حزب مشروطه ايران
(لیبرال دموکرات)

 The Constitutionalist Party of Iran
(Liberal Democrat)
Armenia iraq Iran Turky Switzerland England Qatar Kuwait Sweden Norway Italy Canada Austrian France Holland Israel Denmark Belgium Germany United States of America
صفحه نخست چاپ برگشت
انقلاب، مثبت یا منفی؟

November 12, 2009

پنچ شنبه 21 آبان 2568 = November 12, 2009

اردوان پاکزاد
 

پوپر با انتقاد از دیدگاه چپ نسبت به انقلاب و عقل ستیز بودن عمل مارکسیسم معقتد است ،انچه انقلاب چپ بی شک به بار خواهد اورد از دست رفتن ازادی انتقادی و مخالف خوانی است . این گاه به یک اتفاق وابسته است که دیکتاتوری زاده از انقلاب ، چپ باشد یا راست ، تفاوت در نامگذاری است .

انقلاب که در لغت به معنای دگرگونی است از قرن هفدهم میلادی در اروپا وارد سیاست شده است . و برای خیزش های سیاسی و اجتماعی به کار گرفته شد . پس از ان در معنا های مختلف از جمله دگرگونی های کامل اقتصادی و یا دگرگونی های کامل در نظام های سیاسی همچون انقلاب فرانسه و یا انقلاب های فرهنگی به کار گرفته شده است .
درگیری اصلی در برابر انقلاب در دیدگاه های مختلف سیاسی از دیر باز مطرح بوده است .
مارکس راه رسیدن به ازادی و برابری را گذر از انقلاب میداند . در معنای انقلاب مارکسیستی اقدامی است که بر اثر ان حاکمیت یک طبقه اجتماعی به گونه ای قهرامیز به طبقه ای دیگر منتقل شود . مفهوم انقلاب ، دراین معنا ، به معنای پذیرش فلسفه تاریخی مارکسیستی و حاکمیت و طبقه است .
در مانیفست کمونیست پیرامون انقلاب اینگونه امده است که ازادی یا مطلق و کامل است یا ازادی نیست ، و در این میان چیز دیگری وجود ندارد . اصلاحات نه میتواند جایگزینی برای انقلاب باشد و نه حتی بخشی از خواست های ان را محقق سازد . مارکس معتقد بود کع انقلاب حاصل جمع اصلاحات نیست و روند های سرمایه داری برای تغییر تنها باید نابود شوند .
در انقلاب مارکسیستی ازادی تقسیم ناپذیر است و مرتبه ای نیست ، انقلاب باید یکجا و به یکباره ، تحولات و دگرگونی های اجتماعی را ایجاد کند و این صورت نمی پذیرد جز در قالب رادیکالیسم . و این معنای همان ((جمله یا همه چیز یا هیچ چیز )) است .
انا ارنت از متفکران سیاسی است که نظریه های گوناگونی پیرامون انقلاب نگاشته است . ارنت از انقلاب ها به عنوان مسئله ای که ما را با به یک باره با شروع و پایان کاری مواجه می سازد ،یاد میکند.
(( مفهوم جدید انقلاب از این تصور جدا شدنی نیست که مسیر تاریخ ناگهان از نو اغاز می گردد و داستانی سراسر نو که هیچ گاه قبلا گفته یا دانسته نشده است به زودی شروع خواهد شد )). از دیدگاه او این جنبه انقلاب که در برابر ظلم و ستیز به پای خیزد اهمیت چندانی ندارد و ارزش هر انقلاب به ارمان ازادی است که برای رسیدن به ان اغاز شده است .
اوهمچنين انقلاب را حرکتی فراتر از يك شورش پیروز مندانه مي‌داند و معتقد بود در هركودتا يا جنگ داخلي نبايد به دنبال انقلاب بود، نقطه مشترک همه اين تحولات با انقلاب اين است كه همگی با خشونت به وجود مي آيند و این امر شده آنها را با انقلاب يكسان بدانند هرچند که خشونت هم نظیر دگرگوني به تنهايي براي توصيف انقلاب كافي نيست.

زمانی مي‌توان از انقلاب سخن به میان اورد كه دگرگوني به معناي آغازي تازه وخشونت به منظور تشكيل حكومت به شكلي نو وايجاد سازمان سياسي جديدي براي جامعه به كار رود كه در آن رهايي از ستمگري به قصد استقرار آزادي صورت پذيرد. وقتي انقلابها غرق در انديشه رهايي از ظلم يا عامل ظلم مي‌شوند هدف خود را كه آغازي تازه است زير پا مي‌گذارند زيرا از اين جهت انقلاب از داشتن تصوري براي آينده تهي مي ماند.
ارنت در مقایسه انقلاب های فرانسه و امریکا ، انقلاب امریکا را موفقیت امیز تر میداند . وی ریشه انقلاب فرانسه را فقر میداند و همین امر را سبب انحراف انقلاب فرانسه میداند .
از نظرگاه ارنت انقلاب آمريكا نتيجه وفور نعمت در دنياي جديد بود كه باعث شده بود آمريكا ييها از فقر و بدبختي كه درانقلاب فرانسه چشمگير بود رهايي پيدا كنند. آنها انقلاب را براي تحقق هيچ هدف از پش تعيين شده اي نظير جامعه عادل يا برابر نمي خواستند بلكه انقلاب را براي ايجاد انجمن عمومي باز و بي انتها طلب مي‌كردند و از اين رو به حس خوشبختي دست يافتند.

او هدف انقلاب فرانسه را تامین شرایط ازادی مثبت ، یعنی عمل سیاسی ازاد در عرصه ‌عمومی میدانست اما در برخورد با مسئله اجتماعی و ضرورت تامین معاش از ان منحرف شد ، و در عوض به تامین ازادی منفی یعنی ازادسازی توده ها از فقر و بیچارگی کشیده شد .

نظریه های مارکسیستی همواره بر این امر پای فشاری کرده اند که راه رسیدن به ازادی تنها انقلاب است چرا که نظام های سرمایه داری به ذات دچار انحراف هستند و در جایی که این خطوط مرز به هم میرسند دیگر اصلاحات پاسخگوی نیاز مردم نیست .
کارل پوپر متفکر بزرگ لیبرال در باره نظریات متفاوتی دارد . پوپر معتقد است خشونت همواره انسان را بیشتر به خشونت می کشاند . انقلاب های خشونت امیز ، انقلابیها را می کشد ، وارمانهایشان را تباه می سازد . و کسانی جان سالم به در میبرند که در این کار بهنرین کارشناسانند .
وی با انتقاد از دیدگاه چپ نسبت به انقلاب وعقل ستیز بودن عمل مارکسیسم معقتد است ،انچه انقلاب چپ بی شک به بار خواهد اورد از دست رفتن ازادی انتقادی و مخالف خوانی است . این گاه به یک اتفاق وابسته است که دیکتاتوری زاده از انقلاب ، چپ باشد یا راست ، تفاوت در نامگذاری است .
برداشت پوپر چنین بود که تنها در دمکراسی در جامعه ای باز امکان برچیدن بدی ها وجود دارد و برچیدن نظم اجتماعی بر اساس یک انقلاب خشونت بار نه تنها سبب پیدایش قربانیان انقلاب می شود بلکه ارمان های ازادی را نیز برای همیشه در جامعه سرکوب میکنیم .
اینگونه به نظر میاید که در انقلاب به خودی خود واژه ای مثبت است و این تعریف دیدگاه های مختلف از ان است که سبب جدال بر سر صحت انقلاب های می شود .
باید در میان واژگان انقلاب و خشونت تفاوت قائل شویم ، چرا که در ریشه هیچ همخوانی با یکدیگر ندارند . انقلاب علیه دمکراسی و انقلاب علیه دیکتاتوری – که شوربختانه این مورد کمتر به ازادی رسیده است . انقلاب هم میتواند حامل یک واژگونی خشونت امیز باشد و هم یک واژگونی مسالمت امیز.

هرچند که از نظرگاه مارکسیسم این هردو یکی هستند و مهم اصل انقلاب است .

حال انکه اتفاقات پس از انقلاب های خشونت باری چون انقلاب انگلستان ، فرانسه و روسیه که هر سه به دیکتاتوری ختم شدند گواهی بر ضدیت با این نظریه است . انقلاب انگلستان کرامول را به بار اورد و فرانسه روبسپیر و ناپلئون ، و انقلاب روسیه که علیه استبداد تزارها بود ، دستاوردش فاجعه ای به نام استالین بود.

امروزه دیگر میتوان برخلاف نظریات مارکسیسم در میان انقلاب ها تفاوت گذاشت .

درانقلاب آرام حرکت ازپایین به بالا و تحول ساختاری است اما شیوه آن مسالمت آمیز و با تکیه بر قانون از دست رفته می باشد . انقلاب ارام میان هزینه و دستاورد تعادل برقرار میکند .
انقلاب مسالمت امیز که در ده های اخیر شاهد نمونه هایی از ان در اروپای شرقی بوده ایم سبب می شوند تا این فرصت پیش بیاید که مراقب عواقب انقلاب ها باشیم . انقلاب های مسالمت امیز به دلیل نحوه برخورد با شرایط و اوضاع اجتماعی فضایی ایجاد میکنند که خشونت نمی تواند ان ها را سر کوب کند .
و همین امر سبب می شود تا جامعه در بستری مناسب اماده پذیرش اصلاحات قرار گیرد.



منابع

جامعه باز و دشمنان ان / کارل پوپر
انقلاب / هانا ارنت
لیبرالیسم و محافظه کاری / حسین بشیریه
مانیفست کمونیست / کارل مارکس

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
معرفی فرهنگی
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
صفحه نخست   برگشت
به حزب مشروطه ایران خوش آمدید.
 
Welcome to The Constitutionalist Party of Iran (CPI)
Make irancpi.net you start page | Add irancpi.net in you favorites