حزب مشروطه ايران
(لیبرال دموکرات)

 The Constitutionalist Party of Iran
(Liberal Democrat)
Armenia iraq Iran Turky Switzerland England Qatar Kuwait Sweden Norway Italy Canada Austrian France Holland Israel Denmark Belgium Germany United States of America
صفحه نخست چاپ برگشت
مبانی اندیشه ارنت

November 20, 2009

جمعه 29 آبان 2568 = November 20, 2009

حسین بشیریه
 

ارنت به سیاق فلاسفه سیاسی قدیم در پی فهم تجربه سیاسی انسان وجایگاه سیاست در حیات انسانی است . از نظر ارنت تجربه سیاسی تجربه ای است مستقل که باید در خودش شناخته شود اما در این عصر در علوم اجتماعی رایج مسخ شده است . سیاست به معنای مورد نظر ارنت کنش ها وکردارهای عمومی انسان هاست که ازادی واختیار و فاعلیت انسان را در خود نهفته دارند . به عبارت دیگر گرایش اصلی اندیشه سیاسی ارنت بر ضد ساخت گرایی رایجی است که انسان را موضوع قوانین کلی ساختاری و تاریخی تلقی می کند . از نظر ارنت سیاست همان ازادی و عرصه ازادی انسان است .

ازادی علت همزیستی مردم در سازمان سیاسی است . بدون ان زندگی سیاسی بی معنا خواهد بود . علت وجودی سیاست ازادی است . سیاست مهم ترین مظهر و جایگاه ظهور ازادی است و از این رو وی از سیاست در برابر ساخت گرایی و جبر گرایی و عمل گرایی دفاع کرده است . بنابراین در اندیشه او گرایشی مخالف علوم اجتماعی رایج در قرن بیستم مشاهده می شود . موضوع اندیشه سیاسی نیز همین هستی سیاسی و تجربه و فعالیت حیاتی و جاری ماست ، یعنی فعالیت ازاد و سیاسی ذهن ادمی که حیات سیاسی را در می یابد .
به نظر ارنت تفکر اساسا تجربه ای است فردی میان من و خویشتن من ، و از همین رو اندیشه تجربه ای ویژه و فردی است . پس تفکر جمعی و همنوا رابطه ای با توتالیتاریسم دارد . البته تفکر فردی قابل انتقال و اموزش است . به هر حال تفکر فردی است ، هرچند ممکن است برای دیگران هم روشنگرباشد. توانایی اصیل و بی نظیر وپیش بینی ناپذیر انسان در تفکر از حثیت شرایط پیدایش کاملا واضح نیست ، و همواره رمز امیز خواهد ماند . بنابراین هرگونهتوضیح جامعه شناختی درباره اندیشه ادمی بر حسب اوضاع تاریخی و اجتماعی به هویت مستقل و ازاد ان اندیشه اسیب می رساند .
ارنت عرصه ه ای جدیدی از تجربه انسانی را کشف می کند ، و همراه با ان در شیوه های مرسوم نگرش به جهان با عرضه روش هایی دیگر تردید ایجاد میکند ، مثلا ازادی که در اندیشه لیبرالی بیشتر به معنای حراست از عرصه زندگی خصوصی در برابر مداخله و اجبار دیگران تلقی میگردد ، در اندیشه ارنت مشارکت در اندیشه عمومی تعریف می شود و در نتیجه ازادی با زندگی سیاسی یکسان در می اید .
در نظر او ازادی فقط در حیات عمومی و سیاسی به دست می اید . بدین سان از مفهوم قدیمی ازادی ، یعنی ازادی منفی ، به مفهوم ازادی مثبت ( در معنای کاملا متفاوت با معنای مورد نظر برلین) می رسیم .
نمونه دیگر انتقاد ارنت از اندیشه الویت امری طبیعی بر امر مصنوعی در اندیشه سیاسی کلاسیک است . او این اولویت را واژگون میسازد . یعنی طبیعت را با ضرورت یا نبودن ازادی یکسان می شمارد . و در عوض از توانایی ویژه انسان در خلق جهانی انسانی و ازاد ستایش می کند .
فرا رفتن از طبعیت شاخص تمیز انسان از حیوان است . از این رو دراندیشهارنت عمل سیاسی ازاد، به مثابه ارمان اصلی انسان ، بر بهزیستی و رفاه ، که ارمان غالب عصر مدرن است ، الویت می یابد . بدین سان از دیدگاه اوانسان در برابر راه های مختلف قراردارد ومی باید ازمیان انها دست به گزینش بزند . تجربه انسانی تجربه پیچیده و غنی است که همواره بخش عمده ای از ان مغفول می ماند . و نظریه ارنت معطوف به بازیافت حوزه های فراموش شده ان است .
حتیدر زبان روزمره ما لایه های پیچیده ای از معنا نهفته است که ما از انها اگاه نیستیم ، مثلا واژگانی که ما امروز به صورت مترادف به کار می بریم در گذشته به تجارب گوناگون اشاره داشته اند . به ویژه در علوم اجتماعی معاصر با ساده و یک دست سازی زبان لایه های پیچیده معانی ان را نادیده گرفته اند . از این رو وی در اثارش مکرر به ریشه واژه ها در یونان و روم قدیم باز می گردد.
به نظر ارنت در زبان های باستانی وجوهی از زندگی نهفته است که اکنون وجود ندارد . در مقابل ، تصورات رایج ما در باره معنای زندگی و زندگی بهتر و وسایل رسیدن به ان نوپدید و جدید است . هویتی که ما برای خود در نظر میگیریم فراورده ای تاریخی و نوظهور است . امروزه ما دستیابی به رفاه راغایت بشر میدانیم ، در حالی که مثلا در یونان باستان حضور در زندگی عمومی هدف اصلی انسان ورفاه جسمانی واجتماعی فقط وسیله ای برای رسیدن به ان بوده است .در جهان مدرن، با رشد سرطانی بخش فایده گرای وجود انسان ادمی از چنان هدفی دور شده و ان را فراموش کرده است و حتی واژه روشنی برای بیان ان تجربه تاریخی ندارد .
تاریخ نیز مخزن تجارب پیچیده انسانی است حال انکه فرهنگ جاری فقط بخش محدودی از ان را باز می نماید و بقیه را بهفراموشی می سپارد . فرهنگ مدرن صرفا قسمتی کوچک از کلیتی پیچیده و فراگیر است . ارنت سنت تفکر سیاسی را یکی ازعوامل اصلی تحدید تجربه انسانی و فراموشی تجارب گذشته نهفته در زبان می داند .
در سنت فلسفه سیاسی غرب ، ازادی یا در قالب سنتی فلسفی مابعدالطبیعی و ضد سیاسی و یا در سنت مذهبی مطرح شده است و به همین علت ویژگی اصلی وسیاسی خود را که به عمل در عرصه حیات عمومی مربوط می شود ، از دست داده است . در نتیجه تجربه عملی ازادی روی هم رفته نادیده مانده است ، در حالی که واژه ازادی همچنان به صورتی کلی به کار می رود و مصادیق تاریخی خاصی را در بر دارد که هر یک نیازمند واژه ای از ان خود است . پس سنت فلسفه سیاسی غرب با گرایش انتزاعی تجربه سیاسی ازادی را درست باز ننموده و تغییر نکرده است ودرنتیجه برای انسان در حیات عمومی گگمراه کننده بوده است .
زندگی انسانی با فاصله گرفتن از طبیعت تحقق می یابد ، و با ازادی عجین است . ازادی نیز مستلزم خودجوشی و عمل پیش بینی ناپذیر است . اما امروزه با ظهور رفاه به منزله سعادت و به جای ازادی در عرصه عمل عمومی ، اقتصاد به سیاست حمله ور گردیده و سیاست جزو زندگی خصوصی و خانوادگی شده است .

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
معرفی فرهنگی
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
صفحه نخست   برگشت
به حزب مشروطه ایران خوش آمدید.
 
Welcome to The Constitutionalist Party of Iran (CPI)
Make irancpi.net you start page | Add irancpi.net in you favorites