جنگ با وسائل دیگر

در کنار استراتژی تازه امریکا در عراق که همه چشم ها را به خود دوخته است استراتژی دیگری به همان اهمیت، بی سرو صدا شکل می گیرد. امریکائیان دارند اندک اندک تکه های گوناگون استراتژی رویاروئی با جمهوری اسلامی را درسر جای خود می گذارند. این استراتژی برای کسانی که نگرانی اصلی شان احتمال حمله به خاک ایران است دست کم تا مدتی آرامش خاطری فراهم می کند و برای کسانی که ایران را به چنین روزگار تاسف آوری انداخته اند می باید مایه نگرانی روزافزون باشد. تا اینجا دو اصل عمده این استراتژی را می توان به روشنی بازشناخت: نه مذاکره، نه جنگ؛ هم بازگذاشتن در های مذاکره، هم جنگ با همه وسائل و در همه جبهه های دیگر.
فرستادن ناوگروه آیزنهاور به آب های پیرامون خلیج فارس و دستگیر کردن "دیپلمات" های جمهوری اسلامی در اربیل یک گوشه این استراتژی است؛ فرار هشت میلیارد سرمایه گذاری خارجی و بستن حساب ها و معاملات بانک های مهم ایران یک گوشه دیگر آن. ناوگروه آیزنهاور، یک هواپیمابر اتمی (با پنج هزار سرنشین) که میان هشتاد تا نود جنگنده-بمب افکن دارد و همراه با رزمناو ها و ناوشکن ها و ناو های اسکورت و زیر دریائی هایش (نزدیک شانزده ناو جنگی و تدارکاتی) بیست و دو هزار سرباز و خلبان و ناوی امریکائی را با صد ها موشک دوربرد "هشیار" به نزدیک ایران آورده، به تنهائی نیروی نظامی سهمگینی است. این ناوگروه بر نیرو هائی به همان اندازه سهمگین ــ ناوگروه استنیس ــ افزوده می شود . دربرابر چنین قدرت نمائی، آتشبازی های کودکانه جمهوری اسلامی در خلیج فارس که به نام رزمایش های گوناگون انجام می گیرد اگر اثری داشته باشد برجسته تر کردن یک حقیقت است. با همه سلاح هائی که جمهوری اسلامی از چین و کره شمالی و روسیه می خرد و با همه گرفتاری امریکا در عراق، هیچ تغییری در موازنه نیرو ها در منطقه خلیج فارس پدید نیامده است.
اما حضور این نیرو ها به همان اندازه که آمادگی رزمی را می رساند دست دیپلماسی را نیرومند می کند. امریکائیان می خواهند هم ترس را در دل آخوند های فرمانروا بیندازند و هم جبهه ای راکه از اعراب سنی در برابر جمهوری اسلامی صف آرائی می کند دلگرمی بدهند. حمله سربازان امریکائی به مرکز تدارکاتی رژیم اسلامی در کردستان عراق که کارش رساندن پول و اسلحه به گروه های تروریست عراق، از سنی و شیعه، بود یک قدرت نمائی دیگر است. (به دشواری می توان رفتار دستگاه حکومت بارزانی را در اربیل که عوامل سپاه پاسداران را زیر نام دفتر ارتباطی جمهوری اسلامی در حمایت خود گرفته بود دریافت.) عربستان و مصر و اردن و قطر می توانند اطمینان داشته باشند که هیچ امتیاز دادنی به رژیم تهران در کار نیست.
در جبهه اقتصادی فشار ها از هر سو وارد می شود. بانک های ایرانی با موانع روزافزون روبرویند که به معنی کند تر و گران تر تمام شدن معاملات آنهاست. بستن حساب های بانک صادرات و بانک سپه و خود داری پاره ای بانک های مهم جهانی از معامله با ایران یک جبهه فشار اقتصادی است، فرار سرمایه گذاران خارجی جبهه دیگری است.هر شرکت نفتی یا بانک یا دولتی که صرفه خود را در نگهداری موقعیتش در امریکا ببیند در چشم پوشیدن از سرمایه گذاری در ایران تردید نمی کند. اکنون زمستان ملایم اروپا نیز به یاری سیاست تحریم (که با قطعنامه شورای امنیت دروازه هایش گشوده شد) می آید؛ اما نمی توان احتمال یک سیاست نه چندان آشکار پائین نگه داشتن بهای نفت را نیز نفی کرد.
استراتژی رویاروئی با جمهوری اسلامی تا مرز جنگ ــ وجنگ همواره به عنوان چاره آخر در خدمت دیپلماسی ــ رویه (جنبه) های شوم تری نیز دارد. دست تحریکات خارجی را در چهار سوی ایران بویژه در شمال باختری می توان دید. از دسته های مسلحی که برای ورد به ایران آموزش می بینند تا برنامه های تبلیعاتی که بیش از همه بر جدائی های قومی تاکید می کنند هیچ سلاحی نیست که برای ضعیف کردن جمهوری اسلامی ــ و در این موارد ایران ــ به کار نیفتاده یا دست کم از نظر دور مانده باشد.
چنان که اشاره شد استراتژی تازه امریکا درهای گفتگو را با رژیم باز می گذارد ولی برخلاف توصیه های کمیسیون بیکر-هامیلتون ــ که تقریبا سراسر نادیده گرفته شده است ــ گفتگو از موضع قدرت خواهد بود. امریکائیان با اشتباهات باور نکردنی و برهم انباشته خود در همه مراحل اشغال عراق، سه ساله گذشته را بهترین دوران سیاست خارجی تهاجمی جمهوری اسلامی گردانیدند. امروز آنها در موقعیتی هستند که در هر گفتگو با جمهوری اسلامی و سوریه نیز که یک "دولت مشتری" جمهوری اسلامی است به گفته یک مقام امریکائی می باید تنها امتیاز بدهند. از این پس قصد آن است که رژیم آخوندی را چنان ضعیف کنند که ناگزیر از دادن امتیازات با اهمیت شود. سهم گزاری غیر مستقیم حکومت احمدی نژاد در این استراتژی جای بالائی دارد. گروه تازه سینه زنان حسینی که مقامات بالای کشور را به غنیمت گرفته اند دارند ایران را به جائی می برند که شاید امریکائیان نیز بر ما نپسندند.
* * *
نمی باید پنداشت که امریکائیان، و بریتانیائی ها، که به دلائل خود سخت به دشمنی با جمهوری اسلامی و تقویت جبهه اعراب کمر بسته اند، و آلمان ها که هر روز موضع سخت تری می گیرند با ایران دشمنی دارند. آنها زمان های دراز دوستان و متحدان ایران بودند و به مصلحت هیچ کدامشان نیست که ایران یک افغانستان یا عراق دیگر شود و جامعه و اقتصاد ایران فرو پاشد و ایرانیان به نام دفاع از "ملیت" ها به جان یکدیگر بیفتند. مشکل آنها ایران نیست، رژیمی است که ایرانیان در دشمنی با خود ــ با یکدیگر ــ اجازه دادند زمام کشور را بدست گیرد و اجازه داده اند ــ باز در دشمنی با یکدیگر ــ بیست و هشت سال بپاید. آنها که به عراق می نگرند و از گلزاری که امریکائیان به رهبری یکی از بد ترین روسای جمهوری خود در آن گیر افتاده اند شادی می کنند از این غافلند که هرچه عراق فرو تر رود خطرات از هرگونه برای ایران بیشتر می شود.
رژیم اسلامی نیز در اولویت دادن به برنامه اتمی و استراتژی تحلیل بردن امریکا در عراق، و افغاتستانف، همین اشتباه را می کند. پیامد های ازهم پاشیدن عراق که بر ایران و همه منطقه سرریز خواهد کرد یک مخاطره است، واکنش مسلم امریکا مخاطره دیگر است. امریکائیان اگر کار بر آنها سخت تر شود تا آنجا خواهند رفت که ایران را هم به گودال سیاه عراق بیندازند. آنها دست روی دست نخواهند گذاشت که آخوند ها بمب اتمی داشته باشند و امپراتوری شیعه سر هم کنند و به هرکه آماده کشتن عراقی ها و امریکائی ها باشد پول و اسلحه برسانند. عراق هرچه باشد ویت نام نیست و امریکا با ویتنام هم از قدرت نیفتاد. سران جمهوری اسلامی همان بس است به دریائی که همین سی سال پیش یک دریاچه ایرانی بود بنگرند و درباره توانائی های کشوری که تنها دو ناوگروه از دوازده ناوگروه خود را به آنجا فرستاده است ــ همچنانکه درباره قدرت پوشالی خودشان ــ به ارزیابی های نادرست نیفتند.

کامیابی ها و ناکامی هائی که به تصادف روی می دهند زمینه های بسیار سستی برای استراتژی های دراز مدت هستند. جمهوری اسلامی دو سه سالی، نه به دلیل نیرومندی ذاتی خود یا ناتوانی ذاتی امریکا دست گشاده ای یافت و تاخت و تاز هائی کرد. ولی آن فرصت اکنون دارد مایه ویرانی ایران می شود که خود رژیم نیز از آن سالم بدر نخواهد آمد. آخوند ها بر تعهدات خارجی خود به درجاتی که از حوصله اقتصاد و قدرت نظامی ایران بیرون است افزودند و مهم ترین قدرت های غربی را در کنار مهم ترین کشور های خاورمیانه عربی در اتحادی که مخالفت با رژیم آخوندی- صفوی ملاط اصلی آن است قرار دادند. اکنون در جبهه های گوناگون کوچک و بزرگی که در اینجا و آنجا گشوده می شود جمهوری اسلامی خود را درگیر جنگی می بیند که مانند انقلابی که آن را به قدرت رساند هیچ لزومی ندارد.