بسیاری از ملت های عرب منطقه در طی چند ماه اخیر با استفاده از شاهراههای اطلاعاتی، هفت شهر عشق و آزادی را سیر نمودند. اما ما ایرانیان بعد از صد سال تلاش، همچنان اندر خم "همان" کوچه بن بست هستیم! چـــرا؟ پاره ای از چرای این حقیقت تلخ را می توان با الهام از دلایل موفقیت خیزش نسل جوان عرب در وادی خود شیفتگی و خودمحوری بخشی از اپوزیسیون برونمرزی ایرانیان جـُست. اقدام شجاعانه جوانان عرب تحسین برانگیز است زیرا که بقول مولانا حیلت را رها کردند وعاشقانه پروانه گشتند و اندر دل آتش آزادی درآمدند؛ سینه ها را از کینه ها شـُستند و شراب عشق را پیمانه شدند تا دیگران ...

عبدالستار دوشوکی

بِنِدیکتوس دِ اسپینوزا: «برای فرمان راندن بر عامه مردم (multitudo) هیچ چیزی به اندازه خرافه مؤثر نیست» بِنِدیکتوس دِ اسپینوزا فیلسوف هلندی سده هفدهم از زمره فیلسوفانی بود که گفته رودکی درباره او راست می‌آید که در سوگ شهید بلخی ضایعه فقدان او را «از شمار دو چشم یک تن کم، اما از شمار خرد هزاران بیش» توصیف کرده بود. اسپینوزا نخستین فیلسوف یهودی‌تبار دوران جدید اروپا بود که در خانواده‌ای از مهاجران پرتغالی در ولایات متحده به دنیا آمد. خانواده او از شمار یهودیانی بودند که به دنبال فتح مجدد شبه‌جزیره ابیریا ــ شامل اسپانیا و پرتغال ــ که بر فرمانروایی ...

سید جواد طباطبایی

حمله ی وحشیانه و ضد انسانی دولت و ارتش عراق را که هم سو با جانیان حکومت ایرانی کش اسلامی در ایران هستند، قوین و شدیدن محکوم می کنم و در این جنایت بربر منشانه ی دولت و ارتش عراق، مسئولیت آقای اوباما و خانم هیلاری کلینتون را نسبت به تعهدات آمریکا به حفاظت از جان ساکنین اردوگاه اشرف را گوشزد می کنم به سهم خودم از همه ی وجدانهای بیدار جهانی و بوِیژه ایرانی تقاضا می کنم که چشمان خود را بر این جنایت ضد بشری نبندند و صدای اعتراض خودشان را با صدای رسا بلند کنند با اینکه درد کشیده، آسیب دیده و جوانی برباد داده ی سازمان مجاهدین هستم. اما بدور از هر گونه کینه و ...

احمد پناهنده

پس از فروپاشی‌های مسالمت‌آمیز و «مخملین» نظام‌های موسوم به «سوسیالیسم عملا موجود» در اروپا و در رأس آنها فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، با فاصله یک نسل، نوبت به کشورهای اسلامی و عربی در خاورمیانه رسید. تروریسم اسلامی در واقع پاسخی پیشگیرانه به همین تغییر و تحولات بود. پاسخی که نمی‌تواند از پیشرفت روند دمکراسی جلوگیری کند لیکن می‌تواند آن را گاه به شدت کُند و حتا منحرف سازد به ویژه در کشورهایی که بدون تروریسم و اسلام‌گرایی نیز به خودی خود با مشکلات فرهنگی و اجتماعی بسیار برای تحقق دمکراسی روبرو هستند. نوعی از الگو با یازده ...

الاهه بقراط

شاید به جرات بتوان گفت مهم‌ترین دلیل تبعیض و بی‌عدالتی در یک حکومت مذهبی، برگرفتن قوانین از متون مذهبی و نیز محور دانسته شدن « یک مذهب» به عنوان پایه عقیدتی جامعه است. یکی از مهم‌ترین زیان‌های جمهوری‌اسلامی از بین رفتن دادگستری نسبتا مدرن عصر پهلوی بود که طی آن قوانین تبعیض‌آمیز به جای رویه عرفی بر دادگاه‌ها حاکم گردید و بنیان بی‌عدالتی مبتنی بر مذهب بنا نهاده شد و محاکم شرع به جای دادگاه‌های مدرن و روحانیون بنیادگرا به جای قضات خوشنام عصر پهلوی نشستند. روند‌های حقوقی یکی از زیربناهای مهم هر کشور است و چون قوانین حکومت اسلامی مبتنی بر فقه و ...

کوروش از تهران

آمدن دوستم، ورزشکار فراموش ناشدنی وطنم، پرويز قليچ خانی، به امريکا برای چاپخش نشريه‌اش «آرش»، و مطرح شدن ديگربارهء رسانه‌ای سابقهء ورزشی او، هم در تيم‌های داخلی و هم در تيم‌ملی ايران، خاطرات شيرينی از جوانی را در ذهن من زنده کرد و آن هيجانات زنده را، که پا به پای "قليچ" تماشاچيان امجديه را به آتش می‌کشيد، ديگر باره در جانم بر افروخت. اما، با فروکش کردن شعله‌های خاطره و بازگشت به زندگی روزمره، ذهنم پرسشی تازه را پيش رويم نهاد: «در عالم ورزش فوتبال، تفاوت بين تيم‌های مختلف يک کشور و تيم‌ملی آن چيست؟ و چگونه می‌توان، با توسل به تجربه‌های ورزشی، ...

اسماعيل نوری علا

پیرو حوادث اخیر در کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا یکبار دیگر مبحث ناسازگاری اسلام سنتی با دمکراسی مطرح شده است. از آنجا که برای ما ایرانی‌ها تجارب تلخ سه دهه گذشته مسیر تاریخ‌مان را تغیرداده است، پیگیری این مبحث از اهمیت ویژه‌ای برخور‌دارست. از اینر و امیدواریم بتوانیم در این ستون با طرح این مبحث پاره‌ای از نقطه نظرهای رایج را مطرح کنیم. در این شماره به عنوان مقدمه این بررسی با خلاصه‌ای از نقطه نظرهای پروفسور برنارد لوئیس که در این هفته در روزنامه وال استریت جورنال انتشار یافته است آغاز می‌کنیم. این مصاحبه در دانشگاه پرینستون انجام گرفته ...

شاهین فاطمی

وینستون چرچیل نخست وزیر وقت انگلستان هفتم آوریل 1941 (18 فروردین 1320) دستور انتقال یك لشكر از هندوستان آن کشور (بریتیش ایندیا) را به بصره داد. بهانه اعزام این لشكر كه عده نفرات آن به چهار هزار تن هم نمی‌رسید محافظت از حوزه‌های نفتی بیان شده بود، ولی در واقع، ماموریت این نیرو اشغال نظامی ایران در فرصت مناسب بود. چرچیل از دو جهت هراس داشت؛ یكی سقوط شمال آفریقا و رخنه نیروهای آلمان به شرق سوئز و دیگری عبور نیروهای آلمانی از قفقاز و سرازیر شدن به مناطق نفتی خاورمیانه و تصرف همه منطقه با كمك ارتش ایران. چرچیل می‌دانست كه تصرف خاورمیانه توسط آلمان، بدون كمك ...

تاريخ

گفت و گویی با مهندس بيژن فرهنگ دره شوری، کارشناس و کوشنده محیط زیست و میراث طبیعی و بهترین شخصیت محیط زیست سال 1389 مهندس بیژن فرهنگ دره شوری مردی نام آشنا برای دوستداران و کوشندگان محیط زیست در ایران است. مردی که از نخستین روزهای ایجاد سازمان محیط زیست در کنار این سازمان بوده است و حافظه‌اش گنجینه‌ای از خاطرات 40 ساله محیط زیست ایران است . به بهانه « جایزه نوروز » و انتخاب ایشان به عنوان مرد سال محیط زیست سال 1389 گفت‌و‌گویی با ایشان داشتم. از او درباره تاسیس سازمان محیط زیست‌، مشکلات محیط زیست ایران‌، پروژه احیا ببر و شیر‌، ظرفیت صنعت اکوتوریسم ...

از: سپهر سلیمی

چندی پیش یاداشتی تحت عنوان ستون پنجم در باره شیوه عملیات دستگاه اطلاعاتی رژیم نوشتم. این یاداشت ادامه آنست و بمناسبت افشاگری یکی از موارد جاسوس‌گیری رژیم. امروز لینک زیر را در فیس بوک گرفتم که مربوط به یک گزارش خبری چند دقیقه‌ایی از کانال تلویزیون NRK دولتی نروژ است. در این گزارش یک پناهنده ایرانی فاش میسازد که عوامل اطلاعاتی سفارت با وی تماس گرفته و دستگاه حساس ضبط صوت به وی داده‌اند تا در جلسات سیاسی مخالفین رژیم شرکت و بحث‌های آنان را ضبط کند. این شخص به مأمور اطلاعاتی میگوید که این کار جاسوسی است و اگر مقامات نروژی پی ببرند برای او دردسر قضایی ...

حبیب تبریزیان

ویلیام ناکسی دارسی یک میلیونراسترالیایی ، نخستین فردی بود که با روش‌های جدید روز و دستگاه‌های حفاری مکانیکی در ایران به اکتشاف نفت و حفر‌چاه پرداخت. او ابتدا گروهی فنی را به سرپرستی زمین شناسی به نام برلز استخدام و به ایران اعزام کرد. این گروه‌، پس از بررسی‌های زمین‌شناسی‌، گزارش رضایت‌بخشی داد. احتمال وجود نفت در حوالی قصرشیرین و شوشتر را زیاد و در دیگر نقاط امیدوار کننده دانست. پس از دریافت این گزارش‌، دارسی نماینده‌ای به نام ماریوت را در سال 1901 به دربار ایران فرستاد ماریوت امتیاز اکتشاف و استخراج نفت در تمام ایران‌، بجز پنج ایالات شمالی ...

دانشنامه

رئیس جمهور حکومت دین، آقای احمدی نژاد در روز دوشنبه 15 فروردین، اولین نشست خبری خود را با خبرنگاران رسانه های داخلی و خارجی در سال 90 برگزار نمود. در این نشست، رئیس جمهور ایران از هر دری سخن راند. اما بگونه ای که گویی در مرکز توجه جهانیان قرار گرفته است. وی با آمادگی و مهارت تام و تمام در باره ی مطالب گوناگون و متنوعی سخنفرسایی نمود، از جمله معرفی دانه های درشت مافیا ی اقتصادی، مسائل بانکی، تولید بیش از دو میلیون و نیم شغل، افزایش 9 درصدی حقوق کارمندان دولت، قیمت واقعی نفت، تحریم های اقتصادی، استقبال از مذاکرات با کشورهای 5+1 ، ایمنی در نیروگاه بوشهر، ...

فیروز نجومی

بنیاد جان تمپلتون هر چند وقت یکبار پرسشی را از مجموعه‌ای از دانشمندان و متفکران معاصر می‌پرسد و فضایی را برای بحث و بررسی پرسش‌ها فراهم می‌کند. «آیا علم باور به خدا را منسوخ کرده است؟» از مجموعه «پرسش‌های بنیادین» است که از دانشمندان و متفکران معاصر پرسیده شده است. استیون پینکر (دانشکده روانشناسی، هاروارد): بله، اگر منظور از علم کل سازمان خرد و دانش سکولار است. از قدیم جذابیت باور به خدا به سبب پاسخ دادن به معماهای آغاز هستی بوده است. جهان چگونه آغاز شد؟ پایه زندگی چیست؟ چرا باید اخلاقی رفتار کنیم؟ اما در طول هزاره گذشته روند توقف‌ناپذیری در ...

ق.ظ.

دستمزد دشمنی با آزادی خواهی و فرهنگ ستیزی در بیشتر کشورهای جهان، در آغاز سال نو، سازمان ها، گروه ها، دانشگاه ها، رسانه ها، و حتی مؤسسات تجاری دولتی و غیر دولتی، کوشندگان رشته های مختلف سال گذشته را معرفی کرده و به آن ها جوایزی نقدی، یا حیثیتی می دهند. این کوشندگان با عناوینی چون «بهترین»، «شجاع ترین»، «هنرمندترین» و... انتخاب و معرفی می شوند. انتخاب این افراد، بوسيله ی هيئت تشخيص دهنده، بر اساس اهداف موسسه یا سازمانی انجام می شود که جایزه را می دهد. دانشگاه ها بهترین های رشته های علمی را انتخاب می کنند، سازمان ها و گروه ها حقوق بشر، و محیط زیست، و ...

شکوه میرزادگی

موسی غنی‌نژاد از هیچ فرصتی برای نقد صریح عملکرد نخست وزیر ملی‌گرای ایران در دهه 30چشم پوشی نمی‌کند. برخلاف آن چه برخی تاریخ‌نگاران، محمد مصدق را لیبرال می‌دانند، این اقتصاد‌دان ،مصدق را «ناسیونال سوسیالیست» می‌داند و برای اندیشه‌ها و برنامه های او، چارچوبی علمی و سازگار قائل نیست. محمدمصدق به واسطه "خلع ید"از شرکت نفتی ایران و انگلیس که درنهایت منجربه ملی شدن صنعت نفت ایران شد درمیان ایرانیان از محبوبیت بالایی برخوردار است اما موسی غنی‌نژاد این محبوبیت را نشانه پوپولیسم آقای مصدق می‌داند. گناه اصلی محمد مصدق از دیدگاه موسی غنی‌نژاد، دولتی ...

موسی غنی نژاد

کسی با اطمینان نمیتواند بگوید که دقیقا چیست که مردم را در کشور های شمال آفریقا که در طول تاریخ به استبداد خو گرفته اند، بر انگیخته است. چه میخواهند و بکجا رهنمون میشوند؟ به لحاظ ساختار سیاسی و اقتصادی این کشور ها شباهت بسیاری به یکدیگر دارند. همه از یک نوع بیماری(ها) رنج میبرند، بیماری دیکتاتوری، یعنی خشم و خشونت و بیرحمی، بی عدالتی و نا برابری های اجتماعی، فقر و تنگدستی، تورم و بیکاری. در این جوامع نهاد های جامعه مدنی در طفولیت سرکوب و تحت خفقان سیاسی از رشد و نمو باز ایستاده اند. البته دیکتاتوری شاهنشاهی سبب افزایش احترام و اعتبار نهاد های دینی ...

فیروز نجومی

نقش بحث برانگیز بانک مرکزی آلمان در معاملۀ نفت بین ایران و هند احتمالاٌ اهمیت سیاسیِ بیشتری از آنچه تاکنون آشکار شده دارد. در محافل دولتی برلین گفته می شود این معامله ظاهراٌ با آزادی دو روزنامه نگار نشریۀ «بیلد اَم زونتاگ» از بازداشت در ایران در فوریۀ امسال مربوط است. طبق اطلاعات موجود از قرار دولت آلمان در مقابل آزادی دو شهروندش به بانک مرکزی این کشور اجازۀ کمک در انتقال پول هند به ایران را بابت خرید نفت داده است. دولت آلمان نخواست رسماٌ به پرسش اشپیگل آنلاین جواب روشنی بدهد. همکاری بانک مرکزی نه تأیید و نه تکذیب شد. در پاسخ به این پرسش که معاملۀ ...

ح.پدرام (ترجمه از آلمانی) / اشپیگل آنلاین

همه‌پرسی 12 فروردین سال 58 یکی از بزرگترین کلاهبرداری‌های تاریخ سیاست است که دارای اشکالات بنیادی و بحث برانگیزی نیز می‌باشد: اولین و مهم‌ترین ایراد این رفراندوم تحمیل «یک نوع نظام سیاسی» به مردم از جانب خمینی و همفکران اوست. در این همه‌پرسی بنیانی‌ترین حق مردم یعنی «گزینش و انتخاب» از میان مرام‌ها و مسلک‌های متنوع و متکثر سیاسی از مردم سلب شد و تنها نظام مورد علاقه بنیادگرایان مذهبی و شخص خمینی به ملت تحمیل گردید و طی دوران استقرار این رژیم به تدریج کلیه نیروهای سیاسی مانند نهضت آزادی ایران، جبهه ملی، سازمان‌های چپ ایران و در دوران اخیر، ...

کوروش از تهران

اين روزها حمله به «طرح ايجاد آلترناتيوی سکولار ـ دموکرات در خارج کشور از راه همه پرسی آزاد» شدت گرفته است و دليلی هم که بيش از همه در اين حملات اقامه می شود به مقاصد و مطامع شخصی من ـ بعنوان عنوان کنندهء اين طرح ـ مربوط می شود؛ گفته می شود که من می خواهم، به بهانهء وزن کشی از نخبگان سياسی، برای خودم وزنی سياسی دست و پا کنم و، یدون داشتن هرگونه پيشينهء مبارزاتی، خود را بعنوان يک «رجل سياسی» مطرح سازم. آنها همهء بحث های مربوط به «سکولاريسم نو» و «سکولارهای سبز» و «شبکهء انجمن های سکولار سبز» را هم نردبام سازی من برای رساندن خود به بام قدرت می دانند. من ...

اسماعيل نوری علا

حوادث اخیر خاورمیانه را از دیدگاه های گوناگون میتوان بررسی کرد. این طغیان ها و یا به قول پاره ای بهار انقلاب های خاورمیانه با سرعتی چشمگیر از کشوری به کشور دیگر منتقل شده و یا درحال انتقال می باشد. انتقال سریع ویروس انقلاب از کشوری به کشور دیگر ازنقطه نظر تاریخی بی سابقه نیست. جو انقلابی امروز خاورمیانه یکی ازدوره های تاریخی مشابه یعنی انقلاب سالهای 1848 تا 1852 در اروپا را تداعی میکند. سرانجام آن امواج انقلابی در اروپا چندان مسرتبخش نبود. آیا پس از گذشت یکصد و شست سال میتوان امروز در انتظار آینده بهتری برای این نوع انقلابهای مسری بود؟ در آن دوران ...

شاهین فاطمی

برای تحلیل بهتر مسیر جنبش دمکراسی خواهی در ایران و تشخیص راه درست در آشفته بازار نیروهای مدعی رهبری جنبش، تحولاتی که در آخرین ماه ۱۳۸۹ در داخل و خارج کشور در حال روی دادن است می بایست با دقت مورد بررسی قرار گیرند و برای اینکار بهترین محک جنبش، مبارزاتی است که رودررو با نظام سرکوبگر حاکم در داخل کشور صورت می گیرد. مبارزاتی که همچون قلبی تپنده از طریق مجاری خود، که در همه جا پراکنده شده، به سراسر ایران انرژی میدهد. زمانیکه مبارزات مردم در داخل اوج می گیرد، همه جریانات را بحرکت در می آورد وامید پیروزی را در دلها بارور می سازد و زمانیکه مبارزات مردم ...

اردشیر زارع زاده

ایران کشوری بزرگ، باستانی و با قدمت تاریخی است و دارای تیره‌ها، طوایف، زبان‌ها و اقوام متکثر و گوناگون است که سال‌ها زیر نام ایران زیسته‌اند. هگل از بزرگترین فلاسفه تاریخ و سیاست معتقد است ایران قدیمی‌ترین پادشاهی دنیاست که برای نخستین بار موفق گردید با درایت و کاردانی پادشاهان بزرگی مانند کوروش، داریوش و سپس انوشیروان امپراتوری بزرگ و وسیعی را تشکیل دهد. پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی جریان‌های جمهوری‌خواه اعم از جمهوری‌خواه به معنای طرفدار جمهوری اسلامی و یا جمهوری‌خواهان لاییک به طور فزاینده‌ای بر منسوخ شدن نظام پادشاهی در ایران ...

کوروش ازتهران

یادداشتی پیرامون «طرح آلترناتیو سازی» در خارج از کشور دراین آشفته بازار سیاست و اندیشه در برونمرز، هر از چندگاه پیشنهاد و راهکاری برای اتحاد ایرانیان برونمرز یا «رهایی» ایران از چنبره جمهوری اسلامی پراکنده می‌شود. یکی از تازه‌ترین چنین راهکار‌هایی، «طرح آلترناتیو سازی» است که ویراست چهارم آن از سوی «شبکه سکولارهای سبز» در روزهای پایانی سال ۱۳۸٩ خورشیدی پراکنده شده و بنا است کنگره‌ای هم برای آغاز کار دولت در تبعید در همین ماه می‌آتی در کانادا برگزار شود. دراین راهکار، «شبکه سکولارهای سبز» که پیشتر در سودای پسندیده گردهم آوردن و سازماندهی ...

محمد امینی

در گذشته زندگی می‌کنند، در گذشته‌های دور؛ در گذشته‌های اتوپیا شده‌ی وانفسایی که همه چیز آنقدر خوب بود که هیچگاه نبود؛ دوران صدر اسلام؛ دوران اوج قدرت استالین و اوج اقتدار سوسیال امپریالیست ریق رحمت سرکشیده؛ دوران «اقتصاد مال خر است»؛ دوران مردمی که انقلاب نکرده بودند، تا خربزه بخورند! دوران کابوس‌های طلایی؛ دوران «طلایی» سید روح الله خمینی، امام آدم‌کشان کلان تاریخ، اولین رهبر و بنیانگذار جمهوری کهریزکی اسلامی؛ دوران طلایی سید اسدالله لاجوردی و شیخ صادق خلخالی؛ دوران ماشاالله قصاب‌ها و زهرا خانم‌ها؛ دوران اعدام‌های روی پشت بام ...

نادره افشاری

کمتر حاکمی در طول تاریخ ایران به اندازه محمدرضا شاه مورد تهاجم و حملات لفظی بوده است و داوری‌های غیر‌منصفانه نصیبش شده است. به نظر می‌رسد پس از گذشت سی و دو سال از انقلاب اسلامی هنوز مخالفان و دشمنان شاه حاضر نیستند به بسیاری از دستاوردهای مهم، تاریخی و سرنوشت ساز عصر پهلوی اشاره کنند. صدای آمریکا هم اخیرا مانند شبکه بدنام بی‌بی‌سی لندن به پاتوقی برای دشمنان شاه تبدیل شده تا با غرض‌ورزی و بغض‌های سیاسی و با سخنان سست و بی‌پایه مثلا به نقد دوران پهلوی بپردازند در حالی که تنها چیزی که در این به اصطلاح تحلیل‌ها دیده نمی‌شود نقد علمی و منصفانه ...

کوروش از تهران