اعلامیه حزب مشروطه ایران

جنبش مشروطه در جایگاه شایسته خود

صد و یکمین سالروز انقلاب مشروطه بار دیگر نشان داد که جنبش مشروطه به گونه ای فزاینده جای شایسته خود را در خودآگاهی سیاسی ایرانیان پیدا می کند. پس از دهه ها غفلت و انحراف و حتی دشمنی با پیام و آرمان های انقلاب روشنگری ایران، انقلاب ازادی و ترقی، اندک اندک جامعه روشنفکری بزرگ ایران از دو سه دهه پیش آغاز کرد با نگاه جوینده تر و واقعگرا تری به آن جنبش و انقلابی که از آن برآمد بنگرد.
انقلاب مشروطه در زمان خود جهان را به ستایش واداشت و هرچه از اسباب تجدد و نوسازندگی جامعه و فرهنگ و سیاست ایران که در دست داریم با آن به کشور ما راه یافت. اگر ما در هیچیک از گرایش ها و خانواده های سیاسی قدر آن را به تمام ندانستیم و بسیاری به دشمنی آن برخاستند همه زیان کردیم. در این میان انقلاب و جمهوری اسلامی که سرتاسر برضد انقلاب مشروطه بوده از همه بیشتر، زیرا به بهای چند صباحی سروری،آینده ای برای حکومت دینی و آخوند در سیاست نگذاشته است.
امروز به دشواری می توان یک بحث جدی را در زمینه سیاست و اجتماع یافت که بر جنبش مشروطه به گونه ای تکیه نداشته باشد. دیگر از آن تعریف ها و مرزبندی های مصنوعی و آلوده سیاست در بررسی مشروطه کمتر اثری است. دوران مشروطه در تمامیت آن، با همه فراز و نشیب ها در نظر گرفته می شود و بی غرض ترین پژوهش ها از بررسی سهم پادشاهان پهلوی در پیشبرد بیشتر برنامه نوسازندگی جنبش مشروطه چشم نمی پوشند.
دوران مشروطه به تاریخ پیوسته است و تاریخ را می باید از سیاستبازی آزاد کرد. قدر شناسی ازهمه آنها که می خواستند ایران هم جامعه ای امروزی و دولت-ملتی مانند دیگر کشور های بیرون آمده از جهان قرون وسطا شود از ملاحظات حزبی آزاد است. مشروطه را می باید در همه پیام و آرمان ها، در همه دستاورد ها و شکست هایش بررسی کرد و این تحولی است که سرانجام شاهدش هستیم.