مرز زشتی و بدی را تنها حکومت ها نمی کشند، سهم مردم مهم تر است. در بد ترین دیکتاتوری ها نیز "هر ملتی شایسته حکومتی است که دارد" به درجه ای درست است؛ اگر مردم نپذیرند این مرز ها کشیده نمی شوند
در فولکلور مذهبی دوزخ را به طبقات تقسیم می کنند و در این اشاره به حقیقتی است. زشتی و بدی درجات دارند. چاه بی بنی هستند که فرد و نظام حکومتی و جامعه می تواند همچنان در آن پائین تر رود. این پیش بینی که دیگر از این نمی تواند بد تر شود همواره نادرست در آمده است. آدمیان اگر به خود اجازه دهند می توانند خویشتن و جهان را بد تر و بد تر کنند. آفرینشگری انسان مرز ندارد. با اینهمه ما در زمان و مکان زندگی می کنیم و هر لحظه ما مرز بندی می شود. اکنون در این زمان و در جائی که ایران است می توانیم مرز تازه زشتی و بدی را ببینیم. پیش از ما روس ها و سپس ایتالیائیان و آلمان ها به این مرز رسیدند و ده ها جامعه انسانی به دنبالشان. این مرز تازه ــ واپسین مرز تا اینجا ــ عادی شدن زشتی و بدی، به زبان دیگر، زشت نبودن و بد نبودن زشتی و بدی است.
زشتی و بدی، حتی عادی شدن آن تا مرز زشت و بد شمرده نشدنش، تازگی ندارد و به کهنگی جامعه انسانی است. در اینجا به گونه تازه و ترسناک تری از این فرایند نظر داریم که لنین آغازگر آن است. به گفته یک تاریخنگار بریتانیائی"این ایده که یک جهان بینی یگانه و تام (توتال) را می توان به دست یک رژیم پلیسی دد منش بر همه جهان تحمیل کرد یک سرنوشت تازه سیاسی برای جهان مدرن بود." او( لزلی چمبرلین) نخستین رویداد مهم را در این فرایند به روزی در سپتامبر 1922 می برد که نخستین کشتی را از نویسندگان و اندیشه وران روس (پس از پرونده سازی و بازجوئی های شرماور) پر کردند و از پترو گراد آن روز، سن پترز بورگ اصلی، به تبعید اروپای باختری فرستادند. مسافران آن کشتی که به ناو فلسفه مشهور شد پیشاهنگان صد ها هزار انتلکتوئلی هستد که در سده بیستم بدین گونه پاکسازی و تبعید شدند و هنوز می شوند. (استالین البته لنین را با آغاز گولاگ و تیرباران های چند هزارتنی مسکو در 1937 "تکمیل" کرد.)
تکیه در این گفتاورد بر "رژیم پلیسی دد منش" و "جهان مدرن" است. پیش از لنین نیز، هم جهان بینی مطلق گرای جهانروا به صورت مذهب بود و هم شیوه های دد منشانه که پایگان hierarchy مذهبی، یا دست در دست حکومت ها و یا به استقلال بر زمینه نا آگاهی عمومی بکار می برد. سرتاسر تاریخ بشری داستان زشتی و بدی، و پذیرفته شدن و ناپسند ندانستن آن است. فرض بر این بود که جهان مدرن از چنان سرنوشتی پاک شده است. ولی جهان مدرن با خود ایدئولوژی های توتالیتر و رژیم های پلیسی نیز آورد که با کارائی بی مانندش آنچه را که مذهب هم نتوانسته بود با انسانیت کردند.
اکنون حال ایران را می باید دید که زشتی جهان مدرن و مذهب اعصار کهن در آن دست یکی کرده اند. اسباب رژیم پلیسی مدرن در خدمت مذهب در آمده است، و آن مذهب در تعبیر پایگان مذهبی و پوشانده در واپسماندگی دل بهمزن او، به یک ایدئولوژی (با "ای" بزرگ و از روی نمونه لنینی) دگردیسی شده است. جنبش اسلام سیاسی از همان شریعتی اش یک پا در فولکلور شیعی، از بد ترین و غیر انسانی ترین روایت سراسر آلوده به خشونت و عوامفریبی و خرافات آن، و پای دیگر در توتالیتاریسم لنینی داشت و خمینی آن راسلاحی برای تحمیل لایه اجتماعی آخوند بر سرتاسر زندگی ملی گردانید. او گفتمان انقلابی و توتالیتر مارکسیست-لنینیست ها را پیچیده در جامه شیعی از شریعتی گرفت که ستاینده اش بود (هیچ ستایشی بالا تر از تقلید نیست؛) و تکنیک های رژیم پلیسی را از سازمان های چریکی و حزب توده گرفت که بی دریغ به خدمتش کمر بستند. اکنون جانشینانش در راه "دولت توتالیتر پادگانی، واپسین مرحله لنینیسم" هستند که در نظام های کمونیستی نیز به درجات و صورت های گوناگون روی داد. (با وامگیری از "امپریالیسم، واپسین مرحله سرمایه داری" خود لنین.)
* * *
رژیم اسلامی در تازه ترین پوست اندازیش (مار، و اخلاقیات مشهورش، همان است) که با انتخابات استراتژی "چراغ خاموش" آغاز شد نه تنها می خواهد تا پایان راه انقلاب، برقراری یک جامعه اسلامی به معنی ترکیبی از حوزه و حسینیه و دنباله منطقی آن چاه جمکران، برود، نه تنها هیچ استراتژی و تاکتیکی را برای رسیدن به نظام اسلامی خود به اندازه کافی پست و جنایت آمیز نمی شمارد، بلکه در پی جا انداختن روحیه گروه فرمانروا درسطح جامعه است. مردم می باید چنان به همه چیز عادت کنند که هیچ پستی و جنایتی را بد و زشت نبینند.
بی ملاحظه گی روز افزون حکومت هدفی جز این ندارد که نیاز به پرده پوشی و توجیه نیز از میان برود. اعدام های دسته جمعی جوانان، بستن بی دلیل روزنامه ها؛ سنگسار به شمار روزافزون که مانند اعدام ها به سطح تفریح عمومی بالا برده می شود؛ تبرئه دزدان میلیاردی اموال عمومی و خلافکاران بزرگ محکوم شده در دادگاه ها، آزاد کردن عاملان آدمکشی های امر به معروف و نهی از منکر، حتی اگر ثابت شود که هیچ معروف و منکری در کار نبوده است؛ ریختن در خیابان ها و آزار ده ها هزار زن و مرد به بهانه پوشش غیر اسلامی بخشی از این استراتژی است. کمک های چند میلیارد دلاری به دوستانی مانند کوبا و نیکاراگوا و سوریه و زیمبابوه وحماس و حزب الله، در همان حال که گامی هم برای پاک کردن خیابان ها از کارتن خواب ها و کودکان خیابانی برداشته نمی شود بخش دیگر آن. رژیم تعمد دارد به مردم نشان دهد که هیچ تعهدی دربرابر آنان احساس نمی کند و آنها می باید به فرو رفتن هرچه بیشتر در فقر عادت کنند و بپذیرند که هیچ چیز زننده ای در فراموش شدن آنها وجود ندارد. آنها مهم ترند یا مثلا حکومت ارتگا؟
این روند همچنان پیش می رود. هر مخالفت با حکومت در حکم براندازی است. ایرانیان می باید پایندگی این گروه فرمانروا را با هر بدی که دارد مانند خشکسالی که بخش های بزرگی از سرزمین ما را تهدید می کند و اصلا به رژیم هیچ مربوط نیست امری ناگزیر و جزء طبیعت امور بشمارند: حکومت یعنی همین که عده ای هر چه می خواهند به سر کشور بیاورند. تکرار روز افزون این نظر از سوی مسئولان و سخنگویان حکومت، و سرکوب بی دریغ هر کس عقیده دیگری داشته باشد یاد آور شیوه های نظام های کمونیستی است تا دیگر تصور برداشتن شان نیز به ذهن مردمان نیاید. با به رخ کشیدن ناشایستگی وفساد و ستمگری زمینه می سازند که حکومتی این چنین امری طبیعی گرفته شود.
اما مرز زشتی و بدی را تنها حکومت ها نمی کشند. سهم مردم مهم تر است. در بد ترین دیکتاتوری ها نیز سخن لرد اکتون "هر ملتی شایسته حکومتی است که دارد" به درجه ای درست است. اگر مردم نپذیرند این مرز ها کشیده نمی شوند. ممکن است کسان زورشان به حکومت نرسد ولی در حوزه خودشان آزادی دارند که زیر بار نروند و عادت نکنند. در همین جمهوری اسلامی ده ها هزار و بیشتر مبارزان جامعه مدنی از زن و مرد و کارگر و دانشجو و روشنفکر ــ و بیشمارانی که خبری از آنها نمی آید زیر بار نمی روند. بدی و زشتی را می بینند و هر جا بتوانند، اگر چه اندک، پس می زنند. دیگران می توانند اگر هم خود را ناتوان می یابند دست کم دستاویز قضای آسمان و خواست امریکا را (هنوز امریکاست که احمدی نژاد ها را می آورد!) رها کنند و سرنوشت ناشاد خود را تغییر ناپذیر نشمارند؛ امید خود را به روزگار بهتر از دست ندهند.
|
|