حزب مشروطه ايران
(لیبرال دموکرات)

 The Constitutionalist Party of Iran
(Liberal Democrat)
Armenia iraq Iran Turky Switzerland England Qatar Kuwait Sweden Norway Italy Canada Austrian France Holland Israel Denmark Belgium Germany United States of America
صفحه نخست چاپ برگشت
فردریش اگوست فون هایک

October 11, 2009

یک شنبه 19 مهر 2568 = October 11, 2009

رهام بختیار
 

فردریش اوگوست فون هایک، یکی از متفکران لیبرال و نامدار اقتصادی در قرن بیستم میلادی است. بسیاری از برجستگان عالم سیاست نه تنها آثار او را مطالعه کرده اند، بلکه تحت تاثیر این اثار و اندیشه های او نیز قرار گرفته اند.

هایک در هشتم مه 1899 در خانواده ای تحصیلکرده در وین به دنیا آمد و بدون تردید از محیط فکری پیرامونش بهره فراوان گرفت. هایک به عنوان دانشجویی علاقمند به تحقیق، راهی ایالات متحده شد و در همانجا بود که با فون میزس اقتصاددان برجسته مکتب اتریشی همکار گشت! میزس که از مدیران یک اداره موقتی دولتی بود، به دنبال استخدام وکلا و اقتصاددانان جوان میگشت.هایک فقط یک جلسه در کلاس های درس میزس حاضر شده بود و چون از اندیشه های او خوشش نیامده بود، دیگر هرگز به کلاسهای میزس نرفته بود، با این حال میزس او را استخدام کرد.

در طول پنج سال بعد، میزس رئیس هایک بود و بعد از آن نائب رئیس موسسه تحقیقات اقتصادی اتریش شد. آن ها با هم این موسسه را برای مطالعه ادوار تجاری و سیاست های اقتصادی تاسیس کردند و هایک مدیر آن موسسه شد. او در سال های 1929 تا 1931 به تدریس اقتصاد در دانشگاه وین پرداخت.این سالها، سالهای پیشرفت فکری هایک بود زیرا میزس به نوعی او را وادار کرد تا نظرات فابینی خود را رها کند.هایک با شرکت در جلسات بحث همایش های خصوصی که در دفتر میزس تشکیل می شد، کم کم مسائل و مشکلات سوسیالیسم را درک کرد.

در این زمان هایک با بسیاری از اقتصاددانان بزرگ عصر خود نیز تماس برقرار کرد.برای مثال، در 1928، در لندن برای اولین بار جان مینارد کینز را ملاقات کرد و با او در مورد اهمیت پول به بحث و جدل در محافل عمومی و خصوصی پرداخت، مجادله ای که بیست سال به طول انجامید.پول یکی از موضوعاتی بود که هایک نظرات قاطعی در مورد آن داشت و با انتشار کتاب نظریه ی پولی و ادوار تجاری در 1929، یکی از کارشناسان برجسته ی این موضوع شناخته شد.

هایک پس از آن مجموعه سخنرانی هایی را در مدرسه عالی اقتصاد لندن ارائه کرد، که بعدها در کتاب قیمت ها و تولید به چاپ رسید. در همان سال دانشگاه لندن هایک را به کرسی استادی در اقتصاد و آمار منصوب کرد و او در این دانشگاه تا 1950 به تدریس و تحقیق پرداخت.

دوستی هایک با کینز در طول سالهای جنگ تداوم یافت. در 1940، وقتی مدرسه عالی اقتصاد لندن به دلیل ایمنی بیشتر به شهر کمبریج انتقال یافت، کینز در دانشکده خودش برای هایک امکان ادامه فعالیت علمی فراهم کرد.مطالعات هایک در زمینه نظریه اقتصاد محض با آثاری نظیر، نظریه محض سرمایه در 1941 ادامه یافت اما مسائل اجتماعی و سیاسی ذهن او را هر چه بیشتر به خود مشغول میکرد به همین سبب مجموعه مقالاتی را در باب استفاده بیش از حد از روش های علمی در مطالعات اجتماعی نگاشت که بعد از آن تحت عنوان ضد انقلاب علم منتشر شدند.

از آنجایی که او نگران قدرت یافتن اندیشه های سوسیالیستی تخیلی غیر علمی در آن زمان در بریتانیا بود، که بر درک نادرست از جامعه استوار بودند، راه بندگی را در 1944 منتشر کرد،این کتاب با استقبال گسترده روبرو شد و هایک تبدیل به یک نظریه پرداز اجتماعی جنجالی شد.

در جلسه ای که به ریاست سرجان کلپم در دانشکده کینگ در کمبریج در 1944 تشکیل شد،هایک مسئله ای مطرح کرد که اهمیت ماندگاری یافت. مسئله در واقع این بود که چگونه می توان بنیادهای فکری جامعه ی آزاد را که در دوران جنگ به فراموشی سپرده شده بود،مجددا احیاء کرد وچگونه میتوان فعالیت های دانشگاهی تمامی کشورهای در حال جنگ را برای این منظور به خدمت گرفت.

راه حل هایک تشکیل یک انجمن بین المللی ( انجمن مون پلرین) بود، سی و نه استاد دانشگاه و عده ی دیگری از صاحب نظران در 1947 در مون پلرین سوئیس گرد هم آمدند تا اصول نظم آزاد و چگونگی پاسداشت این اصول را مورد بحث قرار دهند.بر اساس مقالاتی که در جلسه این انجمن در 1951 در فرانسه خوانده شد، سرمایه داری و مورخان به چاپ رسید.هایک ویراستار این کتاب بود. در این کتاب با جدیت این افسانه رایج رد میشد که نظام سرمایه داری اولیه، صرفا به فقر و بدبختی کارگران منجر شده است.

هایک در سال 1950 دعوت دانشگاه شیکاگو را برای تدریس به عنوان استاد کرسی علوم اجتماعی و اخلاق پذیرفت.هایک در شیکاگو نیز خوش درخشید، او سمینارهای هفتگی ترتیب میداد که برخی از بهترین متفکران دانشگاه شیکاگو می توانستند دور هم جمع شوند و بدون توجه به سن، مقام یا رشته تحصیلی درباره موضوعاتی به گفت و گو بنشینند که او پیشنهاد میکرد.

کتاب منشور آزادی وی در سال 1960 توسط دانشگاه شیکاگو به چاپ رسید.این کتاب که بر خوانندگانش تاثیر بسیار زیادی گذاشت در واقع تحلیل اساسی و منظمی است از اصول آزادی فردی و استدلال های مدافع آن.

سپس هایک در سال 1962 تصدی کرسی سیاست های اقتصادی در دانشگاه فرایبورگ در آلمان را پذیرفت.در زمان بازنشستگی در 1967 دانشگاه سالزبورگ اتریش به او مرتبه استادی افتخاری داد.شهرت هایک موجب شد که دانشگاه ریکیو در توکیو در 1964 و همچنین دانشگاه وین در 1971 به او درجه دکترای افتخاری بدهند.

در سال 1974 جایزه نوبل به او و گونارمیردال اقتصاددان سوئدی، به طور مشترک اعطاء شد. در همین دوران بود که ضعف جسمی هایک بر او غلبه کرد با این حال او توانست جلد اول کتاب خود، قانون،قانونگذاری وآزادی را منتشر کند. پس از وقفه ای هایک سه جلد کتاب، قانون،قانونگذاری و آزادی را تا 1979 تکمیل کرد.

هایک پس از آن در کتابی دیگر تحت عنوان، تصور مرگبار به نقد اساسی از سوسیالیسم پرداخت. این کتاب نقطه اوج یک زندگی پربار علمی محسوب می شود، که شامل 33 کتاب، بیش از 20 رساله و 235 مقاله و همچنین همکاری در تنظیم فصول برخی کتب دیگر است.

هایک در سال 1992 در سن 93 سالگی چشم از جهان فرو بست.

جوزف شومپیتر( یکی از اقتصاددانان بزرگ قرن بیستم) در مورد هایک چنین می گوید:

هایک تنها یک عیب دارد، وآن عیب این است که او بیش از حد مودب است، زیرا او هیچ وقت چیزی فراتر از خطای فکری به مخالفانش نسبت نمی داد.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
معرفی فرهنگی
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
صفحه نخست   برگشت
به حزب مشروطه ایران خوش آمدید.
 
Welcome to The Constitutionalist Party of Iran (CPI)
Make irancpi.net you start page | Add irancpi.net in you favorites