سیامک پورزند درگذشت. مرگ حق است اما دیگران را از زیست انسانی محروم کردن ناحقی است که جمهوری اسلامی را در آن ید طولایی است. پورزند در آبان‌ماه سال 80 بازداشت شد و پس از شکنجه‌های روحی و جسمی که آثار مخرب آن تا پایان عمر با او همراه بود، به یازده سال زندان محکوم شد. او را به یک شوی تلویزیونی کشاندند تا اعتراف کند که عنصری فاسد بوده و از بیگانگان دستور می‌گرفته تا در پایه‌‌گذاری روزنامه‌های دوم خردادی به اصلاح‌طلبان یاری رساند. پس از پخش این اعترافات، بسیاری از اصلاح‌طلبان که گویا در ذهن و ضمیرشان نمی‌گذشته است که بشود تحت فشارهای طاقت‌سوز تن به ...

بهزاد مهرانی

مقدمه: پس از پنجاه سال غلبه گفتمان چپ بر سپهر سیاسی ایران كه نتایجی خسارت‌بار و گاه جبران‌ناپذیر نصیب ایران و ایرانیان كرد؛ لیبرالیسم، آن ققنوس خوشخوانی‏ست كه از زیر خاكستر، از پس ویرانه‏های چپ‏زدگی رخ می‏نماید و از جان‏های مشتاق آزادی دلربایی می‏كند. لیبرالیسم بر سه اصل فردیت، عقل و آزادی استوار شده‌است. در لیبرالیسم اصالت با فرد و آزادی او است و اداره‏ امور جامعه و مسئولیت هدایت بشر به ساحل آرامش و لذت، بر عهده‏ عقل نهاده شده‌است. آزادی برای ما هم هدف است، هم روش. آزادی مورد نظر ما دارای مرزبندی مشخص با هرج و مرج و بی‌بندوباری‏ست. آزادی ...

نجات بهرامی

مسافری در شهر بلخ جماعتی را دید که مردی زنده را در تابوت انداخته و به سوی گورستان می‌برند و آن بیچاره مرتب داد و فریاد می‌زند و خدا و پیغمبر را به شهادت می‌گیرد که « والله، بالله من زنده‌ام! چطور می‌خواهید مرا به خاک بسپارید؟ اما چند ملا که پشت سر تابوت هستند، بی توجه به حال و احوال او رو به مردم کرده ومی‌گویند: « پدرسوخته ی ملعون دروغ می‌‌گوید. مُرده.مسافر حیرت زده حکایت را پرسید. گفتند: «این مرد فاسق و تاجری ثروتمند و بدون وارث است. چند مدت پیش که به سفر رفته بود، چهار شاهد عادل خداشناس در محضر قاضی بلخ شهادت دادند که ُمرده و قاضی نیز به مرگ او ...

مهدی خزعلی

تأثیر‌پذیری از لیبرالیسم جزیره و محافظه‌کاری موجود در این سنت فکری، نگاه همایون به مفهوم سلطنت را شکل می‌داد. او به نهاد سلطنت نه به عنوان منبع قدرت که به مثابه میراثی فرهنگی و فصل مشترک ایرانیان می‌نگریست. مرگ شادروان داریوش همایون را می‌توان یکی از لحظات دشوار جنش دموکراسی خواهی ایران دانست. او که فعالیت‌های سیاسی‌اش را در ایران اشغال شده و بی‌ثبات پس از شهریور بیست‌، در کادری ملی و با دغدغه حفظ تمامیت ارضی آغاز نمود ، در قامت کوشنده‌ای لیبرال دموکرات دفتر ایام را به پایان برد. شروعی شورمندانه و پایانی نیک. آغازی مبتنی بر دغدغه ایران و ...

مهدی الیاسی

دویچه وله در ارتباط با سخنان سفیر جمهوری اسلامی در آلمان و ادعای او مبنی بر مناسبات حسنه آلمان و ایران موضع رسمی وزارت امورخارجه آلمان را جویا شد. سخنگوی این وزارتخانه ادعاهای سفیر جمهوری اسلامی را نادرست خواند. علیرضا شیخ عطار، سفیر جمهوری اسلامی در آلمان، در گفت‌وگویی که روز دوشنبه ۲۵ آوریل با خبرنگار سیاسی ایرنا انجام داد، گفت که ایران در دیالوگ و تعامل با آلمان نسبت به سایر کشورهای اروپایی راحت‌تر است. او هم‌چنین مدعی شد که آلمان زیر فشار کشورهای دیگر با اعمال تحریم علیه ایران موافقت کرده است. یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه‌ی آلمان در ...

دویچه وله

اکنون شِش هفته ازآغاز مبارزات مردم سوریه علیه رژیم اَسد می گذرد و در این مدت صد ها نفر قربانی این رژیم خودسر شده اند اما غرب جز حرف هیچ قدم مثبتی در این راه برنداشته است. ماه پیش شاهد بودیم که دادگاه بین المللی جرائم اعلام کرد که در حال بررسی پرونده مسؤلین لیبی است زیرا سیصد نفرتا اکنون در این تظاهرات کشته شده اند از این جمع 257 نفر در بنغازی و 124 نفر در شهر زاویا. باآنکه تا به امروز در سوریه حداقل 450 نفرازمبارزان ضد اَسد به دست نیروهای نظامی و لباس شخصی های او جان باخته اند اما جامعه بین الملل کماکان از اتخاذ مواضع جدی در برابر این تخلف از موازین بین ...

شاهین فاطمی

کسانی که هنوز از اصلاحات سخن می گویند و بر آن پافشاری می کنند را می توان بر دو گروه تقسیم کرد: دسته اول کسانی که در خارج از کشور زندگی می کنند و طعم استبداد مذهبی را با گوشت و پوست خود لمس نکرده اند و دچار ذهن گرایی محض شده اند. دسته دوم اصلاح طلبان مذهبی و غیرمذهبی هستند که نسبت به کارآیی قانون اساسی جمهوری اسلامی توهم ایجاد می کنند و بدون در نظر گرفتن «بن مایه» این قانون با گزینش چند اصل مربوط به حقوق ملت و ذکر نکردن قید های آن، مردم و نخبگان را دچار سوء برداشت می کنند که دو نمونه آشکار این طیف فکری محسن کدیور و فرخ نگهدار هستند. حتا اگر سرشت ...

کوروش از تهران

بیش از سی و دو سال است که ما ایرانیان شاهد بازی دین و قدرت و یا ولایت و جمهوریت بوده ایم. در این بازی گاهی هم آهنگ بوده اند و گاهی در رقابت، گاهی در ستیز و خصومت. اما پیروزی از آن دین بوده است و خواری از آن قدرت. بنی صدر، اولین رئیس جمهور نظام ولایت با بیش از 14 میلیون رای ملت به منظور حفظ جان و اجتناب از محاکمه به جرم محاربه با الله و آویخته شدن به دار مجازات ، مبدل، پا بگریز گذارد. حجت الاسلام محمد خاتمی بعنوان رئیس جمهور نظام مردم سالار زیر ضربات ولایت، شرمنده و رسوا شد. دو بار با بیش از دو سوم رای ملت به قدرت رسید، جز عجز و نا توانی در برابر ولایت از خود ...

فیروز نجومی

نه رژیم شاه و نه هیچ رژیم ایده‌آل دیگری نمی‌تواند کاری جز باز کردن راه زنانی را که می‌خواهند آرزوهای خود را عملی کنند انجام دهد. بهترین رژیم‌ها نیز نه می‌توانند مردم را به زور به کنسرت و اپرا بفرستد و نه نوع مشاغل و فعالیت‌های فرهنگی آنان را دیکته کنند. باید پذیرفت که سلیقه‌های عامه مردم در بیشتر موارد با سلیقه روشنفکران متفاوت است و ما چه در گذشته چه در حال در یک جامعه رنگین‌کمانی زندگی می‌کنیم که همه سلیقه‌ها باید در آن با روا داری بگنجد. همان چیزی که در ایام گذشته تا حدود زیادی تحقق یافته بود. چادر همان اندازه مهم بود که مینی‌ژوپ. به مناسبت ...

مینا ملکی

درباره محمد رضا پهلوی، آخرین پادشاه ایران که چندان دیری از زمانش نمی گذرد دو دیدگاه وجود دارد. جمهوری اسلامی ایران و بسیاری در اروپا و امریکا محمدرضا را ستگمری خودکامه و زن باره می دانند، ترسویی که تاج خود را در سال 1941 از انگلیس و روس به دست آورد و با کمک امریکا بر تخت خود تکیه زد تا در سال 1979 که با خیزش عمومی، سراسیمه کشور را ترک گفت و 18 ماه بعد در مصر، مرگش ضجه و مویه ای به همراه نداشت. در دیدگاه دوم که حتا در داخل ایران نیز در حال شکل گیری است، محمدرضا مرد دانش و صنعت است. از آغازی دلسرد کننده در 1941 (برابر 1320) در کشوری به تاراجِ امپراتوری بریتانیا و ...

جیمز بوچان / در: د اسپکتاتور

چند حدیث از اصول کافی: امام باقر مرده را زنده می‌کند و کور مادرزاد را درمان. ابن ابى عمیر هم روایت را تأیید می‌کند. "ابو بصیر گوید: خدمت امام باقر علیه السلام رسیدم و عرض کردم: شما وارث انبیاء بود و هر چه آنها مى‌دانستند مى‌دانید؟ فرمود: آرى، عرض کردم شما مى‌توانید مرده را زنده کنید و کور مادرزاد و پیس را معالجه کنید؟ فرمود: آرى به اذن خدا. سپس فرمود: ابا محمد! پیش بیا. من نزدیکش رفتم. آن حضرت دست به چهره و دیده من مالید که من خورشید و آسمان و زمین و خانه‌ها و هر چه در شهر بود دیدم. آنگاه به من فرمود: مى‌خواهى که اینچنین باشى و در روز قیامت در سود و ...

گویا و خموش

مشکل اصلی ما در گفتگوی سیاسی ممانعت زبان از تفکر، ساده سازی تفکر و گرفتار کردن اندیشه در چارچوبهای زبانی است. زبان خانه فکر است و عادت های زبانی گاهی تبدیل به عادت های فکری می شوند، گاهی چهارچوب زبانی باعث می شود که ما در یک گفتگو یا استدلال یا مجادله به جای اینکه به حقیقت پی ببریم و در اثر گفت و شنود به درک یک حقیقت برسیم، اسیر چهارچوب های زبان بشویم و ناخواسته باوری را بپذیریم که دلایل زیادی در مورد درستی آن وجود دارد. ضرب المثل ها و تکیه کلام ها و اصطلاحات رایج در جامعه، گاهی چنان قدرتمند هستند که مانع تفکر می شوند. همین باعث می شود که بسیاری افراد، ...

سید ابراهیم نبوی

آرنگ کشاورزیان در این گفت‌وگو از چالش‌های پیش روی جنبش سبز می‌گوید و ضرورت‌ها را برای موفقیت برمی‌شمرد. به اعتقاد او، آینده فرصت‌های دیگری در اختیار دموکراسی‌خواهان ایرانی خواهد گذاشت که تنها با نگاه به گذشته و نقد عملکرد خود می‌توان از آنها بهره برد. کشاورزیان استادیار دانشگاه نیویورک در زمینه مطالعات خاورمیانه و سردبیر سابق نشریه مریپ (Middle East Research and Information Project) است. او سال 2007 کتاب “بازار و سیاست ایران” را به چاپ رساند که در آن ارتباط این دو نهاد را در دوران حکومت‌های پهلوی و جمهوری اسلامی بررسی کرده‌است. به جز این کتاب می‌توان به مقالات ...

احسان عابدی

از نظر من، هر تغيير مهم فن‌آورانه نه تنها موجب پيدايش دگرگونی‌هائی در حوزهء زندگی روزمره می‌شود بلکه رفته رفته تأثير خود را بر حوزه‌هائی که ممکن است بطور بلافاصله با آن نوآوری مرتبط نباشند نيز می‌گذارد و، در نتيجه، در يک روند تدريجی، کل زندگی آدمی را دگرگون می‌سازد و ما و زندگی‌مان ديگر نه آنی خواهد بود که پيش از شکل بستن آن نوآوری فن‌آورانه بوده و نه ما می‌توانيم به آن صورت پيشين برگرديم. امروز هم ما در بطن نوآوری‌های فن‌مدارانهء جديدی قرار داريم که، لامحاله، هم ما و هم جهان ما را بصورتی بنيادين تغيير خواهند داد و تعاريف و برداشت‌های ما از ...

اسماعيل نوری علا

قصد ندارم نوشتەام را با بازگویی مفصل تاریخ مبارزه کوردها طولانی کنم. تنها بدین بسنده می‌کنم کە سرزمینی بنام کوردستان در میان پنج کشور ایران، عراق، تورکیە، سوریە و ارمنستان تقسیم شدە است و بجز ارمنستان * در مابقی چهار کشور نامبرده، کوردها در مبارزە‌ای خونین و پر هزینە برای دستیابی بە حقوق سیاسی و مدنی خود درگیر بوده و هستند. مبارزە کوردها تاریخی طولانی دارد و نقطە عطف آن در کوردستان ایران به حدود شصت سال پیش و تلاش رهبر ملی کورد"قاضی محمد" برای کسب خودمختاری کوردها در قالب جمهوری خودمختار کوردستان برمی‌گردد. کوردها در آن‌هنگام بە تأسی از شرایط ...

دکتر رویا طلوعی

ماندانا زندیان- شما در آستانۀ دهمین دورۀ انتخابات ریاست جمهوری اسلامی، در مقاله ای با عنوان «انتخابات آزاد: نقشه راه گذار گام به گام به دمکراسی» ، فضای ایجادشده در درون کشور را در آن بازۀ زمانی «یک فرصت سیاسی اسثتثنائی برای فرایند دمکراتیزاسیون» بر شمرده، نوشته اید: «با آن که انتخابات جمهوری اسلامی نه آزاد و نه واقعی است،اما به دلایل مختلف، فضاهای پیشا انتخاباتی فرصت ها و پتانسیل های مهمی برای پروژه گذار فراهم می آورند. / مصداق [پروسه] دمکراتیزاسیون سیاسی ایران چیزی نیست به جز توسعه کیفی و کمی، و تثبیت همین فضاهای پیشا انتخاباتی. توسعه کیفی یعنی ...

ماندانا زندیان گفت و گو با رضا سیاوشی

یا علی گفتن خامنه ای هنگام تولد : یا علی گفتن آیت الله خامنه ای هنگام تولد به روایت امام جمعه و تولیت قم، آیت الله سعیدی، یکی از داغ ترین خبرهایی بود که در چند روز اخیر در فضای مجازی و ماهواره ای منفجر گردید و در مرکز توجه ها قرار گرفت. بهمین دلیل بی درنگ به ابزار مزاح و تفریح و سرگرمی تبدیل شد. حتی یکی پیشنهاد کرده بود که از این روایت یک نمایش مضحک و خنده آور باید ساخته شود چون این یک معجزه ی آسمانی ست که ولایت برای مردم ایران به ارمغان آورده است. تردیدی نیست که غیر ممکن بودن، غیر عقلانی بودن، دورغ بودن واقعه ی "یا علی گفتن خامنه ای هنگام تولد " و بیان ...

فیروز نجومی

کند‌-‌و-‌کاو در معنای یک ترم و برابرنهاده‌ی آن واژه‌ی tolérance در فرانسه و دو معادلِ آن در انگلیسی، tolerance و toleration ، از ترم‌هایی هستند که امروز برای ما روشنفکرانِ ایرانی برجستگی خاصّی یافته‌اند. زیرا، گذشته از برخورد با آن‌ها در ترجمه‌ی متن‌های فلسفه‌ی سیاسی مدرن، این ترم‌ در رابطه با خوشه‌ای از مفهوم‌های پیوسته به یکدیگر، همچون آزادی‌های سیاسی و مدنی، جامعه‌ی مدنی، و سکولاریسم، یکی از مفهوم‌های اساسی برای مدرنگری ساختارِ قدرت در ایرانِ کنونی‌ست. از این‌رو، در فلسفه‌ی سیاست به یک برابرنهاده‌ی دقیق و سنجیده برای آن نیاز داریم. در ...

داریوش آشوری

من تا بیست سال قبل فکر می کردم اسلام ناب محمدی یک چیزی است شبیه حرفهای دکتر شریعتی و کارهای ابوذرغفاری و دیدگاههای طالقانی، تا اینکه فهمیدم که اینها همه شان به گفته طرفداران اسلام ناب محمدی از همه منحرف تر اند. بعدا به این فکر افتادم که شاید این اسلام ناب محمدی که آقای خمینی گفته بود، همان کارهایی بود که خودش در هشت سالی که او رهبر بود و از بازرگان تا موسوی نخست وزیر بودند و هاشمی رئیس مجلس بود و خامنه ای رئیس جمهور بود، انجام می داد و مسلمانان ناب محمدی هم کسانی بودند که آیت الله خمینی آنها را این طرف و آن طرف منصوب می کرد یا از آنها حمایت می کرد، ...

ابراهيم نبوی

سومین سفر دو روزه رئیس جمهور و هیات دولت به استان نسبتا ً ناآرام و بیقرار سیستان و بلوچستان که تحت تدابیر امنیتی بسیار شدیدی صورت گرفته بود، امروز به پایان رسید. سفر سوم هیات دولت و شخص رئیس جمهوری در مقیاس با دو سفر قبلی آنها به استان سیستان و بلوچستان مورد بی مهری و عدم استقبال مشهود مردم بلوچ قرار گرفت. مسئولین استان حتی نتوانستند استادیوم ده هزار نفری شهر زاهدان را که حدود هفتصد هزار نفر جمعیت دارد، پـُر کنند. احمدی نژاد در سخنرانی ۵۲ دقیقه ای خود علاوه بر عوامفریبی های مرسوم و حملات متداول به استکبار جهانی و صهیونیسم عمدتا ً به فواید و برکات ...

عـبـدالسـتـار دوشــوکـی

بنا به درخواست‌های شدید مردمی مبنی بر توضیح رسانی ما درباره‌ی یا علی گفتن مقام معظم رهبری در هنگام تولد در اینجا شرح جزء به جزء خروج معظم له از محل و یا علی مربوطه یکبار دیگر بر اساس مشاهدات عینی قابله‌ی مربوطه که ظاهراً در حال حاضر در ارتباط تنگاتنگ با امام جمعه‌ی قم می‌باشد ارائه می‌گردد: ماجرا از اینجا شروع شد که خواهر ناتنی مقام معظم رهبری که پدر ایشون قبلاً یه زن داشتن که اون زن قبلش سه تا بچه داشت ولی بعداً دوباره چهارتا دیگه زائید که اون وسطیه که از مادر قبلیه سه سال کوچکتر بود که دقیقاً می‌شد فرزند سوم از زن دوم پدر اول مقام معظم رهبری، ...

عليرضا رضائی

مروری بر حوادث دو ماه گذشته به خوبی نشان می‌دهد که آنچه طی سه دهه پیشین به گمان ما مسأله ما ایرانیان بود اکنون به مسأله‌ای برای جامعه بشریت تبدیل شده است. اگر حوادث دوران بعد ازانقلاب ایران را در ذهن خود مرور کنیم بی‌شباهت به متن خلاصه شده داستانی نخواهد بود که امروز جهان با آن رو به رو است. َدر سال‌های پیش از انقلاب زیاده‌روی‌های گروه کوچکی از عناصر متعصب و تمامیت‌خواه جدی گرفته نشد و سرانجام موشی توانست فیلی را مغلوب کند. اکنون هم یکبار دیگر، اما این بار در صحنه بین‌المللی، همان سخنان گزاف و ادعا‌های بی‌مورد برای جهان آزاد دردسر و مزاحمت جدی ...

شاهین فاطمی

گفتگوی ره آورد با دکتر مهرداد مشایخی پیرامون ماندانا زندیان- شما در کتاب «به سوی دمکراسی و جمهوری در ایران» شکل گرفتن حرکت دوم خرداد هفتاد و شش را دارای ظرفیتی برای «آغاز پویشی تازه در حیات سیاسی فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی» برمی‌شمارید- «پویشی که مملو ازظرفیت‌ها، امکانات و انرژی‌های رهاشده برای ایجاد یک جنبش عظیم اجتماعی در جهت نوساماندهی کشور، دمکراتیک‌سازی، تقویت ظرفیت جمهوری‌خواهانه نظام، رفع یا کاهش تبعیض‌ها و متحول ساختن ساختارهای اصلی نظام، توسعه سیاسی، عقلانی کردن اقتصاد و بهبود سطح زندگی فرودستان، قانونمند کردن دستگاه ...

ماندانا زندیان

هر انسانی دارای عقاید و تفکرات خاص خود می‌باشد نوع نگاهش به زندگی و شکلی که برای آن متصور می‌شود جدای از درستی و نادرستی آن، نحوه‌ای برای آن برمی‌گزیند. که معمولا شروع یا تاثیر آنها از خانواده می‌تواند باشد. از پدر و مادرش و تربیت و آموزشی که از آنها می‌گیرد و همین‌طور مدرسه، شهر، کشور محل سکونت، فرهنگ و قومیت شخص و حتی نوع حکومت و قوانین حاکم بر کشور. همگی در پیدایش و شکل‌گیری این عقاید و دیدگاه‌ها نقش دارند و شاید خیلی فاکتورهای دیگر. اما در این میان هستند کسانی که فارغ از همه این عوامل، خود به جستجو می‌پردازند و با تحقیقی که داشتند و براساس ...

ازل

در هفته ای که گذشت خبری در سایت های اینترنتی انتشار یافت که بدلیل "شفافیت" شگفت برانگیز ش، چشمها را خیره میساخت. خبر ساز، این بار وزیر فرهنگ و "ارشاد اسلامی،" محمد حسینی، بود. وی برای دیدار نوروزی و تبریک به کارمندان و کارکنان، به وزارتخانه تشریف برده بودند. در این دیدار است که آقای وزیر"ارشاد اسلامی" شمشیر شریعت را بر میکشد و به آنان اخطار میکند که: "کسانی که نمی‌خواهند با حرکت اسلامی در وزارتخانه همراهی داشته باشند، بیایند تسویه کنند. ما هم همه حق و حقوق آنها را تمام و کمال پرداخت می‌کنیم. من این را خیلی صریح و شفاف می‌گویم که کارها در فضایی شفاف ...

فیروز نجومی