فلسفه لیبرالیسم عبارت است از اعتقاد به شرف ادمی وازادی وی برای استفاده حداکثر ازاستعداد ها وتوانایی هایش انگونه که خود میخواهد ، جز در مواردی که مزاحم فرد دیگری شود .
بازاری ازاد یکی از مهمترین مسائل روز برای لیبرال هاست . اندیشگران لیبرال به ویژه در قرن نوزدهم معتقد بودند که حق مالکیت خصوصی و ازادی در داد و ستد ، اصل جدایی ناپذیر ازادی فردی می باشد . فرید من از هواداران سر سخت کاهش هزینه های دولتی ، و کاهش نقش دولت ، سرمایه داری ازاد و خصوصی سازی بود ، و در این راستا تنها سرمایه داری را راه تضمین ازادی های فردی به شمار می اورد . دولتی حداقل که تنها در سرمایه داری قابل دست یابی است .
میلتون فریدمن اقتصاددان، برندهء جایزه نوبل و از نظریهپردازان بزرگ نئولیبرال در 31 ژوییهء سال 1912 در ناحیهء بروکلین نیویورک متولد شد و در دوران کودکی و نوجوانی طعم بحران مالی خانواده را چشید. پدر او اغلب در شغلهای مختلفی که داشت با شکست مواجه میشد و عمدتاً مادر نانآور خانه بود. اما جو خانواده گرم و صمیمی بود و به میلتون که چهارمین و آخرین فرزند و تنها پسر خانواده بود، توجه لازم میشد.فریدمن در 16سالگی دبیرستان را به پایان رساند و در همان سال پدرش از دنیا رفت. در سال 1932 میلتون در رشتهء ریاضی از دانشگاه «روتگرز» فارغالتحصیل شد. بین سالهای 1941 تا 1943 یعنی در دوران جنگ جهانی دوم او در وزارت دارایی به شغل تحقیقات مالیات مشغول بود.نیم قرن پیش طرفداری از بازار آزاد در مقابل دخالت دولت و نیز توصیه او به مبارزهء بانکهای مرکزی با تورم مفهومهایی عجیب در بین اقتصاددانها بود.
بسیاری معتقدند که سیاست و اقتصاد دو مقوله جدا از هم و بی ارتباط هستند ، با گسترش نظریه های لیبرال یکی از موضوعات اساسی پیش امده است . اقتصاد لیبرال در سده های هجدهم و نوزدهم بر اساس مالکیت بازار و هماهنگی طبیعی منافع و نیزبر این باور استوار بود که اگر افراد ازاد باشد تا منافع خود را تعقیب کنند ، بی شک رفاه همگان تامین خواهد شد .
اقتصاددانان لیبرال کلاسیک خواهان برقراری ((نظام خود تنظیم گربازار)) به دور از همه تاثیرات بودند . در چنین نظامی فرد مجاز نیست که به مصالح عمومی زیانی واردکند . لیبرال های کلاسیک معتقد بودند که تنها این راه است که به سود اقتصادی می انجامد و باقی راه ها سرانجام به شکست و رکود اقتصادی ختم میشوند . ادام اسمیت از بزرگترین نظریه پردازان لیبرالیسم کلاسیک است .اصل لسه فر ، بگذارید ازاد باشند ، به عنوان یکی از پایه های اصلی لیبرالیسم کلاسیک به معنای مداخله حداقل دولت در امور اقتصادی ، ازادی کسب و تجارت است که توسط فیزیوکرات های قرن هفدهم پرورش داده شد .
در میان کشور های سرمایه دار دولت های ایالات متحده همواره دخالت کمتری در امور اقتصادی بازار داشته اند . در چنین شرایطی لیبرال ها و در راس انها فریدمن و مکتب شیکاگو به شدت از سیاست های کینزی انتقاد کرده و طرفدار کاهش هزینه های دولتی شدند . وی سیاست های غلط پولی امریکا را نقد کرد و انها را عامل اصلی بحران اقتصادی بزرگ امریکا در سالهای 1919 تا 1933 دانست . فرید من در کتاب سرمایه داری و ازادی یکی از برجسته ترین اثارمعاصر پیرامون دولت حداقلی را مطرح کرد .
میلتون فرید من به عنوان یکی از برجسته ترین لیبرال های راستگرا خواهان عدم مداخله دولت در اقتصاد بازار بود . فریدمن معتقد بود بین سیاست و اقتصاد رابطه تنگاتنگی وجود دارد . نظام اقتصادی تلقی می شود به دلیل اثر گذاری ان بر تمرکز یا تکثر قدرت دارای اهمیت ویژه ای است. ((تاریخ فقط بیانگر ان است که سرمایه داری شرط لازم برای رسیدن به ازادی سیاسی است اما شرط کافی نیست )).
بر اساس نظریات فریدمن تنها دو راه برای کنترل اقتصادی میلیون ها نفر می توان در نظر گرفت نخست هدایت متمرکز از طریق زور است که تنها توسط ارتش و حکومت های خودکامه قابل اجراست و راه دوم همکاری خود خواسته افراد یا اقتصاد بازار است .
وی در کتاب سرمایه داری و ازادی با تاکید بر این مطلب یادور می شود که امکان ایجاد هماهنگی از طریق همکاری خودخواسته بر این اصل ابتدایی تکیه دارد هر دو طرف یک معامله اقتصادی به شرط انکه معامله از سوی دوطرف خودخواسته و اگاهانه باشد ، از ان سود می برند . اقتصاد ازاد ان چیزی را در اختیار مردم قرار می دهد که به ان نیاز دارند نه ان چیزی که گروهی می پندارند باید نیاز مردم باشد.
وی به شدت در نظریات خود مخالف برخی از سیاست های دولت های ایالات متحده بود و بر این باور بود که وجود همچنین مقراتینه تنها هیچ دلیل معتبری ندارند بلکه نقض کننده ازادی های فردی و مقایر با اصول لیبرالیسم است ، قوانینی همچین قیمت های برابری در کشاورزی ، کنترل دولت بربازده ، حدااقل میزان دستمزد یا حداکثر قانون قیمت ها ، بیمه اجتماعی دولتی ، و سربازگیری نیروهای مسلح در زمان صلح . او عقیده داشت انسان ازاد نمی پرسد کشور چه می تواند برای او انجام دهد یا او برای کشورش چه کاری می تواند انجام دهد ؛ بلکه این پرسش را مطرح می سازد که من و هم میهنانم چه می توانیم بکنیم که تا از عهده مسئولیت های فردیمان بر امده به اهداف خویش برسیم و ازادی خویش را نگاه داریم ؛ و نیز اینکه چگونی دولتی را بسیازیم که خود سبب نابودی ازادی هایمان نشود .
فریدمن که در امور علمی فردی مبارزهجو محسوب میشد، مبانی علمی و اندیشهای مبارزه با تورم، کاهش مالیات و سیاستهای ضددخالت دولت رونالدریگان و مارگارت تاچر را فراهم کرد. وی همچنین نخستین مبانی دیدگاههای اقتصاد نو دربارهء دوران رکود بزرگ بیکاری، تورم و نرخهای مبادلهء ارز را ارایه کرد. وی همچنین در درک بهتر فواید بازارهای رقابتی و آزاد نقش بزرگ داشته است.فریدمن در سال 1976 جایزهء نوبل اقتصادی را برای تحقیق روی نقش عرضهء پول در اقتصاد و افت و خیزهای نرخ تورم دریافت کرد.
منابع
سرمایه داری و ازادی / میلتون فریدمن / ترجمه غلام رضا رشیدی
انتخاب ازادی / میلتون فریدمن / ترجمه عبدالله کوثری
چرخشهای لیبرالیسم / دکتر محمد توحید فام
مکتب های اقتصادی / ژوزف لاژوژی / ترجمه جهانگیر افکاری
|
|