بیش از یک‌صدوبیست سال از زمانی می‌گذرد که میرزاحسن تبریزی که بعدها به “رشدیه” شهره شد، مبادرت به تاسیس “مدرسه” همگانی به سبک مدرن در محلّه‌ی ششگلان تبریز کرد. هر چند که دوام و قوام این مدرسه به یک‌سال نپایید و به فتوای پیش‌نماز محل، در ِ مدرسه تخته شد و دانش‌آموزان را از مدرسه بیرون کردند و رشدیه مجبور شد به مشهد بگریزد. رشدیه دست از تلاش برنداشت و در آن‌جا نیز مدرسه‌ای برپا کرد. “مکتب”‌داران به عنوان حامیان و حاملان نظام سنتی ِ آموزش هیچ‌گاه او را تحمل نکردند و دستانی که به ساختن چنین مدارسی اقدام کرده بود را شکستند.هر چند با جدّ و جهد ...

بهزاد مهرانی

حاکمیتی که بر پایه‏ی دیکتاتوری شکل گرفته است، برای تثبیت قدرت خود از شیوه‏های متفاوتی استفاده می‏کند. در یک تقسیم‏بندی کلی می‏توان اعمال قوه‏ی قهریه را در دو بعد عینی و پنهان بررسی کرد. قوه‏ی قهریه‏ی عینی که قابل اندازه‏گیری است، می‏تواند به اشکال مختلف خشونت فیزیکی و یا وضع قوانین سخت‏گیرانه منجر به اجرای احکام شلاق و اعدام، در جامعه موجود باشد. اما بخش دیگری از اعمال قوه‏ی قهریه قابل اندازه‏گیری نیست و به واقع خود را در لایه‏های جامعه و به اشکال گوناگون پنهان می‏کند. این بخش به صورت مشخص در کوتاه مدت می‏تواند به خاموشی یک جنبش اجتماعی ...

فاریا بارلاس

خاطرات صدر الدین الهی از سپهبد امان الله و نادر جهانبانی اشاره نام این مطلب را من با تغییر مختصری از محمود طلوعی روزنامه‌نگار و گزارشگر دیرینه وام گرفته‌ام. محمود طلوعی بعد از انقلاب ایران کتابی منتشر کرد با نام «پدر و پسر» که به کار رضاشاه و محمدرضاشاه با رعایت جوانب حاکم بر تهران پرداخته بود و حالا من این نام را به این صورت مورد استفاده قرار داده‌ام: «آن پدر و… این پسر» و همه حکایت دو سرباز ایرانی است که پدر و پسر بودند و هرکدام مدتی در رأس ورزش ایران قرار گرفتند. سپهبد امان‌الله جهانبانی آن پدر است و سپهبد نادر جهانبانی این پسر و من هرچه از ...

خواندنیها

اسلام‌گرایان و مارکسیست‌ها در چندین دهه تبلیغات منفی علیه لیبرال دمکراسی این نظام سیاسی را نظامی بدون مبانی اخلاقی یا دارای بنیادهای اخلاقی ناسازگار و متناقض معرفی کرده‌اند. آن‌ها نظام لیبرال را مساوی با تبعیض، بردگی، از خود بیگانگی، قانون جنگل، فساد، بی‌عدالتی و زیر پا له شدن ضعفا معرفی کرده‌اند. همه‌ی این تبلیغات منفی در جهت خلع لیبرالیسم از اخلاق و تعهد به ارزش‌های عام انسانی بالاخص عدالت بوده است. دوره‌ی گذار از نظام اقتدارگرای تمامت خواه به نظام لیبرال دمکرات علاوه بر نظریه‌پردازی، تعیین راهبرد‌ها، برنامه ریزی، آگاهی رسانی، ...

مجید محمدی

در یک داستان‌ِ* قدیمی آورده‌اند که صدها سال پیش از این، بازرگانی ثروتمند و مهربان زندگی می‌کرد. او کالاهای ایرانی را به هندوستان و چین می‌برد و می‌فروخت. ادویه هندوستان و ابریشم چین را درکشورهای خلیج فارس داد وستد می کرد و در کارخویش منصف و موفق بود. این بازرگان پس از سالها تلاش در سفری بیمار و بسیار ضعیف شد ونا چار به خانه بازگشت. روزی که مرگ خود را نزدیک می دید با همه خویشان و کارکنان خود دیدار کرد. به هریک از آنها هدیه و پاداشی مناسب داد و با آنها خدا‏حافظی کرد. سپس به اصطبل خود رفت تا از چارپایانش قدردانی کرده و با آنها نیز خدا‏حافظی کند. پیرترین ...

دانشجو

محمدعلی جعفری فرمانده سپاه پاسداران جمهوری اسلامی قصد دارد چه پیامی به کشورهای منطقه و جامعه جهانی برساند؟ آیا وی می‌خواهد تاکید کند که حضور جمهوری اسلامی در سوریه و لبنان موضوع مرگ و زندگی است و جمهوری اسلامی در این راه تا آخر خواهد رفت، حتی اگر وضعیت به جنگی داخلی در این کشورها یا حتی فراتر؛ جنگی منطقه‌ای ختم شود؟ یا اینکه حفظ سوریه در محور مقاومت ارزش این را دارد که تنش‌ها گسترش یافته و حتی به رویارویی مستقیم برسد؟ آیا منظور جعفری این بود که تهران است که حامی اصلی نظام سوریه است و نه مسکو و هر کسی که در این پرونده دست دارد باید بداند که سقوط ...

الحیات

هم میهنان عزیزم، استادان، آموزگاران، دانشجویان و دانش آموزان فـرارسیدن مـاه مهر و مهرورزی، فصل آغـازین دانش انـدوختن و دانش آمـوختن و بـازگشایی دروازه های دانش آموزی بر جامعه فرهیخته پژوهشگر، محقق، دانشگاهی، اساتید، معلمان، دبیران و بویژه دانش آموزان و دانشجویان، خجسته و شاد باد. امیدوارم که در این سال جدید به هدف های خود در زمینه تحصیلی و آموزشی و دیگر عرصه های زندگی نزدیک تر شوید. سال تحصیلی جدید را در شرایطی آغاز می نماییم که فرزندان خطه آذربایجانمان، پس از زلزله اخیر و به دلیل بی کفایتی حکومت جمهوری اسلامی در وضعیت نامطلوب و وخیم بسر می ...

شاهزاده رضا پهلوی

بار دیگر جهان اسلام از خشم شعله ور گردید. در آتش انتقام سخت جوشید و بلند خروشید. تا کنون چندین نفر در کشورهای مختلف از جمله مصر و لبنان و تونس و سودان و لیبی در خاک و خون غلتیده اند و طبق اخبار انتشار یافته، صدها مجروح بجای گذارده است. آنچه جهان اسلام را اینبار به التهاب و عصیان کشانده است، انتشار فیلمی ست مبتذل- به لحاظ نحوه ی اجرا و بیان- بنام "مسلمانان بی گناه " که محمد و بعضی از رفتار خشونت بار و هرزه انگیز او را به استهزا میکشاند. چنانکه گویی که یک نمایش خیمه شب بازی ست. فیلمی که بسیاری آنرا فاقد هر گونه ارزشی خوانده اند، فیلمی تهی از کوچکترین ذوق و ...

فیروز نجومی

رئیس کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس، با تاکید بر تلاش‌های اطلاعاتی - جاسوسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای خدشه‌دار کردن فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، گفت: همین موضوع باعث شده ایران همواره نگاهی تردیدآمیز ایران نسبت به بازرسان آژانس داشته باشد. به گزارش فرارو علاء‌الدین بروجردی در گفت وگو با خبرگزاری خانه ملت، با تاکید بر شیطنت‌های مکرر آژانس بین‌المللی هسته‌ای در پرونده هسته‌ای ایران، افزود: همین موضوع باعث شده جمهوری اسلامی ایران همواره نگاهی توام با تردید نسبت به بازرسان آژانس داشته باشد. نماینده مردم بروجرد در ...

فرارو

زنده یاد داریوش همایون در یکی از آخرین گفتگوهایش به نکاتی حیاتی برای ایران اشاره کرد که بازگو کردنش برای شما امضاء کنندگان و مبلغین منشور پیشنهادی شورای ملی و منشور 91 باید قابل تامل باشد! "تهران ریویو: جنابعالی در یکی از آخرین مقاله‌هایتان اشاره‌ کرده‌اید که باید بهترین ‌آینده‌ای را که برای ‌ایران می‌خواهیم پایه همکاری‌ها قرار دهیم. گفته‌اید بجای سرهم کردن ائتلافی بر اصول متناقض و سخن گفتن با زبان‌های گوناگون، در همراهی کردن گرایش‌های پذیرنده‌تر، بر اصول همگانی بکوشیم. مراد شما از اصول همگانی چیست و اصول همگانی جنبش اجتماعی مردم ایران ...

حق

هنگامی که آدمی باور کرده به سنجه هائی چند با کوشش هائی برای آلترناتيو سازی روبرو می شود، ناگزير است که صحت عمل و ميزان پيروزی محتمل اين کوشش ها را با آن «سنجه» ها اندازه گيری کند. اگر کاربرد اين سنجه ها چنين نتيجه دهند که کوشش پيشاروی ما درست عمل می کند و احتمال موفقيت آن زياد است، بر همهء باور آوردگان به آن «سنجه ها» واجب می شود که به کمک «کوشندگان» شتافته و تقويت شان کنند؛ اما اگر تشخيص چنين بود که روند کار نادرست است و احتمال توفيق اندک، آنگاه، واجب است که ديگران را نيز از کمبودها با خبر ساخت. دوست دارم مطلب اين هفته را با اين سخن آغاز کنم که ...

اسماعيل نوری علا

در شرایط حساس کنونی ساده‌ترین راه این است که به یکی از جبهه‌های سنتی موجود پیوست: یا به جمهوری اسلامی برای مقابله با «تجاوز» و «تجزیه» یا به «متجاوزان» برای رهایی از «جمهوری اسلامی»! حال آنکه نتیجه پیوستن به یکی از این دو جبهه را داریم در برابر چشم خود در افغانستان و عراق و لیبی و مصر می‌بینیم! دیگر چه اتفاقی باید بیفتد تا با تشکیل یک جبهه مدرن و مستقل در برابر جنگ‌افروزان داخلی و خارجی، کسی مجبور نباشد به جمهوری اسلامی یا به بیگانگان پناه ببرد؟! ***** در سال‌های گذشته نیز هر بار که خطر جنگ و نگرانی از تجزیه ایران، که از سوی خود جمهوری اسلامی نیز ...

الاهه بقراط

لزوم تشکیل "آلترناتیو" رژیم فقاههی امروزازهرزمان دیگرمشهود تراست. دربیست وچند سال گذشته، مخالفین جمهوری اسلامی با انتشار بسی فراخوان ونشست های فراوان برای تشکیل آلترناتیو، هرگزبه نتیجه مورد نظرومطلوب نرسیدند. دراین مقاله، سعی در بررسی علل آخرین کوشش برای تشکیل یک بدیل رژیم اسلامی ومهمترین اخبار ازجانب گروه های سکولار دمکرات میشود. گویی گروه های سکولار دمکرات ساعتشان تنظیم نیست واز حساسیت زمان حاضرواینکه چگونه ایران بشدت در آستانه یک فروپاشیست وخطرِجنگی سهمگین در منطقه و بمخاطره افتادنِ موجودیت ایران کاملا بی اطلاعند. گفتمان و تلاش در خارج ...

فرحناز عمادی

ارزش ریالی جایزه تعیین شده برای قتل سلمان رشدی در حال حاضر برابر با هشت میلیارد تومان ـ معادل یک سال حقوق مصوب دولتی برای یکهزار و پانصد کارگر مظلوم ایرانی ـ است. وعده پرداخت فوری این جایزه به قاتل احتمالی رشدی در حالی در اطلاعیه شیخ صانعی مورد تأکید قرار گرفته که گزارش های رسمی در ایران حاکی از تعویق چندین ماهه در پرداخت حقوق ماهیانه هزاران کارگر است چند روز قبل اطلاعیه ای از سوی شیخ حسن صانعی رئیس بنیاد پانزده خرداد صادر شد وجایزه قتل سلمان رشدی را با نیم میلیون دلار افزایش به سه میلیون و سیصد هزار دلار رساند. در خصوص اقدام بنیاد پانزده خرداد که ...

مجتبی واحدی

بعد از انقلاب سال ۵۷ جمعیت کثیری از ایرانیان جلای وطن کردند. در بین مهاجرین گروهی که استبداد سرنگون شده را دموکرات تر از استبداد جایگزین شده می‌دانستند و در مقایسه یکی بر دیگری در مفهوم دموکراسی دستخوش لغزش و انحراف شده بودند به جرگه رسانه‌های گروهی و اپوزیسیون سیاسی پیوستند. این قشر رفته رفته در نوستالژی بازگشت و بدست آوردن کرسی‌های قدرت از دست رفته از روی اضطرار حاضر به پذیرش هر روش غیر عادی از قبیل توطئه, کودتا, تراژدی ملی و حتی جنگ بر علیه ایران و ایرانی شد. آگاه و ناآگاه وسیله‌ای گردید در دستهایی که از تاریک خانه‌های قدرت جهانی, جهت تضعیف و ...

هنگامه افشار

تهیه و پخش اینترنتی یک فیلم آماتوری به وسیله یک فرد مهاجر در آمریکا که در آن پیامبر اسلام به طنز تصویر شده است بلوایی در بین مسلمانان در سراسر جهان ایجاد کرده و بسیاری را به واکنش کشانده است. این واکنش‌ها که عمدتا خشونت‌بار و خونین بوده تا کنون به قتل ده‌ها نفر و از جمله چهار دیپلمات آمریکایی در لیبی و هشت تبعه آفریقای جنوبی در افغانستان منجر شده است. علاوه بر این، بنیاد ۱۵ خرداد در ایران که برای اجرای حکم جنایت‌بار خمینی به قتل سلمان رشدی جایزه میلیونی وضع کرده و بیش از ۲۳ سال است که در حسرت اجرای آن به سر می‌برد به مصداق واقعی گنه کرد در بلخ ...

حسین باقرزاده

جان برد وزیر امور خارجه کانادا، «حمایت حکومت ایران از تروریسم» و «نقض حقوق بشر» توسط این حکومت را از جمله مهم‌ترین عوامل تعطیلی سفارت کانادا در ایران عنوان نموده است. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفتگو با دکتر عبدالکریم لاهیجی، حقوقدان و نایب‌رییس جامعه‌های بین‌المللی حقوق‌بشر است. آقای لاهیجی در این گفتگو با ارزیابی عللی تعطیلی سفارت کانادا به تاثیر این اقدام در مهار نقض حقوق بشر توسط حکومت ایران پرداخته است. ارزیابی شما از اقدام اخیر کانادا چیست؟ و دلایل چنین اقدامی را چه می‌دانید؟ مسلم هیچ کشوری بی‌جهت تصمیم نمی‌گیرد که روابطش را با ...

عبدالرضا احمدی

پیمان را دوباره این آخرهفته دیدم. او پس از آمدن از ایران درسش را درامریکا ادامه می دهد. از دانشگاه وحالش پرسیدم. گفت درسهایم خوب ولی وضع روحیم بد است. پرسیدم چرا؟ گفت نگران کشورمان هستم. میدانید که خبرها از درون کشور افزایش فشارهمه جانبه بر مردم را نشان می دهد. اخبارخارج کشورهم حکایت از این دارند که کشورهای خارجی با توجه به ضعف و بی تدبیری های حکومت اسلامی نقشه های شومی برای کشورمان دارند. این اخبار و نبودن یک شورای ملی، کشور را با خطر جدی روبرو می کند. کدام ایرانی می تواند در این شرایط آرامش داشته باشد؟ گفتم : از کدام ضعف و بی تدبیری سخن می گویی؟ ...

ازدانشجو

مفاهیم علوم اجتماعی و علوم سیاسی هر یک در بستر تحولات خاصی پدید می آیند. این مفاهیم برآمده از شرایط اجتماعی و بسترهای ویژه هر جامعه هستند. در این میان گفتمان قومیت گرایی که تحت تاثیر فروپاشی شوروی و شدت گرفتن روند جهانی سازی در سراسر جهان از جمله خاورمیانه رشد چشمگیری داشته است سعی می کند با ساده سازی و تفسیر به رای اصطلاح ها و ترم های پیچیده مانند حق تعیین سرنوشت، استعمار داخلی و... مبنای نظری و هم چنین مشروعیت بین المللی برای خود فراهم آورد. در نوشته ها و اعلامیه هایی که اخیرا از سوی برخی احزاب متعلق به جامعه سنی مذهب کردستان ایران منتشر شده است، ...

سالار سیف الدینی

در مهمانی نوروز امسال پیمان را دیدم. جوان بیست و هفت ساله و با اراده ای که با مسافرکِشی و رنج بسیار برای ادامه تحصیل از ایران به امریکا آمده و مهمان دوستان قدیمی خود می باشد. او یکی از جوانان زیر چهل سال است که هشتاد در صد جمعیت ایران را تشکیل می دهند. مودب و مهربان و با مطالعه بود. سخنانی که می گفت، واژه هایی که به کار می گرفت و اشاراتی که می کرد نشان می داد که بیدارست، با جامعه، سیاست، و تاریخ کشورمان آشنایی بسیار دارد و مطالب را خوب تجزیه و تحلیل میکرد. از نظام آخوندی و جنبش احتمالی مردم سخن می گفت و دوستان و مهمانان دوره اشکرده بودند و هرکس پرسشی داشت. ...

از دانشجو

بنیامین نتانیاهو - نخست‌وزیر اسرائیل، در گفتگو با شبکه CNN CNN نخست‌وزیر اسرائیل در چند گفتگو با رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی باز هم تکرار کرد که آمریکا و جامعۀ جهانی باید برای ایران یک خط قرمز مشخص تعیین کنند. او همچنین به «تعصب باورنکردنی» رهبران جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت که برای آنان این تعصب مذهبی حتی از اصل بقا هم مهم‌تر است . به همین دلیل، به عقیدۀ وی در مورد دولت ایران نمی‌توان به اصل عقلانیت تکیه کرد. بنیامین نتانیاهو، همچنان اصرار دارد که جامعۀ جهانی باید در برابر جمهوری اسلامی «خط قرمز» تعیین کند. در گفتگویی با نشریۀ اسرائیلی ...

فرید وهابی

هم اکنون ایرانیان از حقوق اولیه خود محرومند. ملت ما بیش از یک صد سال است که برای کسب حقوق شهروندی، تحقق عدالت و ایجاد و تداوم حکومتی مشروط و بر آمده از رای و خواست خود میکوشد. با وجود امضای منشور جهانی حقوق بشر و سایر کنوانسیونهای جهانی هیچ کدام از حکومتهای معاصر ایران تن به اجرای مفاد آن نداده اند. مهار قدرت در ایران چالشی است سخت و طولانی، ملت ما بارها در تاریخ خود تلاش نموده تا نهاد قدرت و حکومت را در ساختاری قانونی، منضبط و تفکیک شده قرار دهد و به کرنش در برابر اراده خود وادارد. تجربه دو بار انقلاب، هیچ کدام، به تشکیل و یا دوام دولتهایی مردمسالار ...

منشور ‪۹۱

کعبه مکان مقدسی بود که پیش از اسلام بت های گوناگونی در آن نگهداری می شد.الله یکی از بتهایی بود که در کنار بتهای دیگر که مادینه بودند پرستیده می شد.حرم مکه همانند خانه دیگر خدایان مردم سامی، به صورت مکعب ساخته شده بود از این رو بود که به آن کعبه می گفتند.کعبه لغتی عربی به معنی چهار گوش است. بعضی می گویند لغت کعبه به معنی خانه است و از یک لغت حبشی که به معنی خانه دو طبقه است گرفته شده است. اما به نظر نمی رسد که این تعبیر درست باشد. و آنچه از ظاهر کلمه عربی پیداست کعبه به معنی چهارگوش می باشد. بتها یا درون خود کعبه بودند یا در فضای باز بیرون کعبه. در بعضی از ...

ترجمه ایراندخت

بار دیگر بهای دلار در بازار آزاد ارز داخلی رکورد تازه ای بر جای گذشت و به مرز 2700 تومان رسید.هرچند بهای دلار ظرف دیروز و امروز با کاهشی نسبی همراه بود و به حدود 2500 تومان رسید، اما این نوسان شدید بهای دلار و ارزهای معتبر خارجی طی چند روز گذشته در ایران پرسش هایی را برای بسیاری از ایرانیان مطرح کرده است. باری، بسیاری از خود می پرسند که: - چرا بهای ارز در کشور به این سرعت بالا میرود و همواره رکورد های تازه ای را پشت سر می گذارد؟ محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی در تازه ترین اظهارات خود پس از تب دلاردر بازار کشور عوامل افزایش شدید و نوسانات ...

شاهرخ بهزادی

از هر زاویه ای که به حکومت اسلامی بنگری، نمیتوانی دست به گریبان بحرانی عمیق آنرا نبینی، بحرانی که زندگی روز مره را اضطراب و دلهره، تشویش و نگرانی، ابهام و حیرانی، مختل نموده است. کمتر کسی هست که بتواند دور نمایی از فردایی نزدیک در ذهن خود رسم کند. مردم در حالیکه در هوا معلق اند، زندگی را میگذرانند، زندگی ای که بر آن خطر جنگ سایه افکنده است، زندگی ای که هر روز سخت تر شده است. گرانی بیداد میکند. رمق مردم را کشیده شده است. بیکاری و نا امیدی مزمن و کشنده است. مردم خود را بی پناه احساس میکنند. وقتی ولی الله، حکومت میکند، دیگر حتی نمیتوانند به الله پناه ببرند. ...

فیروز نجومی