مطالعات بسیاری از محققان علوم سیاسی و اقتصاددانان تایید می‌کند که درآمدهای سرشار حکومت‌ها از منابع طبیعی، از طرق مختلف، فرایند دموکراتیزاسیون و مولفه‌های حکمرانی خوب را در این کشور‌ها با موانع جدی مواجه می‌سازد؛ موانعی که به طور خلاصه می‌توان آن‌ها را در تضعیف سطح دموکراسی و نابسامانی‌های اقتصادی گونه‌شناسی کرد. به طور کلی، کشورهایی را وابسته به منابع طبیعی می‌دانیم که بخش مهمی از کل صادرات آن‌ها شامل نفت و سایر منابع طبیعی است و این منابع سهم بزرگی،‌گاه دست کم بیش از سی درصد، از تولید ناخالص داخلیشان را به خود اختصاص می‌دهد. به عنوان ...

نجات بهرامی – یوحنا نجدی

از معجزات اکبر این بود که مخالفانش غیب می‌شدند...بهشتی، پر...احمد خمینی، پر... بنی‌صدر، پر...سید مهدی هاشمی، پر...شیخ حسن لاهوتی، پر...منتقدان استقراض و سیاست‌های اقتصادی، پر...نظارت استصوابی در دوران او اختراع شد...وقتی به ریاست جمهوری رسید، مادرش خوشحال شد و گفت: «اکبرو شاه شده». مرحوم جورج اورول، در قلعه حیوانات از خوکی به نام «ناپلئون» یاد می‌کند که قوانین را به نفع خود تغییر می‌داد و کاری می‌کرد که به «مصلحت» خودش بود. ناپلئون، از استوانه‌های انقلاب حیوانات بود. درست مثل اکبر، خوک رفسنجان. عبید زاکانی در منظومه «موش و گربه» به خاطر حرام بودم ...

کاتب جنگل

زورگیری، کنشی ست جنایتکار انه که در دوران حکومت اسلامی و یا نظم و انضباط اجتماعی ناشی از شمشیر و شریعت، رشد تصاعدی داشته است و با انتشار ویدیوی زورگیری هم اکنون به اوج خود رسیده است. بگذریم که زورگیری های جنسی بویژه در میان گروه مردان و جوانان، طبق گزارش های رسمی به رفتاری فراگیر تبدیل شده است. البته سیاست حکومت دین همیشه انکار واقعیت بوده و هست. بوی گند اخلاق و ارزش های شریعت، هرگز به مشام آیت الله ها و حجت الاسلامها نمیرسد. در حالیکه احساس همگان آن است که حکومت دین در حال غرق شدن است در لجنزار فساد و تباهی. اما پاک دینان، فرمانروایان بر جامعه، ...

فیروز نجومی

۱۵ مهرماه ۱۲۸۵ شمسی زمانی که اولین مجلس شورای ملی، قانون انتخابات را تصویب و زنان را در کنار مهجوران از حق انتخاب کردن و انتخاب شدن محروم کرد، مبارزات زنان برای به دست آوردن این حق آغاز شد. شاید همه کم و بیش ماجرای کشته شدن یک زن در جریان ناآرامی‌های پس از انقلاب مشروطه را شنیده باشیم. زمانی که در یکی از محلات مرکزی تهران یک روحانی طرفدار دربار در حال سخنرانی علیه مشروطه بود، زنی از میان حضار اسلحه‌ای از زیر چادرش درآورد و مستقیم به سوی روحانی شلیک کرد. این زن دقایقی بعد توسط جمعیت کشته شد. در استان آذربایجان نیز پس از درگیری بین طرفداران و مخالفان ...

دویچه وله

انقلاب سفید یا انقلاب شاه و مردم نام یک سلسله اصلاحات اقتصادی و اجتماعی شامل اصول نوزده گانه است که در دوره سلطنت محمد رضا پهلوی و با نخست وزیران وقت دکتر علی امینی، اسدالله علم، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا در سرتاسر ایران به تحقق پیوست. انقلاب سفید در مرحله نخست پیشنهادی شامل شش اصل بود که محمد رضا پهلوی در کنگره ملی کشاورزان در تهران در تاریخ ۲۱ دی ماه ۱۳۴۱ خبر اصلاحات و رفراندم را برای قبول یا رد آن به کشاورزان و عموم ارائه داد. در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۴۱ در یک همه پرسی سراسری به اصلاحات رای مثبت داده شد. محتویات • ۱ پیشینه • ۲ اصول انقلاب ...

شاه و مردم

شعار «تغییر» پس از شکست شعار «اصلاحات» به نامزدهای انتخاباتی رژیم در سال 88 تحمیل شده بود. رهبری رژیم اما با حبس آنها، ناخواسته ضرورت اصلاح و تغییر، هر دو، را به اثبات رساند. اینک نوبت «انتخابات آزاد» است که باز هم «رهبر» پیشاپیش فاتحه‌اش را خواند بدون آنکه بداند هر سه شعار به تنهایی نقشی اساسی در تحولات جامعه بازی کرده و می‌کنند، چه برسد به وقتی که هر سه، با هم، در میدان حضور داشته باشند! ***** اگر به یاد داشته باشید، «تغییر» را میرحسین موسوی و حجت الاسلام مهدی کروبی، نامزدهای انتخابات نمایشی و فرمایشی و غیرآزاد سال 88 به شعار انتخاباتی خود تبدیل ...

الاهه بقراط

انرژی خویش را برای مبارزه با جمهوری اسلامی صرف کنیم نه برای یکدیگر !! بیایید به فعالیتهای یکدیگر نگاهی بی اندازیم، نخست از خودمان آغاز کنیم، براستی مبارزات ما تا چه اندازه تاثیر گذار بوده است؟ براستی با کی و کجا در حال مبارزه هستیم، ما را چه شده است، از خودم آغاز میکنم، خودی که در راه مبارزه بسیار انرژی داشته و توانایی سازماندهی نیروهای مبارزاتی را تا حدودی دارا میباشم، اما به جای اینکه انرژیم برای مبارزه با جمهوری اسلامی به درستی خرج شود، صرف پاسخ دادن به خاله زنک بازی های خود اپوزسیون و فعالین سیاسی مخالف حکومت اسلامی صرف میشود. بجای اینکه ...

امید دانا

«هوارد تایچر گزارش مفصل‌تر و پر جزییا‌ت‌تری در مورد نتایجی نوشت که از افزایش عظیم نیروهای مسلح و تانک‌بَر عراق، اسنادی دال بر خواست این کشور برای دستیابی به سلاح هسته‌ای، افزایش سریع و روزافزون درآمد نفتی‌اش و لفاظی‌های ستیزه‌جویانه پان‌عربی صدام حسین، می‌شد گرفت... تایچر نتیجه گرفت که عراق دارد آماده حمله به ایران و اشغال میدان‌های نفتی خوزستان می‌شود.» این بخشی از مقاله‌ای است که مارک گازیوروسکی تاریخ‌نگار آمریکایی به تازگی در مجله «میدل‌ایست جورنال» انتشار داده و ترجمۀ آن در مجله «اندیشه پویا» منتشر شده است. در این مقاله جزئیاتی ...

تاریخ ایرانی

میان دو مفهوم فاشیسم و ناسیونالیسم، تفاوتهای معنایی عمده ای است، اما در عین حال، باورمندان به هر دوی این ایدئولوژیها، توانایی دور و نزدیک شدن به یکدیگر را دارا می باشند. بسیاری از منتقدان ناسیونالیسم، همواره با استناد به برخی از تجربیات تاریخی نیمه نخست قرن بیستم میلادی، آن را مساوی یا دست کم مستعد فاشیسم می دانند، در حالی که لزوماً این چنین نیست. در این نوشتار کوشش بر این خواهد بود که ضمن اشاره ای کلی و گذرا به هردوی این مفاهیم، نقاط افتراق و زمینه های اجتماعی یکسان و متفاوت آن ها را بررسی کرده، و سپس به رابطه و اثرات متقابل این دو ایدئولوژی بر ...

دانشجویان ناسیونالیست

رایزن فقید حزب مشروطه ایران، زنده یاد دکتر داریوش همایون، که بعضی‌ها به خیال خامشان راه آن بزرگوار را در پیش گرفته‌اند ولی در واقع بر خلاف خواست و آرزوی وی عمل می‌نمایند، بیش از سه چهارم عمر پر بارش را صرف سیاست و آن هم از نوع برترش نمود و بیشتر این دوران با ارزشش را به پای مشروطه ایران ریخت و هر چند در این رهگذر خون‌دل‌ها خورد و مرارت‌ها کشید ولی تا آخر عمر به مشروطه ایران وفادار ماند و تا زمانی که حتی بالای هشتاد سال بود برای مشروطه‌خواهان و علاقه‌مندان آن از مشروطه ایران می‌نوشت و سخن می‌راند. شادروان داریوش همایون با اینکه می‌توانست ...

بزرگ مهر

به گزارش کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، روز سه‌شنبه (۲۸ آذر-۱۸ دسامبر) بر اساس قانونی که توسط کنگره ایالات متحده آمریکا به تصویب نهایی رسیده است باراک اوباما، رییس‌جمهور این کشور موظف شده که تحریم سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و هم‌چنین عزت‌الله ضرغامی، رییس این سازمان را اجرا کند. در متن این قانون آمده است که «رییس‌جمهور آمریکا موظف است که بر طبق لایحه جامع تحریم‌های ایران (Comprehensive Iran Sanction، Accountability and Divestment Act) تحریم سازمان صداوسیمای ایران و رییس آن را به دلیل نقض حقوق بشر اعمال کند.» به موجب این تحریم‌ هرگونه خدمات، فروش تجهیزات و ...

بامدادخبر در گفتگو با مهدی کساییان

بیش از یکصد سال مبارزه جهت آزادی و دمکراسی، برای رهائی از استبداد و دیکتاتوری افتخار بزرگی می‏توان تلقی گردد. اما برای بازگشت به قرون وسطی، غوطه‏ور شدن در سپهری از اسارت و حقارت حکومت ولی‏فقیه، یا قیم قانونی ارتجائی ملت، توجیهی نداریم و بندرت به نقد و بررسیش می‏پردازیم. افتادن به عمق سیاه‏چالی از نادانی، تبعیض، زن‏ستیزی، فساد و خرافیگری را چه کسی جز ما تاریک‏اندیشان آن زمان باید جوابگو باشیم که بدون تفکر و شناخت، گفتیم و نوشتیم؛ اسلام راستین شایسته‏ترین نوع حکومت را تشکیل خواهد داد تا ما را از دیکتاتوری برهاند. ما برای رهائی از دیکتاتوری، ...

دکتربهرام آبار

جعفر شجونی اگرچه این روز‌ها بیشتر با موضع‌گیری‌های بی‌پرده سیاسی علیه اصلاح‌طلبان شناخته می‌شود اما شیرین‌ترین خاطراتش مربوط به روزهایی است که در زندان با رهبران نهضت آزادی گذرانده است؛ روزهایی که به قول خودش چون همگی در زندان بودند با هم کنار می‌آمدند. از ۱۸ سالگی مبارزه را آغاز کرده و تا پیروزی انقلاب ۲۵ بار زندان رفته و دوره‌ای را نیز در زندان قصر گذرانده است. شجونی زندگی در این زندان را به دو دوره پیش از سال ۴۵ و قوت گرفتن ساواک و پس از آن تقسیم می‌کند و معتقد است تا قبل از سال ۴۵ زندانی‌ها در زندان ریاست می‌کردند اما پس از آن دیگر شرایط ...

زینب صفری

شاید برای خیلی ها، تعجب آور باشد که بخوانند بنده با آقای خامنه‌ای مقام ولایت عظما موافق هستم و معتقد هستم ایشان حداقل در این یک مورد درست گفته و راه خطا نرفته است. اگر به خاطر داشته باشید، حضرت ایشان در افاضات هفته ی گذشته ی خود، خطاب به کسانی که در انتخابات آزاد حرف می‌زنند، گفته است: که «انتخابات آزاد» کلید براندازی است. خوبه به نظر شما، این جمله غلط است؟ نادرست است؟ حالا چه آقای خامنه‌ای گفته باشد چه شمر، چه فرق می‌کند که چه کسی بگوید. بنده ی خدا، درست گفته، ما هم همین اعتقاد و باور را داریم که «انتخابات آزاد» کلید براندازی نه در ایران، که در ...

شهرام همایون

آقای عباس میلانی، استاد ایرانشناسی در آمریکا درمصاحبه با آقای فانی در تلویزیون بی‌ بی‌ سی‌ فارسی استدلال کرد که نطفه تجدد هزار سال پیش در ایران بوجود آمده و این مفهوم ایرانی‌ است. نظر ایشان نه‌ تنها درست نیست، برای آینده ایران، خطر ناک هم هست. ایشان با زبان دیگر افسانه‌های جلال ال احمد و باز گشت به خویشتن امثال احسان نراقی را تکرار می‌کند که دیدیم این گونه نظرات به کجا انجامید. شک ندارم ایشان این نظر را برای ره یافت تازه ا‌ی عنوان می‌کند تا مفهوم مدرنیته آسان در جامعه ایران جا بیفتد. می‌‌خواهد با این ترفند دشمنان تجدّد خواهی‌ را در ایران خلع ...

مهدی مظفری

اشاره: این مقاله در ماه مارس سال ۱۹۷۶ در مجله «آموزش تطبیقی» منتشر شده، یعنی زمانی که هنوز فرجام اصلاحات آموزشی انقلاب سفید مشخص نشده بود. کیت واتسون، نویسندۀ این مقاله بیشتر آمار و تحولات سخت‌افزاری بخش آموزش در ایرانِ آن سال‌ها را بررسی کرده است. توسعهٔ برنامه‌ریزی شدهٔ جامعهٔ ایران رسما برمی‌گردد به ۲۶ ژانویه سال ۱۹۶۳ که شاه آنچه را که خود «انقلاب سفید» می‌خواند، راه انداخت، یک برنامهٔ ۲۰ سالهٔ اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و توسعهٔ سیاسی. در اعلامیه‌های بعدی این اصلاحات به طور رسمی «انقلاب شاه و مردم» نام گرفت. اهداف اصلی انقلاب این بود که ...

کیت واتسون ترجمه: مجتبا پورمحسن

عرفان قانعی فرد، نویسنده و محقق تاریخ معاصر و کارشناس مسایل کردستان است. او نویسنده‌ی چندین کتاب در حوزه‌ی تاریخ ایران و کردستان است که از جمله می‌توان به «تندباد حوادث» (گفتگو با عیسی پژمان)، «گفتمان تاریخی کرد‌ها» (مجموعه مقالاتی درباره کردستان)، «پس از شصت سال» (خاطرات رسمی دو جلدی جلال طالبانی)، «در دامگه حادثه» (گفتگو با پرویز ثابتی) و ترجمه‌های «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» (نادر انتصار)، درد ملت (ابراهیم احمد)، نبرد من با ابلیس (زرار سلیمان بیک) و از کنار رود دانوب تا کردستان (نوشیروان مصطفی امین) اشاره کرد. با او در خصوص موضوع فدرالیسم در ...

بامدادخبر

کنفرانس قاهره در گفت‌وگوی "روز" با کورش زعیم: کورش زعیم، عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران در گفت و گو با "روز" درباره آنچه "برنامه تجزیه ایران" با نقش آفرینی برخی دولت های خارجی، رسانه های بین المللی و فعالان تجزیه طلب خواند، هشدار داد. این فعال سیاسی در واکنش به برگزاری کنفرانسی در قاهره مصر با حمایت معاون رئیس جمهور این کشور و با حضور تعدادی از گروه های تندروی سلفی و وهابی و افرادی که خواهان تجزیه خوزستان از ایران هستند، از سکوت وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که همزمان با برگزاری این کنفرانس در مصر حضور داشت، به شدت انتقاد کرد. کورش زعیم که از اعضای ...

محمدرضا یزدان پناه

روز سه‌شنبه شاهزاده رضا پهلوی به دعوت گیزل استوارت (Gisele Stewart)، نماینده مجلس بریتانیا از حزب حاکم کارگر در آن کشور، در جلسه‌ای عمومی در ساختمان مجلس بریتانیا حضور یافت. رضا پهلوی در صحبت‌های خود برای نمایندگان مجلس عوام، تصويری از وضع فعلی ايران، مردم و اپوزيسيون دولت در داخل و خارج از ايران ترسيم كرد و گفت: «بايد گذشته را پشت سر گذاشت و به اتفاق برای برقراری يک دموكراسی نوين منطبق با اصول و خواست جمعيت جوان ايران تلاش كرد.» راديو فردا در محل مجلس عوام بريتانيا گفت‌وگویی با شاهزاده رضا پهلوی در مورد نظراتش انجام داده است كه در زیر ...

شهران طبری

1- نشان دادن چهرۀ فعلی و جا افتادۀ شاهزاده رضا پهلوی در برنامۀ خبر 2030 سیمای جمهوری اسلامی ایران اتفاق خوبی بوده است که دیشب اتفاق افتاده است. درست است که این نمایش با هدف ضد تبلیغ برای ضد انقلاب خواهان "انتخابات آزاد" و در تأیید حرف آیت الله خامنه ای انجام گرفته است اما صرف انتخاب ایشان بعنوان نماد اپوزیسیون خارج از ایران اولاً؛ نشان دادن نوستالوژیک چهرۀ نوجوان خامی که در کنار پدرش ایران را ترک کرد در هیبت مردی از سن پنجاه سال عبور کرده با شقیقه های سفید ثانیاً؛ در یکی از پربیننده ترین بخش های خبری تلویزیون خامنه ای ثالثاً؛ و برای توده هایی که دسترسی ...

دلقک ایرانی

مدرک تحصیلی تقلبی ویژه‌ی ایران نیست، اما در کشورهایی مانند ایران که فساد فراگیر و مسئولان فاسد نیز زیاد هیستند بازار مدرک تقلبی پررونق‌تر است. در این کشور موسسه‌هایی با اسم، آدرس وعلنی مقاله و پایان‌نامه می‌فروشند. علی کردان، وزیر کشور دولت نهم مشهورترین سیاستمدار جمهوری اسلامی است که برملا شدن تقلبی بودن مدرک دکترایش به استیضاح او در مجلس انجامید. او قله کوه یخی است که بخش اصلی آن در زیر آب قرار دارد. اگر معیارها و قواعد رسمی آموزش عالی در ایران را ملاک قرار دهیم مدارک بسیاری از دولتمردان، از رئیس دولت، محمود احمدی‌نژاد تا شهردار تهران و ...

دويچه وله

وضع موجود را بسیاری بحرانی توصیف میکنند. همه چیز در حال افت و خیز است و سیال و روان، از قیمت ارز و کالا گرفته تا گفتار و رفتار فرمانروایان و حاکمان؟ هیچ چیز قابل پیش بینی نیست. یعنی که هیچ چیز را نه اعتباری مانده است و نه هیچکس را اعتمادی. همه چیز عاری از پشتوانه گشته است، از جمله پول ملی که میرود به تیکه کاغذی تبدیل گردد مفید تنها برای طهارت. نظام توزیع و تولید گویی بر پیچ گردنه ای صعب العبور متوقف و از پیشروی باز ایستاده است، چنانکه تا نفس آخر، لحظه ای بیش نمانده است. هوایی که مردم ایران تنفس میکنند، هر روز آلوده و کشنده تر میگردد. یعنی که سرطان زا و سبب ...

فیروز نجومی

29 دی ماه 1357 كه انقلاب دراوج خود بود؛ در فرانسه دكتر علی شایگان، دكتر نصرالله سیف پور فاطمی (برادر دكتر حسین فاطمی) و تنی چند از یاران قدیم دكتر مصدق با آیت الله خمینی دیدار و مذاكره كردند و در پی همین دیدار گفته شد كه نظام آتی ایران جمهوری خواهد بود، رئیس جمهور توسط نمایندگان (الكتورها) و نخست وزیر از سوی مجلس انتخاب خواهد شد تا هیچیك قدرت زیاد نداشته باشد که فرضا زورگویی كند و آزادی فعالیت های اقتصادی و سیاسی و نشر روزنامه و كتاب تامین خواهد بود. به این ترتیب، قرار بود كه انتخابات ریاست جمهوری دو مرحله ای باشد (مردم الكتور ها و آنان رئیس جمهور را از ...

دكتر نوشيروان كيهانی زاده

وقتی لاشخور خمین جانش را داد به شما، خوک رفسنجان عروسک هشت‌پایش را بر کرسی ولایت نشاند تا با خیال راحت نفت و مملکت را «ملاخور» کند...اما اختاپوس معظم که مار خورده بود، افعی شد...فرق اختاپوس با لاشخور این بود که لاشخور دسته دسته اعدام می‌کرد، و هشت پای معظم رهبری، با بازوانش له می‌کرد و فشار می‌داد... «اختاپوس خامنه» که به او مقام عظمای اختاپوس و یا آختاپوس معظم رهبری هم گفته‌اند، از پدری بد اخلاق که مشهدی بود و آذری، و مادری خوش‌اخلاق از اهالی نجف‌آباد زاده شد. او به هنگام زاده شدن کاملا بی‌دست و پا بود و مثل امروز همه چیز مملکت را دو دستی نقاپیده ...

کاتب جنگل

در مطلب اين هفته می خواهم به تشريح سوء تفاهمی در مورد «انتخابات آزاد» بپردازم که نمی دانم آگاهانه يا بی خبرانه بوسيلهء عنوان کنندگان اين «راهکار»، به آن دامن زده می شود. منظورم اما آن «انتخابات آزاد»ی نيست که اصلاح طلبان شناخته شده ـ هم در داخل و هم در خارج کشور ـ به آن اشاره می کنند و منظورشان «رفع نظارت استصوابی شورای نگهبان در گزينش نامزدهای انتخاباتی به نفع نامزدهای اصلاح طلب» است. اين مطلب مقولهء ديگری است که ربطی به بحث انتخابات آزادی ندارد که، مثلاً و ظاهراً، در سه کنفرانس «اتحاد برای دموکراسی» (با نام مخففهء یو.دی.آی)، برگزار شده در ...

اسماعيل نوری علا