و دفتر و کميته‌های ويژه‌ای تعيين کند. اعضای شورای مرکزی به عنوان يک گروه عمل می‌کنند و نه به عنوان شخص خود. تصميمات شورای‌مرکزی به اکثريت سه تن اعتبار دارد ولی همه اعضا می‌بايد در تصميم گيری‌ها البته با درنظر داشتن مشکلات ‌ارتباطی و ناهمزمانی‌ها مشارکت داشته باشند و از تصميمات آگاهی يابند. اعضای شورای مرکزی از ميان خود دبيرکل و معاون دبيرکل و خزانه‌دار حزب را برمی‌گزينند. دبيرکل هماهنگ‌کننده شورای مرکزی است. معاون دبيرکل در غياب او وظايف دبيرکل را انجام می‌دهد. خزانه‌دار مسئول انتظام امور مالی حزب است و می تواند از هموندان شورای مرکزی نباشد.

ماده ۲۳ - در صورتي که مصالح حزب برکناری هر يک از اعضای شورای مرکزی را از شورای مرکزی یا حزب ايجاب کند دلايل برکناری با توجه به نظرات شورا یا هسته مربوط با حضور خود عضو مورد نظر، و اگر پس از دو بار دعوت ‏کتبی هر يک به فاصلة دو هفته حضور نيافت، در غياب او در شورای مرکزی بررسـی می‌شود وشورای مرکزی رأی به برکناری می‌دهد. برکناری هموندان حزبی نیز از عضویت حزب به همین ترتیب خواهد بود.  

بخش سوم: کنگره

ماده ۲۴ - کنگره بالاترين رکن حزب است و هر دو سال يک بار در سه ماهه دوم سال ايرانی برگزار می‌شود و محل آن تا آنجا که بتوان به صورت متناوب در امريکا و اروپا خواهد بود تا هنگامی که امکان برگزاری در ايران فراهم ‌شود. وظايف کنگره به قرار زير است:
۱ ) رسيدگی به گزارش شورای مرکزی و تعيين سياست‌های حزب.
۲ ) تصميم‌گيری درباره پيشنهادهای اعضای کنگره
۳ ) تغيير منشور و اساسنامه در صورت تمایل اعضای کنگره.
۴ ) انتخاب اعضای شورای مرکزی
تبصره ــ در مورد بند (۴) رأی نسبی کنگره اعتبار دارد

ماده ۲۵ - کنگره از اعضای حزب تشکيل می‌شود و هر عضو کنگره به عنوان خودش رأی می‌دهد. مقررات اداره کنگره مانند مجمع‌عمومی است. اعضای حزب در صورتی حق رای و انتخاب شدن خواهند داشت که در طول ماموریت شورای مرکزی ماهانه معادل پنج دلار امریکائی به شورای مرکزی برای اداره حزب کمک کرده باشند. خزانه داری حزب موظف است گواهی های پرداخت را در اختیار کمیسیون انتخابات بگذارد.

ماده ۲۶ - برای برگزاری کنگرة فوق العاده تصويب دو سوم شاخه‌ها و هسته‌های دارای حد نصاب لازم است. ترتيب برگزاری کنگرة فوق العاده مانند کنگره عادی است.

فصل سه: کميسيون انتخابات

ماده ۲۷ - حد اکثر سه ماه پیش از کنگره کمیسیون انتخابات به ترتیب زیر برگزیده می شود:
۱) پس از اعلام نامزدی داوطلبان عضویت در کمیسیون انتخابات از ميان اعضای حزب نام و نشان آنها توسط شورای مرکزی به آگاهی شاخه‌ها و هسته‌ها می ‌رسد.
 ۲) شاخه ها و هسته هر کدام حد اکثر تا دو هفته سه تن را از میان داوطلبان بر می گزینند و رای خود را به شورای مرکزی می فرستند.
۳) شورای مرکزی دارندگان اکثریت را تا دو هفته به آگاهی شاخه ها و هسته ها می رساند. 

ماده ۲۸ - اعضای کميسيون انتخابات پيشاپيش تعهد می‌کنند که در انتخابات شورای مرکزی دوره بعد نامزد نخواهند شد و نام آنها به هر صورت در فهرست نامزدهای شورای مرکزی دوره بعد نخواهد آمد. اگر هر کدام از اعضای کميسيون انتخابات نتوانند به کار ادامه دهند از دارندگان اکثريت در کميسيون انتخابات به ترتيب جانشين آنها خواهند شد. ترتيب کار کميسيون از سوی اعضای آن تعيين می‌شود.

ماده ۲۹ - اعلام نامزدی شورای مرکزی بايد تا دو ماه پيش از کنگره به دبيرخانه حزب در شورای  مرکزی برسد. به اعلام های پس از آن ترتيب اثر داده نخواهد شد. 
 دبيرخانه تا يک هفته پس از رسيدن هر اعلام نامزدی بايد آن را به آگاهی شاخه‌ها و هسته‌ها و کميسيون انتخابات برساند.

ماده ۳۰ - وظايف کميسيون انتخابات به قرار زير است:
۱ - نظارت در اعلام نام نامزدهای شورای مرکزی به همه شاخه‌ها و هسته‌ها در مهلت مقرر، و نظارت بر آزادی انجام فعاليت های انتخاباتی نامزدها. منظور از فعاليت های انتخاباتی، همه روش های معمول در انتخابات کشورهای دمکراسی غربی است، از جمله تشکيل جلسات انتخاباتی و تبليغات و ائتلاف ها.
۲ - نگهداری نام دارندگان حق رای در کنگره. شورای مرکزی موظف است نام اعضای شوراها و رای دهندگان هسته‌ها را که به تعهد موضوع ماده 25 عمل کرده اند دو هفته پيش از کنگره در اختيار کميسيون انتخابات بگذارد. اين نام ها به نوبه خود در اختيار هيئت نظارت کنگره گذاشته خواهند شد.
۳ - نظارت بر راي های غيابی اعضای کنگره که در پاکت های دربسته به دبيرخانه حزب می‌رسد. دبيرخانه بايد تعداد پاکت های رای را تا پيش از رای‌گيری به آگاهی کميسيون انتخابات برساند.
۴ - رسيدگی به شکايت های مربوط به انتخابات شورای مرکزی.

ماده ۳۱ - اگر کميسيون انتخابات به دليل تخلفات عمده‌ اساسنامه‌ای در جريان انتخابات شورای‌مرکزی (به‌معنی محروم کردن غيرقانونی اعضای کنگره از شرکت در انتخابات، و جلوگيری از فعاليت های مجاز، و مداخله غيرمجاز موثر در نتيجه انتخابات، رای به ابطال انتخابات هرکدام از اعضای شورای مرکزی بدهد به ترتيب از ميان دارندگان اکثريت در انتخابات شورای مرکزی جانشين آنها خواهند شد. در صورتي که اکثريت اعضای شورای مرکزی عضويت خود را از دست داده باشند انتخابات باطل می‌شود و شورای مرکزی پيشين موقتا تا تشکیل کنگره فوق العاده و انتخاب شورای مرکزی جديد اداره حزب را در دست می‌گيرد.

ماده ۳۲ - رای‌گيری دوباره برای شورای مرکزی به صورت کتبی و از ميان نامزدهايی خواهد بود که بارديگر نامزدی خود را در مهلتی که از سوی کميسيون انتخابات تعيين می‌شود اعلام‌می‌دارند. نامزدها توسط کميسيون اعلام می‌شوند و راي ها به نشانی که کميسيون انتخابات تعيين کرده فرستاده می‌شوند. کسانی که انتخابات آنها باطل شده نمی‌توانند در اين رای‌گيری نامزد شورای مرکزی شوند. پس از اعلام دارندگان اکثريت در انتخابات تازه شورای مرکزی، کار کميسيون انتخابات و شورای مرکزی پيشين پايان می‌يابد. رسيدگی و رای‌گيری دوباره نبايد از دو ماه پس از کنگره بيشتر بکشد.

ماده ۳۳ - نامزدهای عضويت شورای مرکزی حق برابر استفاده از وسائل تبليغاتی در درون حزب را دارند و شورای مرکزی بايد وسائل لازم را در حد امکان برای آنها فراهم کند. تبليغات انتخاباتی در بيرون حزب به معنی آگهی در رسانه‌ها ممنوع است. نامزدها می‌توانند به ‌هزينه خود آگهی انتخاباتی در رسانه‌های داخلی حزب شامل رسانه‌های شخصی و همچنين اطلاعيه‌های تبليغاتی در درون حزب انتشار دهند. انجام وظايف حزبی مانند شرکت در مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها فعاليت تبليغاتی بشمار نمی‌آيد.

فصل چهار : مقررات گوناگون

ماده ۳۴ - حد نصاب رسميت جلسات مجمع عمومی شرکت حداقل نصف به‌علاوه يک اعضاست. درصورتی که پس از دعوت مجدد به فاصله دو تا چهار هفته نيز چنان حد نصابی حاصل نشود، جلسات با عده شرکت کننده رسميت می‌يابد. تصميمات در همه موارد و در همه مراجع حزب بايد با اکثريت مطلق آرا (نصف به علاوه يک) باشد مگر در مواردی که اساسنامه استثناء کرده باشد. نصاب رسميت جلسات شورا همواره نصف به علاوه يک اعضا است و با کمتر از آن هيچ تصميمی نمی توان گرفت. منظور از شرکت، حضور يا دادن وکالت يا رأی‌کتبی با استفاده از همه ‌وسايلی است که تکنولوژی ‌نوين ميسر می‌سازد.

ماده ۳۵ - زمان و محل جلسات شورا و مجمع عمومی و کنگره بايد به ترتيب دست کم يک هفته، يک ماه، و دو ماه قبل به آگاهی اعضاء برسد مگر در موارد اضطراری.

ماده ۳۶ - در انتخابات در صورتی که رای دو نفر آخر برابر باشد ميان آنها رای‌گيری خواهد شد. رای‌گيری در انتخابات مخفی است مگر آنکه رای دهنده نخواهد یا از نظر تکنيکی ناممکن باشد. در مورد اعضای جانشين اگر تعداد آرايشان برابر باشد قرعه گيری می‌شود.

ماده ۳۷ - دادن وکالت از سوی اعضای حزب و شورای شاخه و شورای مرکزی مجاز است. به يک نفر نمی‌توان بيش از يک وکالت داد مگر در مورد کنگره. دارنده وکالت در هر صورت می‌بايد عضو همان ارگان يا رکن باشد يعنی مجمع عمومی (برای اعضای شورا) و  هسته و شورای شاخه و شورای مرکزی. وکالت می‌بايد کتبی باشد. اگر اعضاء نظر و رأی خود را کتبی يا به وسائل ديگر بفرستند نمی‌توانند وکالت بدهند.

ماده ۳۸ - در مواردی که شورايی به دليل اختلاف داخلی نتواند به کار ادامه دهد به صورت زير عمل خواهد شد:
۱ ) شورای مرکزی يکی از اعضای حزب را به عنوان داور مأمور رفع اختلافات خواهد کرد.
۲ ) اگر اختلافات حل نشد، شورای مرکزی شورا را منحل و از اعضای شاخه دعوت خواهد کرد که با تشکيل مجمع عمومی فوق العاده و نظارت نماينده شورای مرکزی شورای تازه‌ای برای بقيه مدت شورای منحل انتخاب کنند.

ماده ۳۹ - در مواردی که اکثريت اعضای شاخه پيش از موعد کتباً درخواست تجديد انتخابات شورا را داشته باشند شورای مرکزی نماينده خود را برای تشکيل مجمع فوق العاده و انتخاب اعضای شورای تازه خواهد فرستاد. مأموريت شورای تازه برای بقية مدت شورای منحل شده خواهد بود

ماده ۴۰ - رئيس شورا يا شورای مرکزی سخنگوی آن است مگر آنکه ترتيب ديگری را مقرر داشته باشند. سخنگويان در هر سطح و برای هر مورد بايد در حدود تعيين شده از سوی شورا يا شورای مرکزی عمل کنند.

ماده ۴۱ - دعوت از ميهمانان و غير اعضاء برای شرکت و سخنرانی در جلسات عمومی و مجمع عمومی و کنگره بلامانع است.

ماده ۴۲ - علامت ( آرم ) حزب، شيروخورشيد و شمشير است که دست چپ خود را روی کره نهاده است و رو بسوی چپ دارد. رنگ علامت حزب، طلائی بر روی زمينه لاجوردی است. همه اوراق رسمی حزب بايد از روی نمونه تعيين شده شورای مرکزی باشد.

ماده ۴۳ - اين اساسنامه در 43 ماده و 5 تبصره به علاوه پیوست قطعنامه های کنگره سوم در حقوق زنان و کودکان (11 ? 12 نوامبر 200) و کنگره پنجم ( 11 - 12 مهر 1383 / 2 - 3 اکتبر 2004) حزب مشروطه ایران در همه پرسی و نظام سیاسی آینده ایران پس از جمهوری اسلامی و قطعنامه در عدم تمرکز و حقوق اقوام و مذاهب) در کنگره هشتم حزب، کنگره سبز، (28 و 29 اگوست 2010) به تصویب رسید.جدول ‎تعداد اعضای شورای شاخه نسبت به اعضای مجمع عمومی به قرار زير است:

_____________________________________________________
.C.P.I
P.O. BOX 18436 Encino, CA 91416, U.SA. Tel: (818) 344-2202 Fax: (818) 344-2212
www.irancpi.com